woensdag 20. 04. 2022 REGIO 11
Poels: bewonderd en verguisd
dering tot vrees. Ook nu nog wordt
de vraag gesteld: heulde hij met de
mijndirecties en het kapitaal of was
hij de grote sociale hervormer en
emancipatoire leidsman die voor alles
oog had voor de lotsverbetering
van de mijnwerkers?
Het nieuwe boek is getiteld Mgr. dr.
Henri Poels (1868 – 1948). Leven en
werk van een sociaal bewogen priester
en pionier. Het wordt zondag 24 april
om 12.00 uur in de Grote Kerk in Venray
gepresenteerd en uitgereikt aan
deken Ed Smeets, die het ook namens
bisschop Harrie Smeets in
ontvangst zal nemen, en aan gouverneur
Emile Roemer, de burgemeesters
van Venray en Heerlen en aan
Jan Poels uit België, het oudste levende
familielid van Henri Poels.
Daarna volgt een lezing met als titel
Een houwdegen in priestergewaad. Lef
en lot van Henri Poels. Deze activiteit
wordt georganiseerd door LGOG
Kring Venray en LGOG Kring Parkstad
Limburg. De toegang is gratis.
Het boek is ter plekke of in de boekhandel te
koop voor 26,50 euro. Leden van LGOG Venray
krijgen een gratis exemplaar.
ven in 1910 een drastische wending
met de aanstelling tot rector in Welten,
met daaraan gekoppeld de benoeming
tot aalmoezenier van de
arbeid in de Mijnstreek. Hier verzette
hij zich met hand en tand tegen
het opkomende socialisme onder de
arbeidersbevolking. Maar ook tegen
het ongebreidelde liberalisme.
In Luik en de Borinage had hij gezien
hoe dit bittere ellende onder de
arbeiders veroorzaakte. Poels was
een exponent van de katholieke sociale
leer die harmonie nastreefde
tussen werkgevers en werknemers.
Als ongekroonde onderkoning van
de Mijnstreek zette hij zich in voor
woningbouw, onderwijs en volksgezondheid.
Alles voor de arbeider,
maar die moest dan wel luisteren
naar de katholieke elite. Zo schreef
Martin van der Weerden in februari
in een bijdrage voor de rubriek Van
Nul tot Nu in zusterblad VIA Heerlen.
Als sociaal voorman was Poels intensief
betrokken bij de organisatie
van tal van katholieke organisaties
op onder andere het gebied van woningbouw,
onderwijs, maatschappelijk
werk en volksgezondheid in
het tijdvak 19111939.
In de jaren dertig van de vorige eeuw
keerde hij zich fel tegen het nationaalsocialisme.
Hij moest vluchten
voor de nazi’s en verbleef tijdens de
oorlog in Zwitserland. Na zijn overlijden
in het klooster van de medische
missiezusters (nu Villa Imstenrade)
in Heerlen werd hij begraven
in zijn geboorteplaats Venray.
Controverses
Poels was een uitgesproken man,
nam geen blad voor de mond en trok
stelling tegen sociale misstanden.
Hij wist veel te bereiken voor de
mensen voor wie hij opkwam, maar
riep ook veel controverses op bij onder
andere de conservatieve middenklasse,
kerkprelaten en zelfs bij
de arbeidersbeweging.
Tot op de dag van vandaag is de nalatenschap
van zijn inzet herkenbaar
in onder andere de ruimtelijke ‘Tuinstad’
architectuur,
de sociale infrastructuur
en in pleidooien voor solidariteit,
gemeenschapszin en ‘polder’
overleg.
De naam Poels roept
nog steeds emoties op: van bewonVAN
NUL TOT NU
DOOR MARCEL VAN LIER EN MARTIN VAN DER WEERDEN
In een nieuwe uitgave in de
Historische Reeks Parkstad
Limburg belichten zeven auteurs
uit Nederland, België, Duitsland en
de Verenigde Staten vanuit
verrassende invalshoeken leven en
werken van Mgr. dr. Henri Poels
(18681948)
uit Venray. De schrijvers
hebben zich gebaseerd op
nieuw historisch onderzoek.
Dat Poels een prominente plek in de
Limburgse geschiedenis inneemt
en in nationale én internationale
context van betekenis was, daar zijn
alle historici het over eens. Ruim 70
jaar na zijn dood kunnen in gesprekken
over Henri Poels de emoties nog
altijd hoog oplaaien. Vanwege zijn
latere activiteiten is er een sterke
band tussen Poels en de Mijnstreek.
Maar geboren is Hendrikus Poels
op 14 februari 1868 in Venray. Zijn familie
was er tot rijkdom gekomen
door de handel in schapen. De nabij
gelegen Peel was met zijn uitgestrekte
woeste gronden uitermate
geschikt voor het fokken van deze
dieren.
Door het internationale handelsnetwerk
van de familie Poels wist
Henri al op jonge leeftijd wat er in de
wereld te koop was. Het familievermogen
zorgde er ook voor dat hij
vele jaren kon studeren, onder andere
aan het grootseminarie in Rolduc,
in een tijd dat verreweg de
meeste kinderen niet verder kwamen
dan de lagere school. Henri liet
de schapenhandel voor wat het was
en koos voor het priesterschap.
Vanwege zijn organisatietalent en
intelligentie maakte hij grote indruk.
Hij promoveerde aan de universiteit
van Leuven tot dr. (doctor)
Poels en werd enkele jaren later
professor in Washington.
