Woensdag 08. 03. 2023 15
Banholtse jeugd ingewijd in dorpstraditie
Op zondag na carnaval trekt
traditiegetrouw de basisschooljeugd
Banholtse jeugd
tijdens het vonk
fakkele. Foto Jef
Troisfontaine
kale clubs en verenigingen, dan misschien
naar de raad van elf, sommigen
wellicht naar de klasse der gehuwde
mannen en zullen zij de Gerlachus
den rechtzetten op het
commando èèn… twieje… Zij zullen
op hun beurt de deuren openen voor
de nieuwe generatie zangertjes. Zij
zullen get geëve, als eine gooje hiër. Zo
blijven de dorpstradities voortleven.
deuren openen en die get geëve en riek
en zalig zullen zien. Niet de heemkundige
achtergronden maar de kinderen
zelf staan nu centraal. Niet zo
lang geleden waren het peuters, die
vanuit de wandelwagen vertrouwd
raakten met gewoonten en gebruiken
als de bronk, carnavalsvieringen
of het halen en oprichten van de St.
Gerlachus-den.
Nu zijn het twaalfjarigen, aan wie
voor het eerst de zelfstandige organisatie
en uitvoering van een stukje
dorpstraditie is toevertrouwd. Zingend
dragen zij de oudst bekende
versregels in het Tebanneter plat van
deur tot deur. Ook hier is jong geleerd
oud gedaan. Straks zijn deze
kinderen schoolverlaters en doorstromers
naar de Jonkheid, naar lo-
Van nul tot nu
Door Harry van der Bruggen - Stichting Heemkunde Tebannet
REGIO
van Banholt en Terhorst van
deur tot deur. Zij zingen een oud
bedelliedje. Alle bewoners geven
doorgaans een kleinigheid. De
opbrengst gaat deels naar een
goed doel; van het andere deel
organiseren de schoolkinderen een
feestje.
De aanhef van het liedje (althans zoals
de jongens het zingen), Vonk vonk
fakkele / Zoe menige menige appele,
verwijst naar de oude maar verdwenen
gewoonte, om op deze zondag
een brandstapel op te richten van
overbodige spullen, of het dorre gras
en afvalhout te verbranden in greppels
en op bermen: het burkbrenne –
waarbij burk brandstapel of ook
berm betekende. Het lied vervolgt
met de aanmaning: Geef os get (iets)
en lot os goön. Als aan hun wensen
wordt voldaan, besluiten de kinderen:
Hiej woent ein gooje hiër (of madam),
die beloond zal worden: De hiemel
poort / Zal veur uch opstoön . En
Hoonderd jaor in dizze tied / Zal dèr
riëk en zalig ziën.
De verre oorsprong van deze traditie,
de herkomst van de liedtekst, de
aard van het vuur waarover gezongen
wordt, dat alles ontgaat natuurlijk
de kinderen die aan de rondgang
deelnemen en de bewoners die hun
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg zitten tientallen honden,
katten, konijnen en vogels die
dolgraag een nieuw baasje willen.
Elke week zet Saskia Thijssen er
een of meer in het zonnetje. Deze
week zijn dat haantje Pardoes en
zijn metgezellen.
Wandelroute via speciale
app langs ‘Struikelstenen’
de Duitse nazi’s. De Duitse kunstenaar
Gunter Demnig startte in
2000 met zijn Stolpersteine-project.
Hij maakt messingplaatjes in
klinkerformaat met daarop de namen
van weggevoerde joodse burgers.
De plaatjes worden in trottoirs
aangebracht op honderden
plaatsen in Europa waar joden
hebben gewoond.
Installeren van de app op smartphones kan
via: izi.travel/nl/465c-stolpersteine-valkenburg/
nl.
Valkenburg
Met een speciale app kan sinds
kort in Valkenburg een wandeling
worden gemaakt langs de ‘Struikelstenen’
in die gemeente.
De wandelroute langs 16 adressen
in de gemeente start bij Museum
Valkenburg, waar binnen ook twee
struikelstenen zijn geëxposeerd.
In Valkenburg werden in de Tweede
Wereldoorlog 42 Joden gedeporteerd,
om niet meer terug te keren
naar huis. Zij werden vermoord
in concentratiekampen van
kleuren, afmetingen en karakters.
Van krielhaantjes met beperkte vocale
talenten zoals Pardoes tot stoere
binken die het hoogste lied kraaien.
We plaatsen onze haantjes het liefst
bij hobbyhouders waar verschillende
hennetjes wonen.”
Waar moeten eigenaren van haantjes
op letten?
„Elf hanen is een groot aantal om op te
vangen en maar weinig mensen willen
een haan in huis nemen. Graag
drukken we kippeneigenaren op het
hart om niet zomaar ergens broedeieren
of kuikens te kopen waarvan het
geslacht niet bekend is. Heb je zelf een
haan en lijkt het je geweldig om kuikens
van hem te krijgen? Realiseer je
dan dat de kans meer dan 50 procent
is dat uit de eieren ook hanen komen.
Doe dit niet zomaar en neem je verantwoordelijkheid
als eigenaar.”
Dier van de week
Wat kun je over de haantjes vertellen?
„Het is een getok van jewelste in het
dierenbeschermingscentrum. Met
maar liefst 11 opgevangen hanen hebben
de medewerkers van het asiel
geen radio meer nodig voor wat achtergrondgeluid.
De ruimte om ze op
te vangen is mooi maar we gunnen
deze gedumpte jongens een eigen
tuin om in te scharrelen in het gezelschap
van een aantal hennetjes.”
Omschrijf hun karakter.
„De hanen komen in alle soorten,
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem contact op met
Dierenbeschermingscentrum Limburg via limburg@dierenbescherming.nl
Noorbeek
Korendag na vier jaar
terug op kalender
Paviljoen Berggalm in Noorbeek
vormt zaterdag 11 maart vanaf
19.00 uur het decor van de Korendag.
De organisatie is in handen van gemengd
koor De Eendracht (Noorbeek),
onder auspiciën van Stichting
Korentreffen Eijsden-Margraten,
die het evenement voor het
eerst sinds 2019 op de kalender
zet.
Zeven koren treden op: De Eendracht,
St. Joseph Eckelrade, St.
Gregorius Mheer, Mergelland
Mannenkoor Margraten, Belcanto
Breust, Gospelkoor Asempa
Cadier en Keer en kamerkoor
Chantons Eckelrade. Jurylid Jacqueline
Nelissen beoordeelt de koren.
Berg en Terblijt
Kernoverleg bespreekt
dorpse kwesties
Kernoverleg Berg en Terblijt houdt
donderdag 9 maart vanaf 19.30 uur
een openbare bijeenkomst in gemeenschapshuis
Bezoekers worden bijgepraat over
de doorstart van d’r Moostuin, initiatief
Burgerkracht en zelfsturing en
de voortgang van lopende zaken,
waaronder ontmoetingsbankjes
voor jongeren, dorpsfeest 2023 en
bijeenkomst Wonen in Berg en Terblijt.
regio
’t Vöske.
Lotgenotenbijeenkomst
(ex)melanoompatiënten
Stichting Melanoom houdt zaterdag
11 maart van 14.00 uur tot 17.00
uur een lotgenotenbijeenkomst
voor (ex-)melanoompatiënten en
hun naasten uit Limburg in Grand
Café Maagdenberg aan het Maagdenbergplein
11 in Venlo.
De regiobijeenkomst is een initiatief
van Stichting Melanoom. Doel is om
op informele manier samen te zijn
en ervaringen met elkaar te delen.
Koen van Elst, voorzitter van Stichting
Melanoom, houdt om 14.15 uur
een welkomstwoord. Aansluitend is
er gelegenheid voor kennismaking
en het delen van ervaringen.
Aanmelden kan alleen via e-mail:
pr@stichtingmelanoom.nl.
Inschrijving Maastrichts
Mooiste is geopend
09.30 uur). Starten gebeurt op de
Markt, finishen op het Vrijthof.
Goed doel
Deelnemers kunnen zich laten
sponsoren om geld op te halen voor
KWF Kankerbestrijding. Wie vijfhonderd
euro of meer inzamelt,
krijgt een gratis startbewijs en een
Ren Tegen Kanker-shirt.
Inschrijven kan via maastrichtsmooiste.nl.
Op die website kan tevens een eigen actiepagina
worden aangemaakt.
Maastricht
De inschrijving voor alweer de
achttiende editie van hardloopevenement
Maastrichts Mooiste, die
plaatsvindt op zondag 11 juni, is
geopend.
Volwassen sportievelingen die meedoen
hebben de keuze uit drie afstanden:
tien Engelse mijlen (start
om 09.00 uur) en tien (11.00 uur) of
vijf (12.30 uur) kilometer. Daarnaast
komt de jeugd aan bod tijdens de
Mini Run (driehonderd meter, 09.15
uur) en Kids Run (één Engelse mijl,
Vaals
Noodfonds voor minima
met hoge energiekosten
Inwoners van Vaals met een krappe
beurs, die de pijn van gestegen energiekosten
extra voelen, kunnen een
beroep doen op het Tijdelijk Noodfonds
Energie.
Om in aanmerking te komen mag
het bruto inkomen (inclusief vakantiegeld)
niet hoger zijn dan 2980
euro voor alleenstaanden en 3794
euro voor samenwonenden. Ook
dient men een eigen energiecontract
en een rekening hoger dan tien
tot dertien procent van het inkomen
te hebben. Aanvragen kunnen tot
uiterlijk 1 april worden gedaan.
Kijk voor meer informatie op de website
noodfondsenergie.nl.