Woensdag 26. 04. 2023 REGIO 13
literaire hoek
Navertelling met eigen woorden
verliefd. Bij Als het morgenkrieken
draait het om de eveneens jonge en
verveelde Amsterdamse studente
Denise. Haar vriend Lucien stelt
haar voor aan zijn vader Jim, wiens
liefje ze wordt. Na veertien dagen
maakt Jim het uit, maar zij is dan hopeloos
verloren. Het is niet alleen de
nagenoeg gelijke inhoud die Van
Straten signaleert. Hele passages lijken
op elkaar en zinnen zijn soms
vrijwel hetzelfde.
Sagan en haar uitgevers Juliard in
Parijs en Manteau in Brussel spannen
een proces tegen Denessen aan
en eisen schadevergoeding. De 33-jarige
Tegelenaar stelt niks te begrijpen
van de verwijten en het proces.
Hij heeft, eerlijk waar, het boek van
Sagan pas gelezen nadat hij zijn boek
af had. Bovendien vindt hij er weinig
aan. Het proces komt er evengoed en
de klagers laten daarvoor een vergelijking
maken. Het rapport liegt er
niet om, de samensteller noemt de
roman van Denessen een ‘ongeoorloofde
toe-eigening door een schrijver
van een vreemd werk’.
De overeenkomsten in beide boeken
zijn essentieel. Volgens de rechtbank
gaat het dan ook om plagiaat. Ze kent
Sagan en uitgeverij Manteau vanwege
het inbreuk op het auteursrecht
een bedrag van duizend gulden toe,
terwijl de Franse uitgeverij Juliard
niks krijgt. Uitgeverij Bruna moet de
uitgave van Als het morgenkrieken
staken. Bruna en Denessen samen
draaien op voor de proceskosten.
Anny Hulsmans
Een tweede plagiaatgeval is dat van
de Venlose schrijfster Annie Hulsmans
(1896-1970). Ze heeft al wat
boeken op haar naam staat als het
weekblad De Nieuwe Eeuw in 1929
haar roman Toen haar tijd gekomen
was in afleveringen plaatst. Daarop
reageert de schrijver Anton Coolen
met een ingezonden brief in dagblad
De Maasbode. Hij stelt dat het feuilleton
‘een voortdurende diefstal’ is uit
zijn in 1928 verschenen roman Kinderen
van ons Volk.
Hulsmans ontkent de beschuldigingen,
al erkent ze wel Coolens boek te
hebben gelezen en dus misschien
wat te zijn beïnvloed. De Nieuwe
Eeuw steunt haar en stelt dat Coolen
niet het alleenrecht heeft op een bepaald
milieu en een bepaald idioom
in zijn boeken. Met een nieuwe brief
claimt Coolen andermaal zijn gelijk.
Dan meldt zich de schrijfster H.
Wolffenbuttel-Van Rooyen, die verklaart
dat alles wat Hulsmans voor
kinderen schrijft aan andere auteurs
is ontleend. Zo heeft de Venlose
zich ook door een boek van haar
laten ‘inspireren’. Desondanks komt
er geen proces en schrijft Annie
Hulsmans nog heel wat boeken.
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
plagiaat in de Limburgse letteren.
Tegelenaar Theo Denessen komt er
in eerste instantie mee weg als hij in
1958 onder het pseudoniem Mel
d’Orval de roman Als het morgenkrieken
publiceert. Een boek waarmee
hij Een verre glimlach van de beroemde
Franse schrijfster Françoise Sagan
plagieert.
Er zijn echter oplettende leesgrage
dames en laten die toevallig bij het
dagblad Het Vrije Volk werken. Als zij
in 1959 doorhebben dat beide boeken
verdacht veel op elkaar lijken, schakelen
ze kunstredacteur Hans van
Straten in. Die komt tot de conclusie
dat Denessens debuut ‘een navertelling
met eigen woorden is van het
boek van Sagan’ en schrijft er een artikel
over.
Gelijke inhoud
In Een verre glimlach gaat het om de
jonge verveelde Parijse studente Dominique
die via haar vriend in contact
komt met zijn oom Luc. Deze
wat oudere man maakt haar tot zijn
minnares. Als hij na veertien dagen
genoeg van haar heeft, is zij hevig
Foto Uitgeverij Manteau
DOOR ADRI GORISSEN
AUTO
Autotest
Lexus RX: klaar voor de Europese top?
Duitse überklasse. Dat de Lexus minder
sportief stuurt, is geen minpunt,
maar zijn minder grote EV-actieradius
als PHEV wel. Bovendien verwachten
we ook niet de RX duidelijk
goedkoper in de markt wordt gezet.
Het is afwachten tot de prijs bekend
wordt of hij klaar is voor de Europese
top. In Nederland verwacht men hem
niet eerder dan het derde kwartaal.
