GEZONDHEID
Een eeuw longzorg in Hornerheide
De kliniek die lange tijd
Voilà
25
angst inboezemde
Honderd jaar Ciro is honderd
jaar longzorg in Hornerheide.
Die zorg begon in het
tuberculosesanatorium
in de
bosrijke en daarmee zuurstofrijke omgeving
van het Midden-Limburgse Horn. Aan
die periode herinneren nu alleen nog de
boskapel en het lighuisje, inmiddels beide
rijksmonumenten. Maar liefst vijfhonderd
bedden telde het Limburgse tbc-sanatorium
in Hornerheide op het hoogtepunt van de
volksziekte. Maanden, soms jaren lagen de
kurende tbc-patiënten op een bed in een
van de paviljoens de gezonde lucht van
het dennenbos in te ademen.
OMGEDOOPT
Ingrid Augustin: “Met de komst van
tuberculostatica
werd Hornerheide
omgedoopt
tot Maaslandkliniek omdat
de naam Hornerheide
voor veel mensen
een negatieve
klank had vanwege de
associatie met tbc. Ik heb me laten vertellen
dat voorbijgangers lange tijd extra snel aan
Hornerheide voorbij fietsten, bang als ze
waren dat ze hier tbc zouden oplopen. Zelfs
toen we in 2008 de eerste Ciro Artwalk organiseerden
waren er bezoekers die zeiden
dat ze hier nooit binnen hadden durven te
komen. Zó lang is dat beeld blijven hangen
dat je hier vooral níet moest zijn.”
Als ‘Maaslandkliniek’ legde Ciro zich toe
op het revalideren van ex-mijnwerkers
met zogenaamde
stoflongen, de silicosepatiënten.
Die groep was stukken kleiner
dan voorheen
het aantal tbc-patiënten en
dus kon de kliniek de capaciteit aanzienlijk
terugschroeven, ook al diende zich in de
jaren zeventig weer een nieuwe patiëntengroep
aan: verstokte rokers met COPD.
“Eind jaren zeventig was een breekpunt
voor de kliniek”, zegt de bestuursvoorzitter.
“Er waren toen zoveel bedden over dat de
kliniek deels overstapte op verpleeghuiszorg.
In 1985 ging Ciro met 45 bedden
door als Astmacentrum Hornerheide als
onderdeel van Proteion. Dat is ook het
moment geweest waarop we zijn gaan
samenwerken met het huidige Maastricht
UMC+ en onderzoek steeds belangrijker
werd.”
Intussen is Ciro een erkende netwerkorganisatie
die vanuit een specialistische
(onderzoeks)kliniek mensen behandelt met
een chronische longziekte, zoals COPD,
astma, chronisch hartfalen en slaapgerelateerde
ademhalingsstoornissen.
Op dit moment telt Ciro 87 bedden, inclusief
de capaciteit van het slaapcentrum dat
in 2010 zijn deuren opende.
“Lange tijd fietsten
voorbijgangers
extra snel voorbij
aan Hornerheide”
Ciro, het kennis- en behandelcentrum in Horn voor mensen met chronische
longaandoeningen,
bestaat honderd jaar. Begonnen als sanatorium voor
tuberculosepatiënten
behandelt Ciro nu ook ex-coronapatiënten met onderliggend
longlijden. “Daarmee bevinden we ons in een vergelijkbare situatie
als een eeuw geleden”, zegt Ingrid Augustin, sinds afgelopen zomer
voorzitter van de Raad van Bestuur van Ciro.
Ingrid Augustin
TEKST JOHN HUIJS BEELD STEFAN KOOPMANS, GERARD VERHAGEN EN ARCHIEF CIRO / HEEMKUNDEKRING HORN