woensdag 30. 03. 2022 REGIO 11
de lijkweg naar de kerk (4)
diende om het schokken over de
doorgaans slechte wegen tegen te
gaan en te voorkomen dat de kist beschadigd
zou worden. De bosjes
stro werden met wijwater besprenkeld
en op de terugweg op een bepaalde
plaats in de vorm van een
kruis neergelegd om de kwade geesten
te weren. Bij overledenen uit
Klein Oirlo die in Oirlo begraven
werden, gebeurde dat aan de Romp,
de kruising Molenhoek/Boddenbroek,
in de volksmond het Liekvaore
genoemd. Daar was een wal met
struikgewas. Kinderen werd op het
hart gedrukt de bosjes stro te laten
liggen. Men geloofde namelijk dat
de ziel van de overledene zou kunnen
proberen de weg naar huis terug
te zoeken, zolang het stro niet
vergaan was. Om de geest op een
dwaalspoor te zetten, werd soms
een andere terugweg naar huis genomen.
Op ieder kruispunt van wegen
stopte de stoet om vijf Onze Vaders
te bidden voor de zielenrust
van de overledene en om de geesten
gunstig te stemmen. Mensen waren
als de dood dat de geest van een
overledene zou terugkeren.
men. Woonde de overledene ver van
de kerk, zoals in Castenray en Klein
Oirlo vóór 1929 (toen kreeg Castenray
het recht te begraven op een eigen
kerkhof) het geval was, dan
werd de kist met het stoffelijk overschot
met een boerenkar vervoerd.
Als het erg ver lopen was, gingen de
naaste verwanten ook wel op de kist
zitten tot in de straten bij de kerk.
De anderen reden op karren mee in
de stoet, die een vaste route volgde.
Vóór 1929 werden overledenen uit
Klein Oirlo op het kerkhof in Oirlo
begraven. Zij gingen dan over de zogeheten
Kleine Lijkweg. Buurtgenoten
aan de huidige Tunnelweg en
Roffert die een Fhuisnummer
hadden,
trokken over de huidige Roffert,
de Kleine Lijkweg, naar het
kerkhof in Oirlo.
Castenraynaren werden over de
Lijkweg naar de begraafplaats in
Venray gebracht. De begrafenisstoet
liep dan over de huidige Lollebeekweg
en boog bij de boerderij
van de familie Janssen (Pieëterke)
langs het kapelletje richting Schoor.
Deze Lijkweg is in het bos bij de Vliegert
nog goed te zien.
Onderweg werd er gebeden. De
voorbidder was ook weer iemand
uit de buurt. Op de kar lagen zes tot
acht bosjes stro van een armdikte,
waarop de kist kwam te staan. Dit
VAN NUL TOT NU
DOOR JAN STRIJBOS
Nog niet zo lang geleden werden
overledenen volgens katholiek
gebruik naar de kerk gebracht voor
een uitvaartdienst en aansluitend
begraven op het kerkhof, ’t käösters
kempke. Buurtgenoten
hadden daar al een graf gedolven.
De overledene lag thuis opgebaard
in de ‘baeste kamer’.
Lag de kerk dichtbij het sterfhuis,
dan werd de kist met de overledene
op een baar gedragen door zes
buurtgenoten. Deze gingen het huis
binnen, knielden neer bij de overledene
en prevelden een kort gebed.
Vervolgens werd de kist gesloten en
op de baar gezet. De overledene lag
met de voeten naar de deur gericht
en werd zo het huis uitgedragen.
Dan zag de geest van de dode het
sterfhuis niet en zou hij het moeilijk
kunnen vinden als hij wilde terugkeren.
Bij de drempel van de deur werd
halt gehouden. Daar stond een
buurtgenoot klaar met een fles jenever.
Elk van de dragers kreeg over
de kist heen een borrel aangereikt.
Soms waren ook wel twee borrels
nodig om de geur die uit de kist
kwam te verdrijven.
Het naaste mannelijke familielid
droeg de veurrow, de voorrouw. Hij
liep direct achter de kist. De oude
koster Nelissen uit Oirlo vertelde
dat rond 1900 de voorrouwdrager
zich vanaf het moment dat zijn familielid
stierf, niet meer mocht wassen
en scheren. In zijn werkkleren liep
hij op klompen, waarin stro zat, ongewassen
en ongeschoren achter de
baar. Later werd dit gebruik afgeschaft
en liep de familie in volgorde
van verwantschapsgraad achter de
baar. Een van de buren droeg het H.
Oliekruis naar de kerk en legde het
op de communiebank.
De mannen liepen voorop, gevolgd
door de naaste familieleden, de buren
en als laatste de vrouwen. In
deze volgorde trok de stoet naar de
begraafplaats.
