woensdag 13. 01. 2021 REGIO 11
LIMBURG
Natuurgebieden
open tijdens
lockdown
Hoewel er momenteel geen
excursies worden gehouden in
verband met de coronamaatregelen,
zijn de natuurgebieden van het
Limburgs Landschap wel gewoon
toegankelijk voor fietsers en
wandelaars.
KERKRADE
In Memoriam:
Karel Thelen
Dialekverain Kirchröadsjer Plat
meldt dat Karel Thelen is overleden.
Thelen was sinds 1990 lid van
de dialectvereniging en schreef als
‘D’r Noaber’ columns voor De ZuidLimburger,
de voorloper van VIA
Kerkrade.
„Hij zorgde zo ervoor dat onze ‘moedertaal’
breed werd uitgedragen”,
aldus het bestuur van Dialekverain
Kirchröadsjer Plat. „Karel was de
grote initiatiefnemer bij ’t Kingerbóch
in 1999, verzorgde de dialectkalender,
gaf aan leden en nietleden
schrijfles, was corrector van dialectboeken,
heeft ons
dialectkwartet bedacht, maakte
dictees en was een gewaardeerd lid
van de redactie van de Vasteloavendstsiedónk,
waarvoor hij ook
jarenlang het prinsengedicht op de
voorpagina schreef. Je kon altijd
een beroep doen op Karel als je iets
in het dialect wilde hebben.”
Thelen kwam nog altijd naar vergaderingen,
waar hij het bestuur en de
leden met goede raad ter zijde stond
als iets te verbeteren viel. „Karel, we
danken jou voor jouw inzet als bestuurslid
en lid in al die jaren die we
met je hebben mogen werken.”
Vagebonden waren een gemakkelijke zondebok
komst voorspellen en waardevolle
adviezen geven op het gebied van de
liefde en verborgen schatten. Daarnaast
was niet elke uitvoerende
ambtenaar even moedig. Met hun
vermeende toverkunsten zouden
deze vagebonden op slinkse wijze
wraak kunnen nemen.
Zondebok
Vooral in de tijd van keizer Karel V
en zijn zoon Filips II was de jacht op
heftig. Rondtrekkende vagebonden
waren een gemakkelijke zondebok
voor tal van misdaden. Zonder onderscheid
zouden zij zich schuldig
maken aan roven, brandstichting en
moord. Omdat een deel van de plaatselijke
bevolking er genuanceerder
over dacht, werden de gruwelijke
straffen maar deels uitgevoerd. Men
maakte liever gebruik van de vermeende
gaven die aan deze nomaden
toegedicht werden. Zij konden
mensen en vee genezen, de toeVAN
NUL TOT NU
DOOR MARTIN VAN DER WEERDEN
De wens om vreemdelingen buiten
de deur te houden stak ook in
vroeger eeuwen regelmatig de kop
op. In plaats van een muur tussen
landen moest elke stad voor
zichzelf zorgen.
Wanneer onze voorouders een verbod
uitvaardigden, moest de straf
die op het overtreden stond ook aan
de vele analfabeten duidelijk gemaakt
worden. Bij de stadspoorten
werd een paal in de grond bevestigd
waarop een bord gespijkerd was
met een afbeelding die niets te raden
over liet. Deze zogenaamde geselborden
waren vaak aan de bovenkant
van een luifel voorzien om ze tegen
de regen te beschermen.
Afranseling
Op zo’n bord is bijvoorbeeld een stevig
vastgebonden, halfnaakte man
te zien. De beul is bezig om hem de
linker schouder met een gloeiend ijzer
te brandmerken, terwijl zijn
knecht aan de andere kant het
slachtoffer met een zweep afranselt.
Op de voorgrond is dan nog een bak
met gloeiende kolen te zien met een
tweede ijzer, waarop geschreven
staat Straf van Heyden. Met heiden
werden dan vaak zigeuners bedoeld,
ook wel Gittani of Egyptenaren
genoemd.
Vagebonden waren niet overal gewenst.
FOTO ARCHIEF MARTIN VAN DER WEERDEN
Nationale Tuinvogeltelling:
vogels tellen in tuin of op balkon
is. De Nationale Tuinvogeltelling
wordt sinds 2001 georganiseerd.
Vorig jaar deden ruim 90.000 personen
in Nederland mee aan de telling.
Zij telden ruim anderhalf miljoen
vogels: een telrecord.
Limburgers liepen niet echt warm
voor het tellen van vogels. In deze
provincie namen in 2020 maar 4700
mensen deel aan de actie. Dat zijn er
net iets meer dan vier op elke duizend
inwoners. Daarmee scoorde
Limburg samen met ZuidHolland
het slechtst van alle provincies.