Eindoordeel
Een echte Lexus met een zeer goed
hybridesysteem dat nu is aangevuld
met plug-in techniek. Scoort qua EVactieradius
minder dan Duitse concurrentie.
Heeft een bewezen zeer
hoge bouwkwaliteit, betrouwbaarheid
en tien jaar garantie.
SPECIFICATIES
Lexus RX 450h+
Topsnelheid: 180 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 6,5 s
Gem. WLTP-verbruik: 1 op 83,3
Accutype: lithium-ion
AC/DC-laden: 6,6 kW/n.b.
Laadtijd 0-100 procent: 2,5 uur
Motor: 2,5 liter 4-cil. met twee elektromotoren
Max. systeemvermogen: 309 pk (227
kW)
Transmissie: eentraps reductieversnelling
Aandrijving: achterwielaandrijving
18,1 kWh lithium-ion batterijpakket.
Deze 450h+ gaat niet simpelweg over
op alleen de verbrandingsmotor als
de accu leeg is, maar is zo geprogrammeerd
dat hij de accu weer zodanig
bijlaadt dat de aandrijflijn zo efficiënt
en snel mogelijk weer de elektropower
benut. Uiteraard is deze vijfde
generatie geperfectioneerd op alle
mogelijke punten. Het interieur is
meer op de rijder gericht en ook zijn
er F-Sport-versies, maar verwacht
daar niet te veel van. Ook de 500h die
een hogere topsnelheid van 210 km/h
kreeg, adaptieve dempers heeft en
een stuk beweeglijker is met zijn vierwielbesturing,
is nog steeds vooral
comfortabel. Goed nieuws is de totaal
nieuwe cockpit, die volledig digitaal is
met een groot centraal scherm. Daarin
zijn goed werkend infotainment,
veel connectiviteit en uitgebreide rijhulpen
ondergebracht. Voor de bediening
zouden enkele fysieke knoppen
welkom zijn, nu moet je bijvoorbeeld
je rijstanden selecteren via het
menu. Of je gebruikt de touchpads op
de stuurspaken en dan zie je alleen in
het head-up display wat je doet. De
zitpositie is goed en ook het zicht
rondom is redelijk goed. Achterin zit
je dankzij de zes centimeter langere
wielbasis zeer ruim. Het bagageruim
is met 461 liter acht liter groter dan
voorheen en iets beter toegankelijk.
Rijden doet de RX goed, welke aandrijflijn
je ook kiest. De 350h heeft
met zijn 250 pk al voldoende power en
met zijn continu variabele transmissie
is hij vooral op comfort gericht. De
309 pk sterke R 450h + voegt daar nog
65 stille EV-kilometers aan toe. De
sportievere 500h heeft 317 pk, hoewel
je daar in de sportstand met de zestraps
automaat wel iets van sportieve
gangwissels kunt opwekken. Ook
de rijervaring is beter en nog iets
meer op comfort afgestemd. Dat past
hem uitstekend, want zo’n Lexus
koop je voor luxe, bouwkwaliteit en
relatief zuinige hybridetechniek. Tel
daarbij op de tien jaar garantie en een
ruimer en beter interieur en je hebt
meer dan ooit een alternatief voor de
Lexus RX.
Foto Jade Nelson
De vijfde generatie Lexus RX is er
nu ook als PHEV. Pakt hij daarmee
eindelijk een grotere Europese rol
of blijft hij vooral een Amerikaanse
ster?
Door Jaco Bijlsma
Hij komt naar Nederland in drie smaken
en die zijn allemaal geëlektrificeerd:
de RX 350h en RX 500h en de
450h+ is de eerste RX PHEV oftewel
stekkerhybride. Allemaal zijn ze
compleet nieuw en gebaseerd op een
doorontwikkelde versie van Lexus’
GA-K-platform, dat ook voor de NX is
gebruikt. Daar kennen we ook de
PHEV-aandrijflijn al van. In Nederland
zal de bestseller zonder twijfel
de PHEV RX 450h+ zijn. De 350h zou
vooral een alternatief moeten zijn
voor SUV-rijders die voorheen een
niet al te dikke diesel of benzinevariant
kozen. De 500h zou de krachtbron
voor rijders met sportievere
wensen zijn.
De krachtcentrale die als kern een 2.4
viercilinder turbo-benzinemotor
heeft, gekoppeld aan een zestraps
automaat,
komt met elektrische assistentie
op een systeemvermogen van
371 pk en 550 Nm koppel. Die is in
staat om een 0-100-sprint te trekken
in 6,2 seconden. Een grensverleggende
PHEV is de 450h+ niet, want hij
komt maximaal 65 km ver met zijn
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto