woensdag 28. 04. 2021 REGIO 3
V.l.n.r. Math Peeters, Jo Manders
en Maarten Pijnenborgh.
FOTO KEVIN GEURTJENS
REGIO
Het spoor van de turfsteker
De nieuwe fietsroute ‘Peeltocht
met een gouden randje’ voert langs
locaties die een belangrijke rol
hebben gespeeld in de turfgeschiedenis
van de Peeldorpen Meijel,
Helenaveen, Griendtsveen, Deurne,
Liessel en Neerkant.
DOOR MARCEL VAN LIER
De veertig kilometer lange route
volgt het bestaande fietsknooppuntennetwerk,
dat speciaal hiervoor
plaatselijk is aangepast. „Het beeld
van de Hellehond viel er net buiten.
Nu de route iets is verlegd, fiets je er
wel langs“, aldus Jo Manders van de
werkgroep die het traject heeft uitgezet.
„Met het kunstwerk van de
Gouden Helm is dat nog niet het geval,
maar we hebben goede hoop dat
dit ook gaat lukken.“
Vertrekpunt is het monument van
de turfsteker op het Raadhuisplein
in Meijel. De eerste halte is de boerderij
van Gabriël ‘Gebbel’ Smolenaars,
de haast legendarische veenarbeider
die in 1910 tijdens het turfsteken
in Helenaveen op de bekende
Gouden Helm stuitte. „Hij werd
daarvoor beloond met het voor die
tijd enorme bedrag van 1200 gulden.
Zijn huis had hij amper voor de
helft laten bouwen.“ Op de Vossenberg
kunnen fietsers afstappen om
het turfstekerspad te lopen en de
Belfort te beklimmen. De 22 meter
hoge toren biedt een weids uitzicht
over de Pelen. De zes kazematten
die ernaast liggen, zijn monumentale
overblijfselen uit de oorlog.
Een ander markant punt is de Sint
Willibrordusput, waar deze heilige
volgens de overlevering nog gepreekt
zou hebben. „Aan het water
uit de put werd vroeger een genezende
kracht toegekend. Peelbewoners
dronken ervan om zich te beschermen
tegen moeraskoorts.“
Duivels en weerwolven
De tocht gaat verder langs het kanaal
van Deurne en de eerder (1853)
gegraven Helenavaart, het aaw kanaal
voor de afvoer van turf. Aan de
rand van de Mariapeel liggen de zogenaamde
koningshoeven, boerderijen
die begin vorige eeuw met geld
van koning Willem III werden gebouwd
aan de rand van het vijftig
jaar eerder gestichte Helenaveen.
Het beeld van de hellehond herinnert
aan één van de vele legendes
over weerwolven en duivels die aan
de Peel met zijn woeste en moerassige
gronden werden toegeschreven.
Manders: „Het peelwater zou zwart
zijn, omdat de duivel zich er dagelijks
in waste.“
Griendtsveen is net als Helenaveen,
genoemd naar zijn vrouw, onlosmakelijk
verbonden met Jan van de
Griendt, die met de aanleg van de
spoorlijn tussen Venlo en Eindhoven
een belangrijke rol vervulde in
de ontginning van de Peel. Vlakbij
het keerpunt van de route ligt het
Toon Kortoomsmuseum,
op de
plek waar de bekende schrijver inspiratie
opdeed voor zijn boeken.
Via de Liesselse kuilen, turfstekersputten
die sinds de veenbrand van
vorig jaar weer zichtbaar zijn vanuit
de lucht, leidt de route naar de
vindplaats van de gouden Romeinse
officiershelm, die in het Rijkmuseum
voor Oudheden in Leiden ligt.
De plek wordt gemarkeerd met een
monumentje. Het laatste gedeelte
voert opnieuw door Helenaveen en
daarna Neerkant.
Wie het spoor van de turfsteker helemaal
volgt, krijgt volgens Manders
een goed beeld van dit stukje
Peelhistorie. De route wordt beschreven
in een boekje dat met
steun van de Meijelse ondernemers
Math Peeters en Maarten Pijnenborgh
is uitgegeven door Dorpsoverleg
Meijel, Peelgeluk en de gemeenten
Deurne en Peel en Maas.
De fietsroute is voor 1,95 euro verkrijgbaar
bij de VVV Peel en Maas en Buitencentrum
de Pelen van Staatsbosbeheer.
MIDDENLIMBURG
Parochies in bisdom Roermond
experimenteren met collectes
Een aantal parochies experimenteert
inmiddels met digitale vormen
van collecteren, meldt Bisdom
Roermond. „De ervaringen zijn wisselend”,
laat de woordvoerder weten
na in de provincie z’n licht opgestoken
te hebben voor Clavis, een
uitgave van het bisdom. „Waar de
ene kerk zeer enthousiast is, staat
bij een andere het online collecteren
nog in de kinderschoenen.”
Kerken zijn inmiddels al een poos
gebonden aan een maximaal bezoekersaantal.
„Zelfs als die allemaal
vijf euro op de collecteschaal zouden
gooien, is duidelijk dat van de
opbrengst de parochie niet draaiend
kan worden gehouden. Het is
dus zaak voor parochies om creatief
te zijn met het werven van inkomsten.”
Uit onderzoek door het bisdom
blijkt echter dat op tal van
plaatsen inmiddels gebruik wordt
gemaakt van digitale mogelijkheden.
Diverse kerken en parochiefederaties
hebben bijvoorbeeld de
GIVTapp
omarmd, andere werken
met betalingen via iDeal of maken
gebruik van de mogelijkheid om online
te doneren. In sommige kerken
staat ook gewoon de ‘ouderwetse’
collectezuil in de kerk.
