Winnaar
van de week
Henri Janssen
6226 CV Maastricht
Woensdag 26. 04. 2023 9
Genieten op de
kermis in Helden.
Foto peter kersten
WEEK IN BEELD
Kijk voor de winnende foto van afgelopen
week op uw eigen regiopagina op
Wylrebeek Venlo.
Foto Peter Muris
www.delimburger.nl
>delimburger.nl/
viafoto
REGIO
literaire hoek
Navertelling met eigen woorden
verliefd. Bij Als het morgenkrieken
draait het om de eveneens jonge en
verveelde Amsterdamse studente
Denise. Haar vriend Lucien stelt
haar voor aan zijn vader Jim, wiens
liefje ze wordt. Na veertien dagen
maakt Jim het uit, maar zij is dan hopeloos
verloren. Het is niet alleen de
nagenoeg gelijke inhoud die Van
Straten signaleert. Hele passages lijken
op elkaar en zinnen zijn soms
vrijwel hetzelfde.
Sagan en haar uitgevers Juliard in
Parijs en Manteau in Brussel spannen
een proces tegen Denessen aan
en eisen schadevergoeding. De 33-jarige
Tegelenaar stelt niks te begrijpen
van de verwijten en het proces.
Hij heeft, eerlijk waar, het boek van
Sagan pas gelezen nadat hij zijn boek
af had. Bovendien vindt hij er weinig
aan. Het proces komt er evengoed en
de klagers laten daarvoor een vergelijking
maken. Het rapport liegt er
niet om, de samensteller noemt de
roman van Denessen een ‘ongeoorloofde
toe-eigening door een schrijver
van een vreemd werk’.
De overeenkomsten in beide boeken
zijn essentieel. Volgens de rechtbank
gaat het dan ook om plagiaat. Ze kent
Sagan en uitgeverij Manteau vanwege
het inbreuk op het auteursrecht
een bedrag van duizend gulden toe,
terwijl de Franse uitgeverij Juliard
niks krijgt. Uitgeverij Bruna moet de
uitgave van Als het morgenkrieken
staken. Bruna en Denessen samen
draaien op voor de proceskosten.
Anny Hulsmans
Een tweede plagiaatgeval is dat van
de Venlose schrijfster Annie Hulsmans
(1896-1970). Ze heeft al wat
boeken op haar naam staat als het
weekblad De Nieuwe Eeuw in 1929
haar roman Toen haar tijd gekomen
was in afleveringen plaatst. Daarop
reageert de schrijver Anton Coolen
met een ingezonden brief in dagblad
De Maasbode. Hij stelt dat het feuilleton
‘een voortdurende diefstal’ is uit
zijn in 1928 verschenen roman Kinderen
van ons Volk.
Hulsmans ontkent de beschuldigingen,
al erkent ze wel Coolens boek te
hebben gelezen en dus misschien
wat te zijn beïnvloed. De Nieuwe
Eeuw steunt haar en stelt dat Coolen
niet het alleenrecht heeft op een bepaald
milieu en een bepaald idioom
in zijn boeken. Met een nieuwe brief
claimt Coolen andermaal zijn gelijk.
Dan meldt zich de schrijfster H.
Wolffenbuttel-Van Rooyen, die verklaart
dat alles wat Hulsmans voor
kinderen schrijft aan andere auteurs
is ontleend. Zo heeft de Venlose
zich ook door een boek van haar
laten ‘inspireren’. Desondanks komt
er geen proces en schrijft Annie
Hulsmans nog heel wat boeken.
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
plagiaat in de Limburgse letteren.
Tegelenaar Theo Denessen komt er
in eerste instantie mee weg als hij in
1958 onder het pseudoniem Mel
d’Orval de roman Als het morgenkrieken
publiceert. Een boek waarmee
hij Een verre glimlach van de beroemde
Franse schrijfster Françoise Sagan
plagieert.
Er zijn echter oplettende leesgrage
dames en laten die toevallig bij het
dagblad Het Vrije Volk werken. Als zij
in 1959 doorhebben dat beide boeken
verdacht veel op elkaar lijken, schakelen
ze kunstredacteur Hans van
Straten in. Die komt tot de conclusie
dat Denessens debuut ‘een navertelling
met eigen woorden is van het
boek van Sagan’ en schrijft er een artikel
over.
Gelijke inhoud
In Een verre glimlach gaat het om de
jonge verveelde Parijse studente Dominique
die via haar vriend in contact
komt met zijn oom Luc. Deze
wat oudere man maakt haar tot zijn
minnares. Als hij na veertien dagen
genoeg van haar heeft, is zij hevig
Foto Uitgeverij Manteau
DOOR ADRI GORISSEN