Woensdag 29. 03. 2023 13
REGIO
literaire hoek
Oranje vlinders als glimp van het oneindige plan
praatte. Daarna zijn we teruggereden
naar het Gooi. De dag erna is hij
plotseling overleden.”
Bij de condoleance staat een tekening
van hem, die gepubliceerd is in
zijn boek Jochie je moet er trots op zijn
- De oorlogsavonturen van een Joodse
jongen. De tekening vertelt het verhaal
van een jochie dat aanbelt bij
zijn ouderlijk huis en als er open
wordt gedaan door een vreemde
vrouw vraagt hij: ‘als je mijn mama
ziet, wil je haar dan zeggen dat ik
veilig terug ben?’
„Na zijn begrafenis in Amstelveen
trof ik een oranje vlinder aan, die op
het dak van de auto van mijn vader
zijn vleugels had gespreid. Bijzonder,
want het was al eind oktober”,
vervolgt Dennis.
„Ik dacht er niet meer aan totdat
een ander voorval mij weer aan die
vlinder herinnerde. Het was die
keer toen ik een speech hield ter ere
van mijn grootouders in september
2020. Ik vertelde dat met het plaatsen
van de stenen mijn grootouders
een plekje kregen bij hun huis. Plotseling
riep mijn dochter: ‘Daar
papa, twee oranje vlinders. Ze vliegen
rond de gevel van het huis.’”
Dennis keek me aan. „Toeval?”
„Misschien”, antwoordde ik. „Maar
soms kun je ook vanuit je intuïtie
een glimp of een teken opvangen
van het oneindige plan achter de
dingen.”
Voor je dood gaat loop je een lange
weg af. Na enkele uren kom je bij een
tweesprong. Daar staat een wegwijzer
die naar links wijst. Als je die
weg hebt afgelopen zie je in de verte
een kamp. Mensen die samen met je
oplopen versnellen hun pas, want
hebben ze niet gezegd dat er voor iedereen
eten en drinken is? Iets dat
iedereen al dagen heeft moeten missen?
Net als de anderen ga je vanzelf
sneller lopen en binnen vijf minuten
ben je er. Je staat voor een prikkeldraadversperring.
Aan de draad
hangen bordjes met: ‘hierachter begint
de hel’.
Dit is geen droom. Het is echt gebeurd.
Ik sta in Sittard, in de Engelenkampstraat,
voor de woning van de
Joodse familie Silbernberg. Met een
zakdoek heb ik de stenen schoongewreven,
die in het trottoir voor de
woning zijn geplaatst. De in messing
gestanste namen worden
zichtbaar: Philip en Jenetta Silbernberg.
Ze werden in de Tweede
Wereldoorlog, in 1944, gedeporteerd
en zijn nooit meer teruggekeerd.
De stenen, bekend onder naam stolpersteine,
herinneren ons aan de
vroegere bewoners die in Tweede
Wereldoorlog zijn weggevoerd. Het
is een idee van de Duitse kunstenaar
Gunther Demnig uit Berlijn. „Man
fällt nicht über die Stolpersteine, du
stolperst mit dem Kopf und dem Herzen”,
legt hij uit („Men valt niet over
de stolpersteine, je struikelt met je
hoofd en je hart”). In 2007 worden
ze voor het eerst in Nederland geplaatst,
daarna in 25 andere Europese
landen. In totaal meer dan
100.000 stenen.
Enige tijd geleden sprak ik met Dennis,
de kleinzoon van Philip en Jenetta.
Hij liet me een foto zien. „Kijk,
mijn grootouders. Ze hadden twee
kinderen, Herman en Roosje. Ik ben
de zoon van Herman. Mijn vader
heeft de oorlog overleefd op onderduikadressen,
daarna is hij getrouwd.
Na de oorlog bleven we ons
huis in Sittard incidenteel bezoeken,
omdat de herinneringen zo
pijnlijk waren. Mijn vader heeft
daar tot zijn negende jaar gewoond.
De laatste keer dat we er waren,
parkeerden we de auto vlak voor het
huis aan de Engelenkampstraat.
Mijn vader stapte uit en is voor het
raam gaan staan. Op zoek naar herkenning?
Hij praatte ook zachtjes,
alsof hij het verdriet van zich af-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Niek Bremen over
Herman Silbernberg.
Philip en Jenetta met Roosje en Herman in 1939. Philip is in uniform
vanwege de mobilisatie. Foto Familie Silbernberg
DOOR NIEK BREMEN
AUTO
Autotest
Nissan X-Trail: wel de lusten, niet de lasten?
minium en kunststof in het bodywork,
legt de X-Trail tussen de 1725 en 1917
kilo rijklaar in de schaal. Met met de
geboden beheersing over aandrijving
en onderstel zal de X-Trail in de
sneeuw evenwel veel vertrouwen geven.
Het afrolcomfort is met de 20-
inch wielen echter niet geweldig. De
extreem directe besturing is even
wennen en werkt eigenlijk het beste in
de sportstand. In Normaal of Eco is-ie
nogal aan de lichte en gevoelloze kant.
Eindoordeel
Voor iemand die per se geen PHEV of
EV wil rijden, is de X-Trail met name
dankzij zijn aandrijflijn een interessante
optie. Niet de ruimste of meest
luxueuze, wel een goed totaalpakket.
SPECIFICATIES
Nissan X-Trail e-4ORCE 4WD
Prijs: € 52.390,--
Topsnelheid (elektrisch): 180 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 7 s
Gem. WLTP-verbruik: 1 op 15,9
CO2-emissie: 143 g/km
Accucapaciteit: 1,97 kWh
Brandstofmotor: drie-in-lijn, 1497 cm3,
turbo
Max. vermogen: 158 pk (116 kW)/4600
min-1
Max. koppel: 250 Nm/2400 min-1
Elektromotor v/a: v: 204 pk/330 Nm /
a: 136 pk/195 Nm
op een groot en goed afleesbaar instrumentencluster,
eventueel aangevuld
met een head-up display. Het infotainmentscherm
is behoorlijk bij de
tijd en door het grote formaat makkelijk
te bedienen.
De toegang tot de tweede zitrij is
ruim, dankzij deuren die zowat haaks
op de carrosserie openen. Met een
lange zitting en hoge positionering
biedt die ook aan langere mensen afdoende
zitcomfort. Het vergt echter
wat inschikkelijkheid van de tweede
rij om op de optionele derde zitrij wat
beenruimte vrij te maken. De derde
zitrij vreet in gesloten toestand 100 liter
bagageruimte weg, waarna er een
respectabele 485 liter overblijft. De
1296 liter met alle banken plat is binnen
het segment niet denderend.
Deze nieuwe X-Trail heeft wat Nissan
e-4ORCE noemt. Simpel gesteld:
vierwielaandrijving met op elke as
een elektromotor, die hun vermogen
uit een klein 1,95 kWh-accupakket halen.
Dat pakket wordt op zijn beurt
door een 1,5-liter driecilinder turbo
met variabele compressie bijgeladen.
Zo kun je profiteren van de voordelen
van elektrisch rijden. Het instapmodel
heeft een enkele 204 pk en 330 Nm
sterke elektromotor op de vooras, wij
hebben alleen gereden met de 4000
euro duurdere vierwielaandrijver, die
een 136 pk en 195 Nm sterke motor op
de achteras erbij heeft. Het gecombineerde
vermogen blijft steken op 213
pk omdat de accu niet meer kan opbrengen.
Het koppel stijgt wel naar
omstreeks 500 Nm. Ook stijgt het
trekgewicht van 670 naar 1800 kilo.
De top is begrensd op 180 km/h.
Afhankelijk van de versie en wielmaat
moet de X-Trail tussen de 1 op 17,2 en
14,9 halen, wij noteerden op een gemengde
rit in het bergachtige Slovenië
1 op 14,5 met de zevenzits vierwielaandrijver
op de grootste wielen. Dat
is bijna de fabrieksopgave; niet slecht
in lastig terrein. Het lijkt erop dat de
Nissan vooral in stadsverkeer en op
lagere snelheden echt zuinig kan zijn,
maar op de snelweg flink begint te
drinken. Ondanks toepassing van alu-
Nissan X-Trail.
Foto Nissan
De nieuwe X-Trail komt alleen met
Nissans bijzondere seriële hybride
aandrijflijn naar Nederland.
Combineert die het beste van twee
werelden of is het vlees noch vis?
Door Dries van den elzen
Het instaptarief ligt min of meer op
het punt waar de prijslijst van de
Qashqai ophoudt. Maar daarvoor
krijg je ook meer auto terug. Meer
ruimte, meer luxe, meer vermogen,
meer veiligheid en meer brandstofbesparende
techniek in de vorm van de
unieke niet extern oplaadbare hybride
aandrijflijn, waarvan de verbrandingsmotor
louter functioneert als
generator. Zelfs als instapper heeft hij
al een behoorlijk complete uitrusting
met bijvoorbeeld parkeersensoren en
-camera en uitgebreide veiligheidssystemen.
Geen navi, maar wel Apple
Carplay en Android Auto om dat gat
op te vangen.
We moeten wel flink wat leren be- en
aankleding van de full-option testauto’s
van zo’n 65.000 euro wegdenken
om een indruk te krijgen van hoe de
instapper erbij rijdt. Maar ook dan
moet er iets overblijven wat de vraagprijs
kan verantwoorden. De goede
ergonomie maakt echter veel goed.
Vanaf de comfortabele bestuurdersstoel
is het zicht rondom voor een moderne
auto niet verkeerd. Je kijkt uit
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto