Woensdag 22. 02. 2023 13
Brieven (1931-1962; 1963-1969), Moelmer
(verzameld proza).
Op 29 mei, de geboortedag van Jan
Hanlo, organiseert VLAM (Vereniging
Literaire Activiteiten Maastricht)
een poëziewandeling in Valkenburg,
langs de plekken waar hij
woonde.
REGIO
te verbasteren tot Sneu sneu sneu
sneu ozo sneu. Een fenomeen dat ik
maar zal duiden als de kracht van
klankdichten.
Podium Pesthuys Maastricht
Jan Hanlo (Bandoeng, 1912 – Maastricht,
1969) is al meer dan vijftig
jaar dood. Zijn oeuvre is niet groot,
maar zeer divers. In zijn tijd werden
felle discussies gevoerd over de
kwaliteit van zijn werk en het godslasterlijke
leven dat hij leidde. Hij
werd opgehemeld en verguisd;
vooral dat laatste. En zoals het gaat
met veel schrijvers en dichters is
zijn werk na zijn dood ten onrechte
in vergetelheid geraakt.
Vandaar dat het me bijzonder veel
plezier deed dat er onlangs in het
uitverkochte Pesthuys te Maastricht
tot tweemaal toe een bijzonder
eerbetoon werd gehouden. Aan
de hand van foto’s, films, brieffragmenten,
muziek en gedichten werd
Jan Hanlo opnieuw tot leven gewekt.
Hans van Helmond, inspirator
en aanjager, schreef de tekst van
dit ‘oratorium’. René Corten, Tom
America, Cunera van der Woude en
Guido Wevers vertelden het verhaal
van een man, enig kind, die zijn hele
leven worstelde met zijn homofilie,
in een tijd dat die geaardheid als een
zonde, een misdrijf, een vreselijke
ziekte werd beschouwd. Jan Hanlo
kon niet toegeven aan zijn verlangen
naar liefde, wilde liefst niet ouder
worden en verlangde terug naar
de ongereptheid van zijn kindertijd.
Uit het verhaal kwam een breekbare
man naar voren die niet begrepen
werd, teveel dronk, na een psychose
in een psychiatrische inrichting in
Heilo werd opgenomen, waar hij
een gruwelijke anti-homotherapie
moest ondergaan. Zijn homo-erotische
gevoelens, gedachten over kinderlijke
onschuld, afwijzing en uitsluiting,
uitte hij in zijn gedichten.
Afwijzing
Meer dan de helft van zijn leven
bracht Jan Hanlo in Valkenburg
door, een gemeente die hem nog
steeds nadraagt dat hij ‘anders’
was. Tien jaar lang woonde hij er in
een poorthuisje. Een man met drie
motoren en een hond op slechts
twaalf vierkante meter. Het typeert
het moeizame leven van een aardige,
zonderlinge, gevoelige man. Oote
oote oote Boe. Zoveel kritiek moest
hij doorstaan! Het gedicht leidde
zelfs tot een discussie in de Tweede
Kamer. Misschien was het daarom
wel dat hij in zijn klankdichten de
harde taal van betweters inruilde
voor de zachte klank van gevoel en
onverstand?
Werk van Jan Hanlo is nog steeds
verkrijgbaar: Verzamelde gedichten,
literaire hoek
Jan Hanlo leeft!
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Peter Lenssen over Jan
Hanlo.
Oote oote oote Boe Oote oote Oote oote
oote boe. Die onbestaanbare woorden,
vreemde klanken, kwamen in
de les Nederlands plotseling voorbij.
Het was op maandag, het stof
van het weekend was in onze puberhoofden
nog niet neergedaald. Gedichten
op maandag, het zou wat.
En toen kwam dus vanuit het niets
Jan Hanlo’s Oote a a a Oote oe oe. Ik
keek naar het gezicht van de docent,
dat doorgaans in schraalheid niet
onderdeed voor de tekst die hij
voorlas, en trachtte een spoor van
spot, van sarcasme te ontdekken.
Niet dus. Hij straalde, als las hij voor
het eerst iets dat een glimlach toestond.
Hoe boe hoe boe Hoe boe hoe boe, vervolgde
hij, waarna hij vertelde dat
de dichter zich een vijftal jaren eerder
in Valkenburg op zijn motor had
doodgereden. Dát fatale gegeven tilde
hem nog meer uit boven de stoffigheid
die dichters in onze ogen
kenmerkte. Het bracht klasgenoot
Vincent, zelfverklaard analfabeet,
ertoe Kneu kneu kneu kneu ote kneu
Jan Hanlo. Illustratie René Wong
DOOR PETER LENSSEN
Autotest
BMW 3-serie LCI: opgeruimd staat netjes
Life Cycle Impuls krijgt-ie altijd een
aantal extra opties mee, zoals airconditioning
met drie zones, Park Distance
Control met sensoren vóór en
achter, en een automatisch dimmende
binnenspiegel.
