woensdag 14. 04. 2021 REGIO 9
ÓS MODESJTAAL
DOOR JOHN HERTOGH I.S.M. VELDEKE KRÈNK ZITTERDGELAENBOR
Veurjaor, lente, d’n oethaut en hoespóts
zal dit een aandachtspunt blijven.”
Wat is allerleukste aan Buddha?
„Buddha is jong, vol levenslust en
energie en enorm slim. Hij is stapelgek
op koekjes en blijkt bij het zien
van een koekje het braafste jongetje
van de klas te zijn. Hij gaat graag
met je mee op pad en iedere wandeling
is een feest.”
Wie is zijn ideale baas?
„We zoeken voor Buddha een ervaren
eigenaar die de tijd heeft om
hem te begeleiden in zijn opgewonden
momenten, eventueel met hulp
van een gedragsdeskundige. Hij
leefde voorheen samen met een
teefje en zou ook nu ook mogelijk geplaatst
kunnen worden bij een rustig
teefje. Buddha is heel graag buiten,
een baas met een tuin heeft
daarom onze voorkeur.”
Ein rubriek euver ’t gebroek van ós
modesjtaal, dialek, plat, Limburgs.
DIER VAN DE WEEK
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg zitten tientallen honden,
katten, konijnen en vogels die
dolgraag een nieuw baasje willen.
Elke week zet Saskia Thijssen een
dier in het zonnetje. Dit keer mag
Buddha nog een keer, omdat hij
nog steeds wacht op een lieve baas
en inmiddels al veel soortgenootjes
heeft zien vertrekken uit het asiel.
Wie is hij en hoe is zijn karakter?
„Buddha is een Amerikaanse bully
van twee jaar oud. Hij is wegens een
verdrietige reden naar het asiel gebracht:
zijn vorige baas is overleden.
Buddha is een energieke hond
die snel opgewonden raakt. Op zulke
momenten kan hij tegen je opspringen
en in de riem happen. We
oefenen flink met hem om hem
meer zelfbeheersing bij te brengen
en ook voor zijn toekomstige baas
vinster gewesje en de vloer gesjrób.
Glazer en servies woorte aafgewesje.
Dèks woorte de kamesj opnuuj getapeseierd
en de keuke gewit. Kóm dao
noe mer ’s mit!
Pès de volgende maondj. Blief gezóndj.
Reacties: johnhertogh@gmail.com
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem contact op met
Dierenbeschermingcentrum Limburg via limburg@dierenbescherming.nl
beeste waar d’r dan al gaw get frisj
gruin te knawwele. En ze krege natuurlik
de lentekriebels. Sjus wie
väöl jóng én awwer luuj. Höb geer ze
ouch gevuild?
De hoespóts
Ouch de hoespóts koosj beginne es
de eesjte zónnesjtraole in hoes koume
en me daodoor de sjtöb zoug opwèjje.
De ganse boet woort sjoon gemaak.
De gerdiene aafgehaold en gewesje.
De (trap)
luipesj en matte
woorte goud oetgeklop. Alle kes leeggehaold
en ’t nuuj kaspepier vasgezat
mit punaize. De deure woorte gesop,
De lente oetgelag. Es de zón loodrech
baove de evenaar sjteit begint bie ós
’t veurjaor. De meteorologiese lente
vóng al aan op 1 meert. ’t Woord lente
kump van lang en haet te make mit ’t
lenge van de daag. De daag zeen einen
hanesjrej gelènk, d’n tied dae
neudig is veur ’t loupe van d’n aafsjtandj,
wo bènne de haan nog te heure
is. Da’s zo’n ach pès 10 minute.
’t Engelsje woord lent beteikent vastetied.
In ’t Oudhoogdutsj zag me lenzo
of lenz. Beveurbeeld: es lenzt: ’t
wurt lente. Me zag ouch: de lens is
dao: de zón kump. ’t Eesjte waat mich
invilt bie lente is ’t leidje van Toon
Hermans: ‘Lente me, zomer me’.
Vreuger dach ich dat ’t Franse woord
lentement (lankzaam) dao ouch mit te
make haw! ’t Latiense lentus beteikent
waal traag. En in ’t Dutsj zaet me
Lenz haben: ein gemekkelik laeve
höbbe, genüsslich faul sein. Ein lui
vrouw woort ouch waal ein lente genuimp!?
Oethawt
Mit Leichtmès sjrift de sjeper oethawt
waar ein oetsjpraok euver ’t
veurjaor. Normaal koosj de sjeper
(herder) begin februari mit de sjäöp
nao boete en haw dus lente. Veur die
SITTARD
De Mechelkes vrezen
voor voortbestaan
Carnavalsvereniging De Mechelkes
vreest voor haar voortbestaan vanwege
een leden tekort. „Het zal toch
niet waar zijn dat we moeten opgeven
vanwege te weinig interesse uit
onze omgeving?”, vraagt de vereniging
zich hardop af.
