TEKST JUDITH HOUBEN BEELD MONIEK WEGDAM MENS
Natuurlijk is het lekker de verwarming aan,
maar het maakt je lichaam lui. Ga daarom
elke dag even in een korte broek op het
balkon zitten, slaap met open ramen of
neem een koude douche.”
Na al dat harde werken (hongergevoel,
bewegen en kou) herstelt je lijf het beste
na een uitgebreide nachtrust. Schrauwen:
“Vroeger sliep de mens acht tot negen uur.
In onze 24-uurs economie is dat zes tot zeven
uur. Onderzoek wijst uit dat dit de kans
op diabetes vergroot. Als je halverwege de
avond lekkere trek krijgt, kun je dus beter
gaan slapen. De kracht zit in de combinatie
van afvallen, bewegen, kou én voldoende
nachtrust.”
Voilà
37
Diabetici hebben te veel
suiker in hun bloed en
krijgen daardoor op de
lange termijn een slechtere
doorbloeding. Hierdoor kunnen ze blind
worden of doorbloedingsproblemen in hun
benen krijgen, wat uiteindelijk tot amputatie
kan leiden. Diabetes vermindert ook de
weerstand en daardoor de overlevingskans
als patiënten corona krijgen. Dat moet
veranderen, vindt hoogleraar en onderzoeker
Patrick Schrauwen van Universiteit
Maastricht. Hij zet zich hier al jaren met
hart en ziel voor in met de nodige prijzen
tot gevolg. Zo kreeg hij in 2016 als tweede
Nederlander de Minkowski Prize vanwege
zijn baanbrekend onderzoek naar de
ontstaansmechanismen van diabetes type 2.
Op internet staan tal van succesverhalen.
Patiënten die genezen van diabetes en
geen medicatie meer nodig hebben. Is dat
een feit of fictie? Professor Schrauwen
knikt: “Ja, het kan.” Patiënten of mensen
in het voorstadium van diabetes, kunnen
het tij keren als ze meer afvallen en meer
bewegen. “Maar”, waarschuwt hij, “stop
niet met medicatie zonder overleg met een
arts. Diabetes ontstaat doordat je organen
ingepakt liggen in te veel buikvet waardoor
ze niet meer optimaal kunnen werken. Een
van die organen is je alvleesklier. Deze
kan minder van het hormoon insuline
aanmaken als hij vervet. Insuline helpt je
andere organen – zoals de lever en spieren
– energie (suiker) uit je bloed te halen. Dit
voorkomt een hoge bloedsuikerspiegel maar
ook dit werkt minder goed als organen vet
opslaan. Afvallen is dus het belangrijkste.
Maar ook het lastigst”, beseft Schrauwen.
Helpt koolhydraatarm eten? Schrauwen:
“Dat kan, maar schrap koolhydraten niet
helemaal uit je menu. Eet ze met mate
NAAM: Patrick Schrauwen
(1971, Woensdrecht).
STUDEERDE: gezondheidswetenschappen
met specialisatie bewegingswetenschappen
in Maastricht.
WERKT: sinds 1998 als universitair onderzoeker
aan Universiteit Maastricht; sinds
2010 hoogleraar, specialisatie: metabole
aspecten van type 2 diabetes mellitus.
WOONT: in Randwyck in Maastricht met
vrouw, drie kinderen en een lieve labrador.
HOBBY’S: alles met een fiets: zelf wielrennen
en toeschouwer op tv, actieve
fiets- en wandelvakanties; films.
PASSIE: onderzoek, wielrennen, bergen
en mooie natuur.
“De kracht zit in de
combinatie
van afvallen,
meer bewegen, je lijf
vaker aan kou blootstellen
en voldoende
nachtrust”
en wissel af. Suikervrije cola is ook beter
dan gewone, qua suikergehalte. Maar daar
zitten weer andere stoffen in, water is dus
het beste. Eet verder meer groente en
drie stuks fruit per dag.” Kortom gezond
en afwisselend eten. En heb af en toe dat
hongergevoel. “Vasten dwingt je lichaam de
vetreserves aan te boren, ook in je cruciale
organen. Daarom kun je beter na zes of
zeven uur ’s avonds niets meer eten. Dan
val je ook af.”
Schrauwen benadrukt dat het effect van
bewegen wordt onderschat. “Na een
maaltijd gaat 80 procent van de suikers
naar de spieren. Bewegen verbetert deze
suikeropname. Dat is een erg gunstig
effect van bewegen voor type 2 diabeten.
Kracht- of duursport, een wandeling, het
maakt niet uit als je maar beweegt. Spieren
met een grotere omvang door krachtsport
verbranden meer suikers en duursport
versnelt de stofwisseling zodat je spieren
meer suikers verbranden.”
De sluipmoordenaar gedijt dus het best in
een lichaam dat niet hard werkt. Daarom
zijn er nog een paar trucjes. Zo hebben
Schrauwen en zijn collega’s vastgesteld dat
de thermostaat een paar graden verlagen
voor een enorme verbetering van de suikeropname
zorgt. “We stonden er versteld van.
Het is nog beter dan sporten.