Eindoordeel
BMW heeft relatief weinig veranderd
aan de 3-serie. Meer was ook
niet nodig. De premium-Duitser is
nog steeds een van de bestrijdende
grote middenklassers op de markt,
met een uitgebreid motorenprogramma
om uit te kiezen. Het nieuwe
dashboard is fraai en werkt prima. Is
het beter dan wat de 3-serie eerst
had? Nee, niet echt.
SPECIFICATIES
BMW M340i xDrive
Prijs: € 85.299
Topsnelheid: 250 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 4,4 s
Gem. WLTP-verbruik: 1 op 12,8
CO2-emissie: 177 g/km
Motor: zes-in-lijn, 2998 cm3, turbo
Max. vermogen: 374 pk
(275 kW)/5500-6500 min-1
Max. koppel: 500 Nm/
1900-5000 min-1
Transmissie: automatische achtbak,
voor en achter
Massa leeg: 1725 kg
Alle gegevens zijn fabrieksgegevens
en 2-serie Active Tourer is dat die
geen iDrive-controller meer op de
middentunnel hebben. BMW kiest
daarvoor in kleinere modellen, waarin
de bestuurder gemakkelijk bij het
touchscreen kan. Een fysieke draai-
en drukknop is dan niet meer nodig,
vindt de fabrikant. Maar daar zijn wij
het niet helemaal mee eens. De 3-serie
heeft de controller nog wel en dat
is erg handig. Het grote scherm van
BMW werkt goed. Je kunt swipen en
klikken dat het een lieve lust is, het
multimediasysteem houdt je bij en
hoeft nergens lang over na te denken.
Onderweg geven we echter de voorkeur
aan de vertrouwde iDrive-controller.
Je kunt je rechterarm ontspannen
op de middensteun leggen
en intuïtief schuiven en draaien.
Die arm heeft verder weinig te zoeken
op de middenarmsteun, overigens,
want er is geen schakelpook om
naar te grijpen. BMW past op iedere
uitvoering een achttraps Steptronicautomaat
toe; een uitstekende transmissie,
die soepel, snel en schokvrij
van verzet naar verzet springt. Je zet
de automaat in D of R met een tuimelschakelaar.
En dan hebben we de nieuwigheden
gehad, want motorisch blijft alles hetzelfde.
Er is dus nog steeds veel keuze:
uit vier benzinemotoren, vijf diesels
en twee plug-in hybrides. Tijdens
de persintroductie had BMW voor
BMW M340i
xDrive LCI.
Foto BMW Group
ons de lekkerste klaargezet: de
M340i xDrive. Een soort M3 light,
met een 3,0-liter twinturbo zes-in-lijn
en 374 pk. Maar er zijn verstandigere
opties, zoals de 320e en 330e. Het zijn
stekkerhybrides, die een viercilinder
met turbo koppelen aan een elektromotor.
De 320e is 204 pk en 350 Nm
sterk, haalt een elektrische actieradius
van maximaal 62 kilometer en
lacht ook zelf hard om zijn WLTP-verbruik
van 1 op 77. Dat theoretische cijfer
geeft BMW eveneens op voor de
330e, die uit zijn aandrijflijn 292 pk en
420 Nm trekt. De BMW 318i kost
50.108 euro. Voor 1000 euro meer heb
je al de efficiëntere 320e.
Welke 3-serie het ook wordt, na de
Bestaat er zoiets als een najaarsschoonmaak?
Want BMW is de
laatste tijd flink aan het poetsen
geweest. De gefacelifte 3-serie
staat er schoon geschoren bij,
maar mist in het interieur ineens
allerlei knopjes. Per ongeluk
opgezogen?
Door Remco Slump
Vóór ons staat de 3-serie LCI, zoals
BMW dat zegt: de Life Cycle Impulse.
Is hij gelijk te herkennen als gladgestreken
nieuweling? Moeilijk, want
de veranderingen zijn subtiel: lichtunits
met een andere indeling, gewijzigde
bumpers en nieuw ontworpen
lichtmetalen wielen. Kleine modificaties,
die meer zijn dan de som der delen,
want de opgewaardeerde 3-serie
oogt werkelijk cleaner dan eerst.
Rigoureuzer zijn de BMW-ontwerpers
te werk gegaan in het interieur.
De onder een overkapping geplaatste
digitale cockpit is weg, evenals het
losse infotainmentscherm boven op
de middenconsole. Ervoor in de
plaats komt een langwerpige ‘plank’
met achter glas twee displays: een digitaal
instrumentarium en het touchscreen
van het infotainmentsysteem,
dat licht naar de bestuurder toe is gedraaid.
Het aantal fysieke knoppen is
met meer dan de helft afgenomen.
Het grote verschil met de nieuwe X1
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto
REGIO