woensdag 17. 02. 2021 REGIO 9
VAN NUL TOT NU
DOOR ALFONS BRUEKERS, STICHTING GESCHIEDSCHRIJVING NEDERWEERT
Voor ‘n dubbeltje geboren en toch ‘n kwartje
lie Horix gerezen van boer tot baron.
Hoewel zij tot de succesvolste carrièremakers
uit Nederweert gerekend
kunnen worden, is de plaatselijke
herinnering aan hen al lang uit
het collectieve geheugen verdwenen.
Maar zij bewezen wel dat wie
voor een dubbeltje geboren was,
best wel een kwartje kon worden.
deze plek in Ospel stond het stamhuis van de familie Horix.
pelnaar Johan Simonszoon Horix.
De business van Horix ging veel verder
dan wat marskramertje spelen
en hij zette een grote onderneming
op. Reeds op 21jarige
leeftijd kwam
hij vanwege zijn handel terecht in
het stadje Eltville, aan de Rijn dichtbij
Mainz. Daar werd hij verliefd op
een plaatselijke schone. Het stel
vestigde zich definitief in Eltville en
kreeg twee kinderen. Dochter Maria
Margaretha Horix trouwde in
1716 met Ospelnaar Johan Stoutemans,
linnenkramer uit de buurtschap
Waatskamp. Het andere
kind, een zoon, heette Johann Anton
Horix. Die werd ook ondernemer
en zette de handel van zijn vader
in Duitsland voort. De zaken floreerden
en in korte tijd vergaarde
het gezin veel fortuin. In 1730 kocht
Johann het huis Zum Rebstock in Eltville,
een huis op stand. Zijn ster
rees snel en Horix werd zelfs benoemd
tot Kurmainzischer Kommerzienrat
(een prestigieuze eretitel
voor verdienstelijke kooplui). Niet
veel later bracht hij het tot schout
voor een dubbeltje geboren is,
wordt nooit een kwartje. Zo luidt
althans het gezegde. Toch is het
tegendeel wel eens voorgekomen,
al kon het een paar generaties
duren voordat men ‘binnen’ was.
Voor slechts een enkeling was de
American Dream weggelegd, de
spreekwoordelijke carrière van
krantenjongen tot miljonair. Een
voorbeeld daarvan is de Ospelse
familie Horix.
Simon Horix was boer en woonde in
het hart van Ospel, in de zeventiende
eeuw nog een heel kleine buurtschap
in Nederweert. Hij leefde van
1638 tot 1684. Hij stierf al op 46jarige
leeftijd maar uit zijn huwelijk met
Maria Geuns werden zeven kinderen
geboren, dus met het voortbestaan
van dit geslacht zat het wel
snor. Hun zoon Johan Simonszoon
Horix (geboren in 1670) was een ondernemend
type. Het lag voor de
hand dat hij als oudste zoon de boerderij
zou erven, maar hij koos voor
een avontuurlijk leven in het buitenland.
Net als andere dorpsgenoten
in zijn tijd werd hij actief in de Teutenhandel,
de handel in linnengoed.
Tientallen handelaren uit de regio
zagen in die tijd vooral in de Duitse
regio Kurmainz (die na de Dertigjarige
Oorlog in opbouwfase was)
kansen om een uitgekiend handelsnetwerk
op te zetten.
Integreren
De verschillende golven economische
vluchtelingen uit Weert,
Stramproy en Nederweert die zich
in Haarlem en Utrecht vestigden
vormden daar redelijk hechte gemeenschappen.
Sommigen waren
erg succesvol en werden zelfs ‘miljonair’,
zoals de Weerter lakenhandelaar
Willem van Heijthuijzen. Een
wijk bij de Geertekerk in hartje
Utrecht bestond voor het grootste
deel uit Weertlanders en hun herberg
heette zelfs ‘Wiert’. Verder
weg verwijderd van huis en haard,
zoals in Duitsland, Denemarken en
Vlaanderen vormden de Nederweertenaren
geen kliek maar integreerden
zij uitstekend in hun nieuwe
omgeving. Dat gold ook voor OsWie
van Eltville. Voor iemand met ‘buitenlandse’
roots een grote eer.
Gerezen ster
De derde generatie Horix verging
het nog beter. Johann Baptist Horix
werd geboren in 1730 en overleed in
Wenen in 1792. Hij schopte het tot
hoogleraar in de rechten, was lid
van de vrijmetselaarsloge en werd
benoemd tot rector van de universiteit
van Mainz. Verder was hij Geheimraad
bij de Rijkshofkanselarij
in Wenen en verkeerde hij in de keizerlijke
entourage. In die tijd werd
hij ook geadeld en vanaf toen ging
Horix als Freiherr (baron) von Horix
door het leven. Baron von Horix
kreeg een dochter, Magdalena, die
in het huwelijk trad met iemand uit
de hoogste Rijnlandse kringen:
Friedrich Carl Freiherr Greiffenclau
von Volrads. De twee zonen van
het echtpaar stierven helaas al op
minderjarige leeftijd. Daarmee
stierf deze adellijke tak van de Ospelse
familie Horix in 1812 uit. In drie
generaties was de ster van de famiOp
FOTO A. BRUEKERS
Academisch proefschrift van
Johann Baptist Horix, zoon
van een Ospelse marskramer.