Als de overledene getrouwd was,
maakten jonge meisjes uit de buurt
een grote krans, waarin veel buxus
verwerkt werd. Was het een man,
dan zaten er rode bloemen in de
krans; bij een vrouw blauwe bloeOver
De begrafenisstoet van de overleden Wilhelmus Smits (18581934)
uit Castenray stopt even bij de in
aanbouw zijnde woning van zijn zoon Drikus. Beneden: dit kruis werd in 1928 bij de aanleg van het kerkhof
in Castenray geplaatst. FOTO'S ARCHIEF HEEMKUNDE CASTENRAY
BERGEN
Feestelijke opening
Huiskamer van Maria
en Bergen Toen en Nu
Na tweemaal uitstel wordt de Huiskamer
van Maria in de voormalige
Mariaschool in Bergen nu officieel
in gebruik genomen. De opening is
op 7 april.
Inwoners van (Oud)Bergen kunnen
die avond een kijkje nemen in het
dorpsarchief van de werkgroep Bergen
Toen en Nu, die al enige tijd in
het gebouw is gevestigd. Tussen
20.00 en 22.00 uur wordt een presentatie
gegeven over het verleden
van de oorspronkelijke parochie
Bergen, waartoe Bergen, Nieuw
Bergen, Aijen en Heukelom behoren.
Ook krijgen ze te horen wat de
Huiskamer van Maria voor het dorp
wil betekenen. Van 8 tot 10 april is
elke dag van 11.00 tot 16.00 uur een
fototentoonstelling te bekijken. Verder
staat onder meer een fototocht
langs historische panden op het programma
en zijn er oudHollandse
spelen. Ook is de website van Bergen
Toen en Nu vernieuwd. Op de site
staat ook een digitale versie van het
Bergs woordenboek, samengesteld
door Thei Welbers. Elke donderdagmiddag
is er een inloop.
NOORDLIMBURG
Nieuwe fietskaart: 1500
kilometer aan routes
Het Routebureau Noord
en MiddenLimburg
VENRAY
Taizé-viering verhuist
naar protestantse kerk
De eerste Venrayse Taizégebedsdienst
sinds corona vindt niet plaats
in de Paterskerk maar in protestantse
kerk Het Zonnelied.
De viering is op vrijdag 1 april en
staat in het teken van de oorlog in de
Oekraïne. De dienst begint om 19.30
uur, voorganger is dominee Rien Op
den Brouw. Vanaf 19.10 uur worden
de liederen gezamenlijk geoefend.
Na afloop is er koffie of thee om met
elkaar na te praten.
Het is een temperamentvol, levendig
hondje. Hij leefde samen met nog
een klein hondje, en woont hier in de
opvang in een groepshuisvesting.”
Heeft hij minpuntjes?
„Bennie is niet gewend om lang alleen
te zijn, en hij vindt dit echt een
probleem. Aan zijn geluid zal dan iedereen
herkennen dat het om een
beagle gaat die het ergens niet mee
eens is. Niet fijn voor Bennie, maar
ook niet voor de buren! Hij heeft
rondom zijn billen zijn vacht uitgeplukt,
doordat hij last had van zijn
anaalklieren. De dierenarts heeft dit
verholpen en zijn haren zullen weer
bijgroeien.”
Wat voor baas zoeken jullie?
„We zoeken voor hem een rustige
omgeving zonder kleine kinderen.
Een alleenstaande of een ouder
echtpaar zou fijn voor hem zijn!”
DIER VAN DE WEEK
Elke week stelt Juanita Janssen
van Dierenopvang Op de Smakterheide
een dier voor dat op zoek is
naar een nieuw thuis. Deze week is
dat Bennie, een ongecastreerde
5,5jarige
beaglereu
die door
gezondheidsproblemen van zijn
baasjes in de opvang terecht is
gekomen.
Wat is zijn leukste kenmerk?
„Bennie is een echte eigenwijze beagle.
Hij heeft eigenlijk ook altijd mogen
doen wat hij wil. Hij liep rond in
een omheinde tuin. Aangelijnd wandelen
kent hij niet. Hij doet dit overigens
goed, maar verwacht niet dat
hij meteen alles begrijpt. Meelopen
is al een heel grote stap voorwaarts.”
Wat is zijn favoriete bezigheid?
„Eten, eten en nog eens eten. Bennie
zou geen beagle zijn, als hij niet van
eten houdt en hier alles voor doet.
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem dan contact op met
Dierenopvang Op de Smakterheide, tel. 0478639062
of via info@smakterheide.nl.
RECHTGEZET
In het interview met Ken Driessen
uit Horst over het nieuwe online forum
voor jongvolwassenen met
kanker in de uitgave van vorige
week, is een vervelende fout geslopen.
Bij Ken werd niet leverkanker
geconstateerd, maar alvleesklierkanker.
komt ook dit jaar met
een vernieuwde fietskaart.
In de wintermaanden is het fietsroutenetwerk
verbeterd en zijn routes
aangepast. Limburg Marketing
heeft een update gemaakt van de
knooppunten in Noord
en MiddenLimburg
en het aangrenzende
Duitsland, België en NoordBrabant.
Naast 1500 kilometer aan
fietsroutes, waaronder het traject
van de internationale Maasfietsroute
door Noord
en MiddenLimburg,
zijn ook ondernemers die bij
Fietsers Welkom en de VVV’s in de
regio zijn aangesloten, in kaart gebracht.
De fietskaart is verkrijgbaar bij de VVV’s en
via www.webshophartvanlimburg.nl.