10 Woensdag 08. 02. 2023
literaire hoek
Peelschrijver Herman Maas, de Limburgse Zola
Mit der REWE APP
noch mehr sparen.
Dallmayr
Prodomo
versch. Sorten,
gemahlener
Bohnenkaffee,
je 500-g-Pckg.
(1 kg = 11.58)
Preis mit
REWE App
4.44
1 WL = 0.28/0.22
+ Coupon aktivieren
Knaller
0.44
Italien:
Goldene
Kiwi
Kl. I,
je St.
Knaller
Schweine-Filet 7.70
SB-verpackt,
je 1 kg
Knaller
1.29 oder Käsescheiben mild & nussig
je 140-g-Pckg. (1 kg = 9.21)
Knaller
5.79
Knaller
4.59 oder Colorwaschmittel
Kraft Gel
je 20-WL-Fl.
(1 WL = 0.23)
06 . Woche. Gültig ab 08.02.2023
Fischer
Aktion
1.99
Tulpen¹
versch. Farben,
je Bund
Aktion
3.99
Mon Chéri
je 315-g-Pckg.
(1 kg = 12.67)
Nicht
vergessen!
Am 14.02. ist
Valentinstag.
1Artikel sind nicht ständig im Sortiment. In fast allen Märkten erhältlich. Abbildung beispielhaft. ² Nur in Märkten mit Backstation.
Persil
Universal Discs
je 16-WL-Pckg.
(1 WL = 0.29)
Grünländer
Käsewürfel mild & nussig
je 120-g-Pckg. (1 kg = 10.75)
Druckfehler vorbehalten. Abgabe nur in haushaltsüblichen Mengen. Aktionspreise sind zeitlich begrenzt. Verkauf nur solange der Vorrat reicht.
52531 Übach-Palenberg • Am Wasserturm 11–17 Für dich geöffnet: Montag – Samstag von 7 bis 22 Uhr Die REWE-App
Alle Angebote immer dabei.
%
Deine Auswahl –
auch beim Preis.
REGIO
wijs zo goed als onmogelijk gemaakt.
Er worden zelfs Kamervragen gesteld
wanneer hij in 1915 een baan
krijgt aan de onderwijzersopleiding
in Venlo. Zijn engagement en partij
kiezen voor de kleine man worden
bestraft. Hij krijgt af en toe nog wel
voor korte tijd werk als onderwijzer,
maar uiteindelijk raakt Maas rond
1930 zonder werk en lijdt hij bittere
armoede. Ook omdat zijn vrouw in
1933 naar een psychiatrische inrichting
moet en hij zijn werkloze zonen
moet onderhouden.
Erkenning
De armoede drijft hem in de oorlogsjaren
naar het nationaalsocialistische
kamp. Na de oorlog leeft hij verbitterd
verder en probeert hij erkenning
te krijgen voor zijn sociaalrealistische
boeken uit de jaren 1909
en 1910. Die krijgt hij echter pas na
zijn dood, wanneer in 1969 een omnibus
met daarin die boeken uitkomt.
In het voorwoord daarvan schrijft
collega-Peelschrijver Toon Kortooms:
„Herman Maas verdient ook
in onze dagen – juist in onze dagen –
de waardering die men hem weleer
onthouden heeft. Hij was zijn tijd verre
vooruit. Deze Maasomnibus wil
een hommage zijn aan een miskend
man die om zijn ‘slechte’ boeken door
bekrompen burgergeesten de bijnaam
kreeg van de Limburgse Zola.”
Vloeken in de kerk. Dat is wat de in
Oostrum geboren schrijver Herman
Maas (1877-1958) doet met de publicatie
van zijn romans Verstooteling
(1909) en Het goud van de Peel (1909)
en de novelle Landelijke Eenvoud
(1910). Het zijn werken waarin hij
met bijtende pen de maatschappelijke
misstanden van die tijd in de Peelstreek
op de grens van Limburg en
Brabant beschrijft. Natuurlijk valt
dat niet goed in een samenleving die
door de katholieke kerk, godsvruchtige
notabelen en dito werkgevers
wordt beheerst.
Onderwijzer
Herman Maas haalt op zijn achttiende
het diploma voor onderwijzer en
krijgt meteen een baan als leerkracht
in Oirlo. Wanneer hij een jaar
later, in 1896, in Deurne lessen gaat
volgen voor de hoofdakte maakt hij
kennis met Hendrik Ouwerling, de leraar
Nederlands bij die opleiding.
Deze zet hem ertoe aan om artikelen
te gaan schrijven voor het in Venray
verschijnende blad Peel en Maas. Later
wordt hij tevens correspondent
voor de kranten De Zuid-Limburger
en de Maas- en Roerbode. Wanneer
Ouwerling in 1899 hoofdredacteur
wordt van de drie keer per week in
Deurne verschijnende krant De Zuid-
Willemsvaart vraagt hij Maas meteen
als redacteur. Deze verlaat het
onderwijs en gaat van het schrijven
leven.
Ouwerling en Maas schrijven beiden
in De Zuid-Willemsvaart kritisch over
levens- en werkomstandigheden van
met name de turfstekers in de Peel.
In 1901 bundelt Maas een aantal van
die stukken uit de krant in een boek
met de titel Jan van Houtum’s schetsen
van over de Peel. Hoewel hij daarin
mild kritisch is, zijn kerkprelaten en
notabelen niet blij met de bundel.
Nog minder blij zijn ze als hij – nadat
hij weer als onderwijzer aan de slag is
gegaan – de boven genoemde boeken
uitbrengt. Vooral Het goud van de Peel
is hen een doorn in het oog, want
daarin beschrijft hij de misstanden
bij het werken en leven van de turfstekers
in de Peel. De werkgevers
worden in het boek duidelijk herkenbaar
beschreven.
Monddood
Geen wonder dus dat van hogerhand
wordt geprobeerd Maas monddood
te maken. Met succes wordt hem
vanaf 1911 het werken in het onder-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
Herman Maas.
Herman Maas. Archieffoto G. Op ’t ROod
DOOR ADRI GORISSEN