Uitgegeven in druk te Mainz
in 1757. FOTO GOOGLE BOOKS
Wat weten jullie over Leny?
„Leny is een hele zelfstandige kat die
een tijdje buiten heeft weten te overleven,
samen met haar huisgenootje.
Toch vindt ze het fijn om een thuis
te hebben met een warm plekje voor
zichzelf . Ze houdt er niet van als je je
teveel met haar bemoeit. Ze bepaalt
liever zelf wanneer ze aandacht wil.”
Waar zou Leny zich het beste op haar
plaats voelen?
„Ondanks dat ze altijd met een andere
kat samen geleefd heeft, kan ze
behoorlijk overheersend zijn. Eenmaal
gewend, zal ze het zeker fijn
vinden om regelmatig naar buiten te
gaan. Als haar zelfstandigheid
wordt gerespecteerd, zal ze zich
ontwikkelen als een huisgenoot die
de huiselijkheid waardeert en deze
voor haar rust en genegenheid opzoekt.”
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Leny aan de
beurt, een gesteriliseerde dame
van 12 jaar.
Hoe is Leny in het asiel terechtgekomen?
„Soms veranderen levensomstandigheden
zodanig dat niet alleen de
mensen in een nieuwe situatie terechtkomen,
maar ook het leven
van de huisdieren op z’n kop komt te
staan. Dieren kunnen dan tussen
wal en schip raken waardoor ze hun
vertrouwde huis kwijt verliezen.
Gelukkig zijn er dan vaak mensen
die zich hierover ontfermen en ze
van de straat af halen.”
REGIO
Uitdaging leden
Scouting: knutsel
een lockdownmaatje
Scouting Nederland heeft een uitdaging
bedacht voor haar leden. Het
knutselen van een lockdownmaatje.
Leden worden uitgedaagd om zo
creatief mogelijk een lockdownmaatje
te maken. „Knutsel, naai of
bak, pionier, knip of plak het maatje
dat jou door de lockdown kan helpen.
Dat kan een echt maatje zijn die
je kent, maar mag ook een fantasiemaatje
zijn.” Iedereen die meedoet
ontvangt van Scouting Nederland
en ScoutShop de groene #ikscoutthuisbadge.
Daarnaast zijn er nog
andere prijzen te winnen. Een jury
zal alle inzendingen beoordelen.
Kinderen mogen maximaal vier foto’s of een
filmpje van één minuut inzenden samen met
hun naam, adres en leeftijd. Inzenden kan
tot en met 28 februari per mail naar:
lockdownmaatje@scouting.nl
REGIO
Eind februari komt
het aanslagbiljet
waterschapsbelasting
In de laatste week van februari worden
de aanslagbiljetten met de gemeentelijke
waterschapsbelastingen
verstuurd en bezorgd.
In heel Limburg gaat het om circa
530.000 adressen. Zo‘n 227.000 belastingplichtigen
(43%) in de provincie
ontvangen de belastingaanslag
van BsGW niet meer per post,
maar digitaal. Dit aantal groeit elk
jaar. Mensen die een digitaal aanslagbiljet
ontvangen, krijgen geen
papieren aanslagbiljet meer.
Steeds meer mensen kiezen ervoor
om het aanslagbiljet digitaal te ontvangen
via de Berichtenbox van
MijnOverheid. Aanmelden is snel
en eenvoudig geregeld via MijnOverheid.
nl. Zodra het aanslagbiljet
in de Berichtenbox staat wordt
dit via een emailbericht
gemeld.
NEDERWEERT
Online bijeenkomst
netwerkclub JONG!
JONG! uit Nederweert houdt op
donderdag 25 februari een online
bijeenkomst, waarin netwerken en
borrelen centraal staat. Er is een
programma samengesteld met een
livestream met interviews. JONG!
is een netwerkclub gericht op zowel
jonge ondernemers als jonge werknemers
en staat voor Jong Ondernemend
Nieuwsgierig Gezellig!
Alle leden hebben inmiddels een
uitnodiging ontvangen. Wie geen lid
is, maar toch wil meedoen kan een
berichtje via Facebook sturen.
LIMERICK
`Ne Mestreechter, `n echte aojbet
Zag: “Geine Carnaval veel bést mét
Ich haaj nao dij
daag
gein last vanne maag
noch van Gilles de la Retteketet!!!”
Frans Adriaens, Weert