Woensdag 05. 04. 2023 REGIO 13
man De man die een kip was van Frits
Criens, over een man die ontdekt dat
er een vogel in hem schuilt. Het boek
deed me denken aan de vreemde vogels
die ik heb gekend. In Ursula was
een man die een vogelwaan had. Hij
dacht dat hij kon vliegen en klom
steeds boven op de kast in zijn kamer
en sprong er dan af. De man leed aan
zoantropie, een hersenziekte waarbij
mensen denken dat ze veranderd zijn
in een dier.
In de roman De man die een kip was is
Egidius Henne, de hoofdpersoon, opgegroeid
met een moeder van wie het
gedrag werd bepaald door haar geloof
dat haar leven door God in alles
voorbeschikt was, en dat God van ieder
mens een dagboek bijhield van
zijn goede en kwade daden, zoals op
vandaag de dag nog veel oudgereformeerden
dat geloven, waardoor ze
een verzuurd leven leiden. In zijn eenzaamheid,
bang voor mensen, transformeert
Egidius weten en willens in
een kip. Ziedaar, een proces waar veel
mensen aan lijden die in de loop van
hun leven in een ander veranderen, in
een ander mens, in een avatar van
zichzelf, zoals de goden die meerdere
gestalten kunnen aannemen. Zelfs de
christelijke god is een persoon met
avatars, hij is vader, zoon en een geest
tegelijk en hij kan zich op miljoenen
plaatsen manifesteren, in hoofden
van mensen en in brood en wijn.
Voordat u deze wonderlijke roman
gaat lezen, moet u eerst bij uzelf te
rade gaan en nadenken over wie u
bent en over wie u was en over wie u
had willen zijn. Met een inkijk in uw
eigen ziel is deze roman een welkome
hulp in uw verdere bestaan, om te
duiden wie u bent en wie u voor anderen
bent.
In de strip van Tom Poes en Ollie B.
Bommel laat de grote schrijver/filosoof
Maarten Toonder, dokter Sickbock
tegen zijn patiënt Heer Bommel
zeggen: ‘De kwestie is dat u anderen
ziet zoals u dénkt dat ze zijn. En anderen
zien u zoals zij denken dat u bent.
Iedereen is maar een verzinsel van
degene die hij ontmoet.’
Frits Criens schreef deze grote roman
in de coronatijd, een paar jaren
waarin we over ons bestaan hebben
moeten nadenken, omdat we afstand
van elkaar moesten houden, we
mochten zelfs geen handen meer geven.
Mensen die al moeilijk contact
konden maken met anderen, trokken
zich nog meer terug en raakten verdwaald
in de personen die ze zouden
willen of zouden kunnen zijn. Nu vinden
we de Napoleons zelfs terug in de
politiek, bij de mensen die in de waan
verkeren dat ze belangrijk voor anderen
zijn.
Frits Criens publiceert proza, poëzie
en theater. Zijn debuut als prozaschrijver
is de belangrijke oorlogsro-
literaire hoek
Wie u voor anderen bent
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over Frits
Criens
In mijn jonge jaren kwam ik vaak in
het instituut voor verpleging van psychiatrische
patiënten in Koningslust.
Wij waren bevriend met een paar
broeders van Sint-Joseph. Het was
een open inrichting, de patiënten liepen
door het dorp en de jeugd uit het
dorp mocht er naar films komen kijken
Later in de tijd, toen ik de avond-HBS
in Den Haag bezocht, heb ik als leerling
verpleger in twee psychiatrische
inrichtingen gewerkt. In Joris Gasthuis
in Delft en in de Ursulakliniek in
Wassenaar. Er waren daar mensen
die zich een ander waanden. In Ursula
was zelfs een prins van Oranje, in
elke inrichting liep wel een Napoleon
rond. Mensen die in andere personen
waren veranderd, waren meestal in
hun hoofd getransformeerd in een
hoger iemand. Soms was een ziekelijk
minderwaardigheidscomplex de
oorzaak van hun afwijking en was
hun aandoening in een meerderwaardigheidscomplex
omgeslagen.
Aan patiënten met dit vreemde gedrag
werd ik herinnerd door de ro-
man Verzwegen oorlog. Het is het ware
verhaal van een jonge vrouw die aan
het eind van de oorlog gedwongen geëvacueerd
werd naar Friesland,
waar ze vernederingen moest ondergaan.
Getraumatiseerd keert ze terug
en verzwijgt wat haar is aangedaan,
pas op haar sterfbed vertelt ze
haar verhaal. Andere boeken van
Frits Criens zijn onder meer Dansen
op drijfzand, Het belang van schone ramen
en het theaterstuk Vossen van de
Spik. Zijn boeken verschijnen bij Uitgeverij
Elikser.
Foto
Frits
Criens
DOOR TON VAN REEN
MOTOR
Motortest
Ouderwets cruisen met de Super Meteor 650
dens de testrit rond Marseille werd
op de bochtige route stevig gas gegeven.