Ze roepen buurtbewoners en oudleden
op zich aan te melden om zo
bij te dragen aan de gezelligheid en
het welzijn in Broeksittard. „Juist in
deze tijd waarin we het samen moeten
doen. We organiseren kienavonden,
schminken en bakken wafels
op Koningsdag en zijn present als de
carnavalsvaan wappert in ons dorp.
Graag willen wij de kar blijven trekken”,
schrijven ze op Facebook.
Interesse of vragen? Mail dan naar:
info@cvdemechelkes.nl
BEEK
Kindervakantiewerk in
aangepaste vorm door
Hoespóótts.. FFOTO
JJOHN HERTOGH Kindervakantiewerk (KVW) Beek
vindt dit jaar in week 34 plaats.
KVW duurt dit jaar vier dagen in
plaats van vijf. De week wordt in
tweeën gehakt, waardoor er voor
elke leeftijdsgroep maar twee dagen
beschikbaar zijn. Voor de kleintjes
vindt Kindervakantieweek
Beek plaats op maandag 23 en dinsdag
24 augustus. De ‘oudere‘ jongens
en meisjes zijn woensdag 25 en
donderdag 26 augustus aan de
beurt. Er zijn geen overnachtingen.
Meer info staat op Facebook van KVW Beek.
STEIN
Buitenbad open voor
banenzwemmers
Het buitenzwembad in Steinerbos
gaat sinds maandag 12 april open
voor mensen die graag baantjes
trekken.
Aangezien het zwembad onverwarmd
is, is er wel een aantal voorwaarden.
Zo vervalt het zwemmen
bij een watertemperatuur onder de
tien graden. Tussen de tien en vijftien
graden is een wetsuit verplicht,
maar zodra het warmer wordt, mag
in normale zwemkleding worden
gezwommen. Verder is er per baan
plek voor maximaal vier personen.
Kijk voor verdere details op de website van
het Steinderbos. Daar kan ook worden gereserveerd.
BORN
Rioolbuis kraamkamer voor witstaartstekelvarkentje
De betonnen pijp, omgeven door
boomstammen, takken en ander
groen, fungeert als veilig onderkomen
voor de boreling en zijn/haar
ouders (het geslacht van het beestje
is nog niet vastgesteld). Het knaagdier
is nu nog amper zo groot als een
cavia, maar daar komt al (heel) snel
verandering in.
Scherpe stekels
„Inclusief staart kunnen stekelvarkens
wel een meter lang worden”,
weet parkbeheerder Theo Meeks.
De harde en scherpe stekels, bij uitstek
een verdedigingsinstrument,
hebben variabele lengtes: de langste
exemplaren meten bijna een halve
meter.
Wanneer er – in de vrije natuur althans
een vijand op de loer ligt,
spreidt het dier zijn stekels zodat hij
er aanzienlijk groter en indrukwekkender
uitziet. „Met die lange stekels
kan hij ook een ratelend geluid
maken wanneer hij zich bedreigd
voelt. De kortere pennen zijn dan
weer een stuk steviger en vormen
een geducht steekwapen”, vertelt
Meeks.
Voorpoten
Witstaartstekelvarkens zijn typische
nachtdieren, overdag zitten ze
meestal diep verscholen in hun hol.
Dat geldt zeker voor de pasgeboren
nieuwkomer in het Bornse kasteelpark,
die voorlopig weinig anders
doet dan slapen en drinken bij de
moeder. Vermeldenswaardig detail:
de tepels van het vrouwtje bevinden
zich achter de voorpoten.
Witstaartstekelvarkens komen
vooral voor in Zuidwest Azië. Ze leven
steevast in groepen en slapen
vaak dicht tegen elkaar aan. Hun
voedsel bestaat voornamelijk uit
knollen, wortels, boombast, distels,
planten, bladeren en vruchten.
Maar ook dierlijk voedsel versmaden
ze niet: insecten, kikkers en reptielen
verorberen ze met smaak.
Babyborrel in Kasteelpark Born.
Zonder publiek dan wel, want het
coronavirus houdt de poorten nog
steeds hermetisch op slot. Maar
het feestje is er niet minder om,
want een vertederend Aziatisch
witstaartstekelvarkentje heeft er
het levenslicht gezien. De kraamkamer
is niet alledaags: een
rioolbuis.
DOOR LAURENS SCHELLEN
FOTO KASTEELPARK BORN