REGIO
Vogelbescherming Nederland en
Sovon Vogelonderzoek Nederland
verzorgen ook dit jaar de Nationale
Tuinvogeltelling, in het laatste
weekend van januari.
„Dankzij de Tuinvogeltelling weten
we hoe vogels in de winter onze tuinen
gebruiken. Met die informatie
kunnen we vogels beter helpen en
beschermen”, is te lezen op www.
vogelbescherming.nl, waar alle
praktische informatie alsmede de
spelregels over de telling te vinden
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg zitten tientallen honden,
katten, konijnen en vogels die
dolgraag een nieuw baasje willen.
Elke week zet Saskia Thijssen een
dier in het zonnetje. Deze week is
Snoopy aan de beurt, een lief
zorgenkindje.
PARKSTAD
Lagere kosten verenigingen mogelijk
dankzij ‘Verantwoord Verduurzamen’
Het programma ‘Verantwoord Verduurzamen’
is sinds april 2020 onderdeel
van het begeleidingstraject
van NOC*NSF. In 2020 heeft al een
aantal Limburgse sportaccommodaties
gebruikgemaakt van de lening
van de Provincie Limburg om
duurzaamheidsmaatregelen te financieren.
Huis voor de Sport Limburg
kan sportverenigingen tot 1 juli
2021 een duurzaamheidsvoucher
aanbieden. Met die voucher wordt
de vereniging gratis begeleid bij het
verduurzamen van de sportaccommodatie.
Begeleiding
De begeleiding bestaat uit de volgende
onderdelen: maken van een
energiescan, verwerken van de resultaten
van de energiescan in een
rapport, maken van een plan van
aanpak inclusief financieringsvoorstel,
begeleiding bij offertetrajecten,
ondersteuning bij de realisatie
van de gekozen maatregelen en monitoren
van het resultaat van de genomen
duurzaamheidsmaatregelen.
Kijk voor meer informatie op
www.hvdsl.nl/verantwoordverduurzamen
Energieverbruik is een van de
grootste kostenposten voor
verenigingen. Door accommodaties
verantwoord te verduurzamen
kunnen deze kosten eenvoudig
worden verlaagd, aldus de Provincie
Limburg, die in dit kader wijst
op het programma ‘Verantwoord
Verduurzamen’.
„Het is een vriendelijk konijn en je
merkt aan zijn gedrag niets van medische
problemen. Naast wat extra
aandacht voor zijn voeding vraagt
hij geen speciale verzorging.”
Wat heeft Snoopy nodig om een
gelukkig konijn te zijn?
„Zoals alle konijnen, heeft ook
Snoopy een konijnenmaatje nodig.
Wij kunnen je helpen bij het koppelen
van Snoopy aan een vrouwtje.
Hij is al gecastreerd door onze dierenarts.
Daarnaast wenst Snoopy
een royaal verblijf met voldoende
mogelijkheden om zijn pootjes te
kunnen strekken. Het is momenteel
niet mogelijk om hem buiten te houden
omdat hij geen wintervacht
heeft. In het voorjaar zou hij wel
naar buiten kunnen.”
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier?
Info: limburg@dierenbescherming.nl
DIER VAN DE WEEK
Wie is Snoopy en wat doet hij in het
asiel?
„Snoopy is een mannetjeskonijn
van twee jaar oud. Hij is door zijn vorige
eigenaar naar het asiel gebracht
omdat zijn verzorging best
wat tijd vroeg. Dit ventje heeft namelijk
een medisch rugzakje. Zo
moet hij wegens darmproblemen
dieetvoer eten en heeft hij geen tanden
meer. Zijn groentehapjes moeten
daarom in hele kleine stukjes gesneden
worden.”
Hoe is zijn karakter?
Bezoekerscentra zijn tijdens de
lockdown gesloten en ook de horeca
is dicht, maar bos en heide blijven
open. Omdat het wel drukker wordt
in de natuur, vragen Stichting het
Limburgs Landschap en Staatsbosbeheer
om niet tijdens de ‘spitsuren’
op pad te gaan. Druk is het
vooral op zaterdag en zondag tussen
11.00 en 15.00 uur.
Het verzoek is ook om vooral in de
eigen omgeving op pad te gaan, bij
voorkeur te voet of per fiets. Ook
roepen de natuurbeheerders op om
op de paden te blijven, honden aan
de lijn te houden en geen afval achter
te laten.