Dankzij het mogelijk maken van een
digitale collecte kunnen ook mensen
van thuis uit een bijdrage leveren.
Hoewel nog niet elke parochie
zover is, staat het bisdom positief
tegenover online collectes.
Als gevolg van de coronamaatregelen
moeten ook de Limburgse parochies
op zoek naar alternatieven om
inkomsten te genereren. De oplossing
lijkt inmiddels gevonden in de
vorm van digitale collectes.
WAAT E WAER
FRITS NIES
COLUMN
Op zaterdagmorgen pauzeren mijn
dagelijkse tienduizend stappen
steevast op de weekmarkt. Ik haal
mijn oproltasje tevoorschijn en vul
dit met brood van Kessels uit
Ospeldijk en met boerenkaas,
pastei, kerboêt en/of huitkieës
(kipkap) van Neeltje uit Linne. Als
de tas nog ruimte heeft, is die voor
aardbeien en/of ‘lokale’ notenmix.
Het is al tijden kaal op de markt. In
den beginne van corona (de ‘eerste
golf’) was het ’s zaterdags helemaal
stil. Niets en niemand.
Maanden later mochten van de
Haagse ‘persco’ alleen de ‘essentiële’
marktkramers weer verschijnen.
Ze kropen wat bijeen op
anderhalve meter midden op het
plein als een karavaan die zich in
schans verdedigt tegen dreigend
gevaar van over gindse heuvelen.
Gek genoeg voegde zich daar ook
een bloemenkoopman bij, terwijl ik
dacht dat bloembollen geen
‘essentieel levensmiddel’ meer zijn
sinds de hongerwinter van 1944.
Alle andere (nonfood)
koopwaar
werd als ‘nietessentieel’
geweerd.
Dat zal je maar gezegd worden als
handelaar in borstrokken, steunkousen,
ceinturen, likdoornpleisters,
kussens en warme wanten
(‘Voordelig per paar!’).
De zaterdagmarkt had zijn volle
levendigheid met nazit op terras
verruild voor ledigheid met ‘koffie
to go’ (‘A GoGo’
hoorde ik iemand
zeggen). Ook gisteren op Koningsdag
WEERT/NEDERWEERT/LEUDAL
Staat de mooiste boom van
Limburg bij u in de buurt?
Ben jij op zoek
naar een
leuke baan?
Vandaag in de VIA.
De special
Werken in Limburg
mediahuislimburg.nl
was het nog even zwaar
slikken. De zolder raakt nu echt
overvol van spullen die niet
essentieel zijn voor Marktplaats,
maar wel voor Oranjevrijmarkt. In
plaats van onze aoj pôngele op ’n aoj
dieëke te slijten aan andere zolderbezitters
rennen de kleinkinderen
nu met snotneus van sneltest naar
sneltest: ‘Het kriebelt een beetje,
opa.’ Zelf zijn we inmiddels in
thuisquarantaine op het infantiliteitsdieptepunt
aanbeland dat we
televisiegenot moeten ontlenen
aan de essentiële vraag of onze
omgeving van chocola is gemaakt
of niet. Showcolade moet de
antwoorden geven die Op1 nog
heeft laten liggen. Met dank aan de
publieke omroep en onze essentiële
belastingcenten.
Net wanneer je denkt dat het niet
veel erger moet worden, breekt de
zon door op het terras. Vanaf
vandaag mogen we weer los. Maar
kunnen we ook? Dankzij het
woekerende meningenvirus weet
ik het niet meer. Toch hebben we
thuis op eigen terras al geoefend:
‘Mijn collega komt zo bij u’
‘Wat
mag het zijn?’
‘Wilt u alvast de
kaart zien?’ – ‘Kan ik iets inschenken?’
‘Hebt u de keuze gemaakt?’
‘Voor wie is de goudgele rakker?’
‘Wilt u daar iets bij eten?’ – ‘Had
het allemaal gesmaakt?’
‘Kan ik
nog iets betekenen?’ – ‘Betalen?
Mijn collega komt zo bij u’ – ‘Alles
bij elkaar?’
‘Bonnetje?’
‘Auf
wienerschnitzel!’
REAGEREN?
f.nies@me.com
Mijn collega...
SBNL Natuurfonds is op zoek naar
de boom van het jaar. Staat die wellicht
in Weert, Nederweert of Leudal?
Wie een speciaal of markant
exemplaar weet te staan, kan deze
nomineren.
De verkiezing draait niet zozeer om
de mooiste of dikste boom van het
land, maar om karakteristieke bomen
met een bijzonder verhaal.
Denk daarbij aan bomen die een
zware storm overleefden of op een
schoolplein staan en generaties kinderen
aan zich voorbij zagen trekken.
Wie een boom wil aanmelden
heeft hiervoor tot 20 mei de tijd.
Daarna kiest een jury per provincie
één winnaar. Een landelijke stemronde
moet uiteindelijk bepalen
welk exemplaar als ‘s lands mooiste
uit de bus komt.
Nomineren via www.deboomvanhetjaar.nl.
NEDERWEERT
Sumayya Sheeba treedt
op in theaterboerderij
Het duurt nog even, maar op zondag
1 augustus treedt Sumayya
Sheeba op in de Theaterboerderij
Boeket.
Het optreden vindt plaats in het kader
van de Week van de Limburgse
Popmuziek, een initiatief van Pop
in Limburg en L1. De uit Oeganda
afkomstige zangeres Sumayya
Sheeba zingt eigen composities in
combinatie met arrangementen
van bestaande songs. Ze wordt muzikaal
begeleid door gitarist Jos
van Rens.
Het optreden van Sumayya Sheeba begint
om 15.00 uur. Meer info en kaartverkoop via
www.deweekvandelimburgsepopmuziek.nl