Kritisch
Poels had als kritische bijbelwetenschapper
een veelbelovende carrière
in het vooruitzicht. Kerkelijke tegenwerking
uit conservatieve hoek
verijdelde dat. Als associate professor
in de Bijbelwetenschap was hij
vanaf 1904 verbonden aan de Catholic
University of America, waar hij
vanwege zijn ‘modernistische’ opvattingen
werd ontslagen.
Terug in Nederland neemt zijn leHenri
Standbeeld van Henri Poels in de Heerlense wijk Welten. FOTO MARTIN VAN DER WEERDEN
GRUBBENVORST
Pleinfeest in plaats
van Aspergefeest
Hoewel alle coronamaatregelen zijn
ingetrokken, krijgt Grubbenvorst
ook dit jaar geen Aspergefeest zoals
het dorp voor de pandemie gewend
was.
Doordat het lang onzeker bleef of er
iets georganiseerd kon worden,
komt de organiserende stichting
Gewoën Grubbevors nu tijd tekort
om de nodige voorbereidingen te
treffen voor een volwaardig Aspergefeest.
Maar het pinksterweekend
zal niet geruisloos voorbijgaan. Er
komt eenmalig een pleinfeest voor
in de plaats, zo laat de organisatie
weten. Met op zaterdagavond muziek
van de speciaal voor deze gelegenheid
geformeerde Grubbenvorst
AllStar
Band en op zondagmiddag
optredens van onder meer
de bands Minsekinder en Marshmallow
Moonshine.
Ook wordt dan de Grubbenvorsternaar
van het Jaar bekendgemaakt
en de onderscheiding Good Gedaon
uitgereikt aan een jonge inwoner
van het dorp die zich belangeloos inzet
voor de maatschappij. ’s Avonds
speelt feestband Khick.
De festiviteiten op 4 en 5 juni zijn
gratis toegankelijk en vinden plaats
op het Pastoor Vullinghsplein. Wanneer
er geen nieuwe coronabeperkingen
opgelegd worden, zal het Aspergefeest
in 2023 in de vertrouwde
opzet terugkeren, met onder meer
een braderie en aspergeproeverijen.
KRONENBERG
Baas van Horst aan de
Maas zoekt vrijwilligers
De organisatie van Baas van Horst
aan de Maas is dringend op zoek
naar vrijwilligers.
Op alle fronten zijn helpende handen
nodig: van horeca en bonnenverkoop
tot het opbouwen en begeleiden
van de spelonderdelen. De
zesde editie zal op 27 en 28 mei
plaatsvinden in Kronenberg. Het
sport
en spelevenement waarbij
hoofdzakelijk jongeren uit de hele
gemeente zich met elkaar meten,
vond voor het laatst plaats in 2019.
Wie mee wil helpen, kan zich melden via
vrijwilligers@baasvanhorstaandemaas.nl.
Bouwhal optochtwagens en meer na zomer klaar
zomervakantie een permanente
stek.
Maar ook vriendengroepen, jongeren
en verenigingen als het Witte
Dame Festival kunnen voortaan terecht
in de eigen bouwloods van
Grubbenvorst, die dankzij het harde
werk van een vijftiental vrijwilligers
in een paar maanden tijd uit de
grond is gestampt. Bijna elke zaterdag
zijn er wel mensen in de weer
geweest bij de hal, vertelt Seegers.
Bedoeling is, dat straks jong en oud,
ervaren en onervaren samen in de
loods aan carnavalswagens bouwen
of aan decors van festivals en (theater)
voorstellingen. Ook als de plaatselijke
basisschool of een andere
vereniging ruimte nodig heeft om
iets te bouwen, kunnen ze voortaan
terecht in de hal.
GRUBBENVORST
Het idee om een bouwloods voor het
dorp te realiseren, komt van Gekke
Maondaagsvereniging De Plaggenhouwers
en stichting Gewoën
Grubbenvorst. Er zijn niet alleen
(bouw)plannen gemaakt, er is ook
geld opzij gelegd voor het verwezenlijken
van deze droom. Zo steekt de
carnavalsvereniging geld dat verdiend
is met de organisatie van succesvolle,
provinciale evenementen
als het BCL Treffen 2019 in de bouw
van de loods. „Daar staat straks iets
van een paar ton”, zegt Piet Seegers
van de Stichting Bouwhal Grubbenvorst
trots.
Om de laatste puntjes op de i te zetten,
krijgt de stichting van het Horster
college nog een lening van
50.000 euro. Seegers: „De loods
staat, nu de afwerking nog. Bestrating,
een keuken, wc’s en een zolder
waar bijvoorbeeld het Witte Dame
festival, dat dit jaar in oktober overigens
voor de tweede keer wordt gehouden,
spullen kan opbergen.”
Na de zomer kunnen alle verenigingen
van Grubbenvorst naar verwachting
gebruikmaken van de hal
van 35 bij 40 meter aan de Witveldweg.
De carnavalswagens van De
Plaggenhouwers krijgen er na de
Een loods waar inwoners en
verenigingen van Grubbenvorst
van alles en nog wat kunnen
bouwen. Carnavalswagens en
decors bijvoorbeeld. Vrijwilligers
hebben er hard aan gewerkt. Na de
zomer is ’ie klaar.
DOOR ANGELA JANSSENS
Vrijwilligers hielpen zaterdag
mee bij de aanleg van het
buitenterrein. FOTO LÉ GIESEN