woensdag 30. 03. 2022 REGIO 5
Hett apparrttementtencompllexx
op de
pllaattss waarr ooiitt de
kerrk ssttond.. FFOTTO
RROB VVAN DEEURRZZEEN
Vergeefs verzet tegen sloop van
met ‘burgergeld’ gebouwde kerk
Als ergens in het katholieke Limburg
de sloop van een kerk tot grote
woede en vergeefs protest heeft geleid,
dan is het in Echt. De voorgenomen
afbraak van de Pius Xkerk
stuitte op een muur van verzet,
maar het mocht niet baten. Het
godshuis werd ondanks alle pogingen
om sloop te voorkomen met de
grond gelijk gemaakt. Eén van de
redenen die bij de parochianen tot
woede leidde, was dat de gemeenschap
veel geld voor de bouw van de
kerk bijeen had gebracht.
Operatie P.10
In verband met de sterke naoorlogse
uitbreiding van Echt werd in 1954
de Pius Xparochie
gesticht. Om de
bouw van een kerk financieel mogelijk
te maken, werden vanuit de burgerij
acties op touw gezet die geld
moesten opbrengen. Deze varieerden
van toneelvoorstellingen tot
een ballentent op de kermis. Maar
het meest spectaculair was de Operatie
P.10 (woordspeling op Pius X),
een megaloterij van ongekende omvang.
Honderden vrijwilligers kwamen
in touw om loten te verkopen.
Dat kwam neer op duizenden manuren
van behulpzame parochianen
die zich met hart en ziel van hun
taak kweten. Een dergelijk huzarenstukje
heeft Echt sindsdien niet
meer gekend.
Kwaad bloed
Het was de Roermondse architect
Jan Zollner die de opdracht verwierf
voor het ontwerp van de Pius
Xkerk,
waarvan de bouwkosten
410.680 gulden bedroegen en de inzegening
in december 1959 plaatsvond.
In november 2012 werd het
aan de Nieuwe Markt verrezen
godshuis als gevolg van het sterk gedaalde
kerkbezoek aan de eredienst
onttrokken. In 2014 volgde de sloop
om ruimte te creëren voor de bouw
van appartementen. De aankondiging
dat de kerk met de grond gelijk
zou worden gemaakt, zette veel
kwaad bloed, niet alleen bij de burgerij
maar ook binnen de gemeenteraad.
Fel verzet tegen de plannen
kwam er via de fracties MeeuwsMasthoff
en Nieuw Echt, die vonden
dat de kerk als gemeenschapsruimte
in gebruik moest blijven,
vooral omdat de burgerij veel geld
voor het godshuis bijeen had gebracht.
Barones
Protest tegen de sloop kwam van
ook van de zijde van het Cuypersgenootschap,
dat zich inzet voor het
behoud van bouwkundig erfgoed in
Limburg. Deze instantie ageerde bij
monde van barones Bernadette van
Hellenberg Hubar tegen het verdwijnen
van de kerk omdat het gebouw
‘één van de belangrijkste
voorbeelden van religieus erfgoed
in Limburg’ was. De protesten waren
aan dovemansoren gericht,
want de kerk ging tegen de vlakte
om plaats te maken voor de bouw
van een appartementencomplex.
NA DE DIENST
DOOR WIM SCHULPEN
‘Na de dienst’. Door het teruglopend
aantal gelovigen zijn al heel wat kerken
gesloten in Limburg. Soms worden
ze gesloopt, maar de meeste
krijgen een wereldlijke bestemming.
Van museum tot kinderopvang.
VIA portretteert een aantal
aan de eredienst onttrokken kerken
in een serie over stenen met een
oude ziel en een nieuw geloof. Deze
week: Pius Xkerk
in Echt.
Oproep!
Bewaart u zelf een bijzondere herinnering
aan een van de godshuizen
die in deze serie langskomen?
Of is er volgens u een kerk die absoluut
niet in deze serie mag ontbreken?
Laat het ons weten via:
noordmidden@
delimburger.nl
De parochiekerk
van
Pius X die
ondanks veel
verzet onder
de slopershamer
viel.
FOTO'S HEEMKUNDEKRING
ECHTER LANDJ
WAAT E WAER
FRITS NIES
COLUMN
Waterloop
Directeur Lucinda Lodenstein (links) en enkele vrijwilligers ontvangen
de cheque van Paul Beurskens (rechts). FOTO TOON HERMANS HUIS
Mooi bedrag voor inrichting
stadstuin Toon Hermans Huis
„De wens is om een sfeervolle plek te
creëren in de tuin, waar mensen
kunnen genieten en ontspannen”,
aldus Lucinda Lodenstein. „Daarnaast
zullen activiteiten
en gespreksgroepen
er graag gebruik
van maken. Door het lotgenotencontact
waarin mensen met elkaar het
leven delen en herkenning, begrip en
kracht putten uit gesprekken, bestaat
vaker de behoefte om samen te
komen als een gast uit de groep is
overleden. We willen een plek maken
waar bijvoorbeeld een gedicht
kan worden voorgedragen of naar
muziek kan worden geluisterd.”
