Woensdag 18. 01. 2023 REGIO 13
Zijn pen zocht alle hoeken van de
werkelijkheid op en beschreef wat
hij tegenkwam met zwier. Vergeet
ook niet dat hij Tijl Uilenspiegel en
Reinaert de Vos een modern jasje
bezorgde en grootheden uit het buitenland
vertaalde, waaronder Homerus.
En dat alles naast zijn journalistieke
werk. Na veertig jaar onder
de Limburgers te hebben
gewoond, achtte hij zich in 1966 voldoende
onderlegd om ze te karakteriseren:
Leer ze mij kennen… de Limburgers.
Als u in de spiegel wilt kijken,
dit is uw kans. En voor wie zelf
de pen wil oppakken, lees het in
Maastricht uitgegeven boekje De
kunst van het schrijven. Ja, het is in
1949 geschreven en dat merk je,
maar het is ook vandaag de dag zo al
niet leerzaam, dan toch zeker vermakelijk.
Een overweldigende productiviteit
dus. En toch, toen ik mensen om me
heen vroeg of ze deze auteur kenden,
was het antwoord onveranderlijk
ontkennend. Hoezo, wie schrijft
die blijft? Niet wie schrijft die blijft,
maar wie leest laat blijven. Het is
aan u, lezers, om auteurs het eeuwige
leven te bieden. Laat u niet leiden
door de waan van de dag, al verschijnen
er dagelijks boeken die uw aandacht
verdienen. Besef dat er daarnaast
onder het stof van de tijd nog
pareltjes liggen die het ontdekken
waard zijn. Een aantal boeken van
Frans Brunklaus (van Oldenburg
Ermke) bijvoorbeeld. U moet er wel
voor naar de bibliotheek. In de winkels
is hij vergeten.
literaire hoek
Geef door te lezen
schrijvers het
eeuwige leven
U kent vast het wijdverbreide idee
dat je eeuwige aandacht kunt verwerven
door mooie dingen aan het
papier toe te vertrouwen. Deze wijsheid
is terug te vinden in gezegdes
als Wie schrijft, die blijft. En als je het
deftiger wilt zeggen: verba volant,
scripta manent (gesproken woorden
vervliegen, geschreven woorden
blijven). Ik ben er onlangs achter gekomen
dat dit geen wijsheid is, maar
een hardnekkige mythe. Schrijvers
kunnen zo maar door de mazen van
de tijd vallen.
Dat ging zo. Als tiener bezocht ik regelmatig
café ’t Hemeltje in Geulle
en hoorde daar dat ooit ene Brunklaus
een roman had geschreven die
zich rond die herberg afspeelde en
ook die naam droeg. Ik nam dat voor
kennisgeving aan en ging verder
met de rest van mijn leven. Kortgeleden,
dus 55 jaar later, herinnerde ik
me het verhaal en ging op zoek naar
deze schrijver en dit boek. Op internet
kwam ik welgeteld één foto van
de man tegen, maar ik leerde wel dat
Frans Brunklaus weliswaar in 1909
in Dordrecht werd geboren, maar
dat hij bijna zijn hele leven in Limburg
heeft gewoond. Hij stierf in
1974 in Valkenburg.
Wat mij verder opviel was dat de
boeken van Brunklaus, inmiddels
wist ik wel dat hij ook veel gepubliceerd
heeft onder het pseudoniem
Frans van Oldenburg Ermke, nergens
meer te koop waren. Zelfs
tweedehandsboekensites boden
maar een enkele titel aan. De gedachte
drong zich op dat de man dan
wellicht weinig had geschreven en
daarom in de vergetelheid was geraakt.
Nader onderzoek leerde mij
echter dat het tegendeel waar is.
Frans Brunklaus heeft meer dan
zestig boeken geschreven, romans,
detectives en jeugdboeken, maar
ook studies over heiligenlevens,
over Maastricht en over literatuur.
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Theo Engelen over Frans
van Oldenburg Ermke.
Een van de boeken die Frans Brunklaus onder zijn pseudoniem heeft
uitgebracht. Foto Ton van Reen
DOOR Theo Engelen
AUTO
gekund, want met 130 kW zet de iX1
niet bepaald een nieuwe standaard.
Is het relevant? Niet per se. In de
praktijk zul je als elektrische rijder zo
veel mogelijk thuis en op het werk
‘tanken’, want snelladers zijn hartstikke
duur.
Eindoordeel
Als alle elektrische auto’s zoveel betaalbaarder
zijn dan hun brandstofequivalenten,
komt het wel goed met
de klimaatdoelen. In de markt voor
zo’n fijne BMW X1? Neem dan de i-variant.