De motor hield zich prima,
stuurde ondanks zijn redelijk forse
gewicht erg strak voor een cruiser,
schakelde soepel en ook de Bybreremmen
hielden zich prima. Alleen
de Ceat Zoom Cruze banden hadden
wat moeite met deze stevige rijstijl.
Deze Enfield verdient eigenlijk ook
een betere kwaliteit banden dan dit
rubber uit India.
Dat de motorfiets relatief zwaar is,
komt door het imposante forse blok
en het feit dat er weinig plastic op zit.
Want vrijwel alle onderdelen zijn van
metaal, waardoor deze Meteor ook
degelijk aanvoelt. De Super Meteor is
is gemaakt om lekker ontspannen te
rijden en te genieten van de omgeving
en de motor. Dat kan heel goed op
deze nieuwe Royal Enfield met zijn
volwassen, maar toch beschaafde geluid
uit zijn lange ‘knalpijpen’.
Eindoordeel
Zou de Indiase fabrikant met deze
klassiek ogende motor een bijna vergeten
segment echt nieuw leven inblazen?
Het zou zo maar kunnen. Je
koopt in ieder geval veel motor voor
nog geen tien mille waarop zowel een
beginner als ervaren rijder veel plezier
aan kan beleven.
Meer informatie: www.royalenfield.com.
Royal Enfield probeert vervlogen
tijden nieuw leven in te blazen met
de Super Meteor 650. In de jaren
zestig en zeventig waren dit soort
cruisers enorm populair. Als het
aan de Indiase motorbouwer ligt
keert die tijd een beetje terug.
Door Michiel Snik
De Super Meteor is de grote broer
van de Meteor 350. De eenpitter Meteor
350 heeft twintig pk; de ‘Super’
heeft er 47 en ook dubbel zoveel trekkracht.
Daarvoor leent deze grote
broer de tweecilinder van de Royal
Enfield Interceptor, die in 2018 op de
markt kwam en met name door het
blok en de gunstige prijs meteen een
succes was. Daarop moet de Super
Meteor meeliften, zo is de bedoeling.
Alleen; de ooit zo populaire cruisermarkt
is inmiddels compleet verschrompeld.
Zeker als het gaat om de
lichtere cruisers. De de Super Meteor
moet wel een kaskraker worden,
zo wordt door Royal Enfield nadrukkelijk
gemeld bij de introductie in
Marseille waar voor het eerst op de
motor mag worden gereden door de
Europese motorpers. Royal Enfield
noemt de Super Meteor een ‘midsize
cruiser’. Van 1956 tot 1962 maakt het
van oorsprong Engelse merk een Super
Meteor 700, dus helemaal nieuw
is dit segment niet voor Royal Enfield.
Al begeven ze zich nu wel op onbekend
terrein, zo wordt meteen eerlijk
toegegeven bij de introductie.
Als je de Super Meteor onder het vergrootglas
legt, dan ziet deze retro
cruiser er volwassen uit. De motorfiets
is keurig netjes afgewerkt. De
koppeling en remhendels zijn eenvoudig
te verstellen en de aluminium
blokken op het stuur waarin onder
meer de draaischakelaars zitten om
de tweepitter te starten geven een
chique uitstraling.
Er lijkt nergens op bezuinigd te zijn,
behalve misschien op de banden,
maar daarover later meer. Het dashboard
is uiterst simpel; een snelheidsmeter,
benzinemeter, tripmeter
en een klokje. Dus geen toerenteller
of andere elektronica, al beschikt de
Super Meteor wel standaard over
een navigatie. Deze zogenoemde
‘Tripper’ is uiterst simpel; met pijltjes
geeft die de richting aan als deze
verbonden is met een speciale appje
op je telefoon. Eenvoudig, maar het
werkt wel. En dat geldt voor alles op
deze 241 kilo zware cruiser uit India.
De zit is recht, comfortabel en ontspannen.
Dat geldt voor zowel wat
langere mensen als voor motorrijders
met kortere benen. Als je kiest
voor de meest luxe uitvoering betaal
je 500 euro extra, maar daarvoor
krijg je wel een comfortabeler zadel,
rugsteuntje, windscherm zonder turbulentie
en is je motor ook nog gespoten
in twee kleuren waarbij te kiezen
is uit een combinatie met groen,
blauw en rood. Daarnaast is het embleem
opgelegd op de tank waardoor
de motor een nog chiquere uitstraling
krijgt. Kies je de standaard-uitvoering,
dan betaal je 9499 euro.
In India hebben ze gelukkig niets aan
de tweepitter veranderd, want dat
blok is onwaarschijnlijk soepel en
meer dan krachtig genoeg voor dit
type motor. Ook als je een sportieve
rijstijl hebt, wat eigenlijk niet van toepassing
is op een cruiser. Maar tij-
Royal Enfield
Super Meteor 650.
Foto Royal Enfield
Kijk voor meer auto- en motor nieuws op
» delimburger.nl/economie/auto