Vrijwilligers en directie zijn erg blij
met deze donatie en bedanken Monuta
hartelijk voor de mooie bijdrage.
ROERMOND
Uit handen van uitvaartverzorger
Paul Beurskens van Monuta heeft
directeur Lucinda Lodenstein van
het Toon Hermans Huis Roermond
een cheque van 5000 euro ontvangen.
Het geld wordt gebruikt om in
de tuin een sfeervolle plek voor de
gasten te creëren.
‘Voor iedereen een afscheid met een
goed gevoel’, zo luidt de missie van
Monuta. Hierop sluit Monuta Helpt
aan door lokale projecten te steunen
die een positieve bijdrage leveren
aan de fase voor, tijdens en na het afscheid
van een dierbare. Het Toon
Hermans Huis heeft bij Monuta
Helpt een aanvraag ingediend om in
de fraai gelegen stadstuin achter het
huis een speciale plek in te richten.
deze waterstroom van Bocholter/
Weerterbeek vanaf 1296 een
verhang van iets meer dan 45
centimeter per kilometer. Dat
schoot niet op. Zeker niet doordat
‘die van Bocholt’ ook nog eens aan
hun kant een waterdoorlaat in de
beek plaatsten zo groot als doer eyn
biecaer loupen kan. Eeuwenlang
gesteggel over en weer zorgde
ervoor dat in deze opening ter
grootte van een bijenkorf meer
dan eens geknepen werd, zodat
‘die van Weert’ droog kwamen te
staan. Dan moesten zij ‘die van
Bocholt’ gaan strikke met karrenvrachten
bier, brood, ham, haring
en jenever. Totdat ‘kanalenkoning’
Willem I in 1826 afmaakte waar
Napoleon mee begonnen was: de
ZuidWillemsvaart.
De Weerterbeek is grotendeels
gedempt in 1938; enkele delen van
de oude waterloop zijn nog te zien
bij Smeetshof en langs de vernieuwde
knuppelbrug bij de
Lossing. Bij de ingebruikneming in
1956 van de verharde weg langs de
oude beekroute werd de afbeelding
van de biecaer vereeuwigd in
genoemd tegeltableau. Toenmalig
wethouder Stan Smeets (‘Weert is
weer nergens/ergens’) metselde
het zo stevig in dat er een scheur
ontstond die nu opnieuw te zien is
in de replica. Evenals de oude
tekst: Het nieuwe hereen’ge wat ’t
oude verdeelde; interessante vraag
is waar dit nu op zou kunnen slaan.
(Bron: ‘Parel van de heide’.)
Langs de Bocholterweg aan de
NederlandsBelgische
grens,
midden in Kempen~Broek, is een
antiek tegeltableau in ere hersteld.
Dit werd eerder, in 1956, ingemetseld
in het toenmalig grenskantoor,
dat in 1984 verdween. Grenzen
bestaan hier niet meer, ja
alleen even tijdens de pandemie,
maar voor de rest kennen we
alleen nog grensoverschrijdend
gedrag. Grenskantoren zijn er dus
ook niet meer, alleen nog grenspalen
uit 1843 om de route te markeren
richting tanken onder de twee
euro per liter. Dit had men hier ook
in de dertiende eeuw al nodig,
tanken aan een bron verderop.
Toen ging het niet om brandstof,
maar om water. Weert lag destijds
niet aan de Maas, nu nog steeds
niet, al had het met wat voortvarender
gemeentelijke herindeling
in MiddenLimburg
niet veel meer
hoeven schelen. Op een kanaal
moesten ze nog zes eeuwen
wachten en de stadsputten boden
te weinig soelaas om én het
wolambacht te bedruipen én
tegelijkertijd bógkesbeer te brouwen.
Omdat Willem III van Horne
ook nog stromend water in zijn
Weerter kasteelgracht wenste,
deed hij familiezaken met zijn neef
Gosen, heer van Bocholt.
Zo werd een elf kilometer lange
sloot gegraven vanaf de Molenbeek/
Abeek in Bocholt. Dankzij
een verval van vijf meter kende
REAGEREN?
f.nies@me.com