SPECIFICATIES
BMW iX1 xDrive30
Prijs: € 44.500
Topsnelheid: 180 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 5,7 s
Gem. WLTP-verbruik: 17,3 kWh/
100 km
Netto accucapaciteit: 64,7 kWh
WLTP-actieradius: 438 km
AC/DC-laden: 11 kW/130 kW
Motor: 2x synchroonmotor met permanente
magneet
Max. systeemvermogen: 313 pk (230
kW)
Max. systeemkoppel: 494 Nm
Transmissie: 2x eentraps reductieversnelling,
vierwielaandrijving
Alle gegevens zijn fabrieksgegevens
Autotest
BMW iX1: Eén groot pluspunt
daard heeft de iX1 twee elektromotoren,
die samen 313 pk en 494 Nm op de
banden loslaten. Zijn topsnelheid is
begrensd op 180 km/h, zoals bij veel
EV’s.
BMW geeft voor de iX1 een WLTPbereik
van 438 kilometer op. Dat is gewoon
prima in orde. De i4 en iX hebben
misschien niet de hoogste
WLTP-range, aldus een woordvoerder,
maar wel een praktijkbereik dat
heel dicht tegen de officiële opgave
aanschurkt. Die ervaring hebben wij
overigens niet met de twee modellen,
maar misschien verrast de iX1 ons als
we hem in Nederland kunnen testen.
Want helaas mochten we nog niet uitgebreid
kennismaken. We kregen de
sleutel van een pre-productie-exemplaar
en werden een uurtje de weg op
gestuurd, in colonne achter een pace
car aan.
Onze eerste indruk is uitgesproken
positief. Hij combineert de sterke
punten van de X1 met brandstofmotor
met een fluisterstille en vlotte
aandrijflijn. Wil je de stilte doorbreken,
dan heeft BMW de Iconic-
Sounds Electric voor je. Dat ‘motorgeluid’
is gecomponeerd door Hans
Zimmer, en blijft ongeveer een kwartier
leuk. Uitschakelen dus en ontspannen
in de Relax Mode. BMW
heeft de traditionele rijmodi uitgebreid
met paar extra standen, waaronder
Expressive (het interieur
wordt dan verlicht met felle kleuren
en uitbundige graphics) en Relax.
Kies je voor die laatste, dan springt
onder meer de stoelmassage aan.
Nee, druk dan op de Sport-knop voor
het betere Freude am Fahren. De iX1 is
zwaarder dan de X1, maar weet zijn
pondjes slim te verbergen. Hij stuurt
strak in en houdt mooi zijn lijn. Ook
heb je in oneffen bochten nauwelijks
last van het gejojo van de koets, waar
veel elektrische SUV’s door hun harde
demping wél last van hebben.
De zware batterij ligt onder het inzittendencompartiment
en heeft een
capaciteit van 64,7 kWh. Wisselstroomladen
gaat met 11 kW. Optioneel
is 22 kW. Snelladen had sneller
BMW iX1 xDrive30.
Foto BMW
BMW durft de voorspelling wel aan:
de iX1 wordt in Nederland met
voorsprong de bestverkopende
X1-variant. Nogal wiedes, zeggen
wij, want heb je de vanafprijs van
de compacte elektrische SUV al
gezien?
Door Remco Slump
De iX1 xDrive30 staat voor 44.500
euro aan de basis van het X1-programma,
als instapper. De xDrive18i,
met driecilinder benzinemotor en 136
pk, kost ruim 4100 euro meer. Dat is
opmerkelijk, want meestal zijn de
elektrische versies van brandstofauto’s
duurder. Kijk maar naar de 4-serie
Gran Coupé en i4. Het verschil is
tegenwoordig vaak wel klein. Bovendien
gaat de vergelijking een beetje
mank. Want een 56.101 euro kostende
420i met 184 pk is andere koek dan
een 340 pk sterke i4 eDrive40 van
60.630 euro. Met de iX1 doet BMW
aan stekkerrijders in ieder geval een
uitstekende aanbieding. Zeker als je
bedenkt dat de concurrentie van
Audi (Q4 E-tron, 51.865 euro) en Mercedes
(EQA, 56.892 euro) een stuk hoger
op de prijsladder staat.
We praten dan over de minst krachtige
uitvoeringen van de Audi en de
Mercedes met respectievelijk 170 en
190 pk en zonder vierwielaandrijving.
De BMW overtroeft ze allebei. Stan-
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto