woensdag 05. 05. 2021 REGIO 3
Wilbert Manders voegt ZuidLimburg
toe aan zijn oorlogsboek. FOTO LE GIESEN
REGIO
Zuid-Limburgers in Duitse
dienst toegevoegd aan boek
www.niGhtline.nl
Broekhem 46, Valkenburg a.d. Geul. 043-6016975
IMPASSANT
AD VAN ITERSON
Ik ben in hetzelfde jaar geboren als
de rock ‘n’ roll. In mijn geboortejaar
werd Rock Around the Clock
geschreven, uitgevoerd door Bill
Haley, die nog eens in het Staargebouw
heeft gespeeld; vandaar mijn
claim. Nou, wij dus, de gezegenden
van 1952, zijn aan de beurt om te
worden gevaccineerd! Met Pfizer,
die Königin unter den Impfstoffen.
„Blij?” werd me gevraagd. „Heel
blij!” Daarop werd diep in mijn
ogen gekeken: „Waarom proef ik
toch aarzeling?” Huiver, aarzeling:
goed gezien. Waarom? Ik was toch
niet zo’n gewaaide gek die een
misdadige twijfel koestert aan wat
de wereld gaat redden: vaccinatie?
„Natuurlijk niet!”
„Wat dan?”
„Niks!” Ik durfde mijn angst niet uit
te spreken, mijn vijfletterige angst:
naald.
„Het is toch niet de naald
soms? Ga me niet wijsmaken dat je
bang bent voor dat stomme prikje!
Je voelt het niet eens! Jij, die altijd
opschept dat je ondraaglijke
jichtaanvallen hebt doorstaan!”
Opnieuw goed geraden. Ik schaamde
me. Maar de vrees was sterker.
Naald. Het woord alleen, de klank.
En wat doet die naald? Die prikt!
De dunheid van het instrument, de
geconcentreerde sensatie van
penetratie in je arm. Ik weet: het is
helemaal
niks. En juist dáárom…
Omdat het niks voorstelt is het des
ter erger. Het valt niet uit te leggen.
Met een klompje in mijn maag zette
ik koers naar Randwyck. Lopend.
Bijna vijf kilometer de tijd om mijn
angst af te leiden. Op de Tongerseweg,
ter hoogte van winkelcentrum
Carré, struikelde ik over een
schuine stoeptegel. Ik keek naar de
lange rij voor de Action en daar
ging meneer. Ik dacht nog: ik geloof
dat ik val. Ik kwam neer op mijn
rechterheup, maar gelukkig was
mijn rechteronderarm te hulp
geschoten: mijn val was goed
gebroken. Alleen een bloedende
linkerhandpalm. „Opstoon, awwe!”
werd uit een passerende auto
geroepen. Mestreechtenere onder
elkaar: altijd solidair, altijd een
bemoedigend woord. Dankbaar
krabbelde ik overeind. De bloedende
hand en lelijke woorden hadden
mijn angst voor de naald weggevaagd.
Pijnlijker dat dit ging het
vandaag niet worden. Dat kwam
uit. De prik in het MECC heb ik niet
gevoeld. Het was bovendien
allemaal goed geregeld en zelfs
gezellig. Kopje koffie na afloop, met
de complimenten van Hugo.
Het thuisfront: „En? Deed het pijn?
Zeg niet ja!”
„Nee, maar ik ben wel van tevoren
op mijn gezicht gegaan. Loszittende
tegel.” Ik liet mijn hand met het
geronnen bloed zien. „Oei, dan
zouden we eigenlijk…”
„Eigenlijk?”
„…in de auto moeten stappen om
een tetanusprik voor jou te gaan
halen.”
REAGEREN?
redactiemaastricht@delimburger.nl
COLUMN
Prik
EIJSDENMARGRATEN
Fietsroutes langs
herinneringen oorlog
In en rond EijsdenMargraten
zijn
drie thematische fietsroutes ‘Fietsen
naar vrijheid’ gemarkeerd,
langs oorlogsbezienswaardigheden
in het Heuvelland.
De routes volgen een bewegwijzerd
knooppuntensysteem. Het zijn Bevrijding
van het Maasdal, Bevrijding
van het Heuvelland en Bevrijding
van het Plateau. De drie routes
kunnen afzonderlijk maar ook aaneengesloten
gefietst worden.
De routes zijn te vinden op:
www.ontdekeijsdenmargraten.nl
EIJSDENMARGRATEN
Taalthuis is op zoek
naar taalmaatjes
De gemeente EijsdenMargraten
is
op zoek naar taalmaatjes.
Dat zijn mensen die anderen helpen
beter te worden in de Nederlandse
taal. Vorig jaar werd een begin gemaakt
met het project Taalthuis,
het online taalcafé van de gemeente.
Middels gesprekken werken mensen,
jong en oud, aan hun taalvaardigheid.
De gemeente zoekt nu vrijwilligers
die een bijdrage willen leveren
aan dat project.
Meer informatie is te verkrijgen via de buurtcoach:
buurtcoach@eijsdenmargraten.
nl.
Wilbert Manders (51) uit Panningen
wilde zijn onderzoek beperken tot
het noorden en midden van de provincie.
Een artikel dat in 2016 in deze
krant verscheen, leverde zoveel reacties
uit ZuidLimburg
op dat hij
besloot deze regio erbij te pakken.
De amateurhistoricus steekt er al
zijn vrije tijd in. Twee keer per
maand reist hij naar Den Haag om
in het Nationaal Archief rechercheverslagen
van gesprekken met Limburgers
die in het Duitse leger hebben
gediend, te raadplegen. Dat gebeurt
onder streng toezicht. „De
dossiers worden om privacyredenen
pas in 2025 vrijgegeven. Ik mag
ze alleen inzien als ik een bewijs van
overlijden kan overleggen.”
Het is ruim driekwart eeuw na de
oorlog nog altijd een beladen thema,
dat hem al van kinds af fascineert.
„In mijn jeugd in Maasbree speelde
ik met een jongetje wiens vader bij
de WaffenSS
had gezeten. Veel
mensen in het dorp wisten dat,
maar niemand sprak erover.”
Manders heeft inmiddels 1900 Limburgse
nazisoldaten
opgespoord.
Meer dan hij verwachtte. „Het lijkt
of er in de oorlog meer collaborateurs
dan verzetsstrijders waren.”
Van circa de helft van deze mannen
en vrouwen heeft hij dossiers aangelegd.
Hij put uit veel bronnen, van
overlijdensadvertenties in NSBkranten
tot lijsten van mensen die in
het Duitse leger zijn onderscheiden.
„Dankzij de Duitse Gründlichkeit is
er veel bewaard gebleven.”
Manders wil een objectief beeld
schetsen, zonder oordeel over motieven
van overlopers. „Velen maakten
keuzes om praktische redenen.
Om deportatie te ontlopen, meldden
ze zich vrijwillig voor militaire
klussen, bijvoorbeeld als kampbewaker.
Dat betaalde goed en je was ’s
avonds thuis. Of men nam uit lijfsbehoud
dienst in het Duitse leger, want
werkkampen waren zwaar.”
Het is niet allemaal zwart of wit, wil
hij maar zeggen. „Ik verwacht dat
mijn boek dat beeld zeker zal nuanceren.
Tussen die 1900 Limburgers
ben ik echter ook oorlogsmisdadigers
tegengekomen. Zelfs kampbewakers
uit Auschwitz.”
De vader van zijn jeugdvriendje
zweeg over zijn SSverleden
en
droeg de gevolgen in stilte. „Erover
praten is nog steeds taboe.” Zelfs
kleinkinderen van Limburgse nazisoldaten
kampen met schaamte,
bleek uit gesprekken die Manders
met hen voerde. „Het wordt tijd om
het zwijgen te doorbreken, zonder
het goed te praten.”
Wilbert Manders hoopt het boek vóór 2025
klaar te hebben. Wie tips of informatie voor
hem heeft, kan deze sturen naar het adres
onderzoeklimburg@gmail.com
Wilbert Manders wilde zijn boek
over Noord
en MiddenLimburgers
die in de oorlog voor de Duitsers
vochten vorig jaar uitbrengen. Een
artikel in De Limburger leverde
veel reacties uit ZuidLimburg
op.
Het boek verschijnt daarom later.
DOOR MARCEL VAN LIER
Elke dag lokaal nieuws!
Wil jij het laatste nieuws uit
jouw regio elke dag in je mailbox
ontvangen? Meld je dan aan
voor onze lokale nieuwsbrief op:
» delimburger.nl/nieuwsbrief
ZUIDLIMBURG
Week van de Jonge Mantelzorger
„Een op de vijf kinderen en jongeren
groeit op met een langdurig ziek,
verslaafd, lichamelijk of verstandelijk
beperkt familielid, thuis of in de
directie omgeving. Dit kan een ouder,
broer of zus zijn maar ook een
ander familielid, zoals opa of oma.
Deze jonge mantelzorgers zijn een
verborgen groep. Zij zien zichzelf
niet als mantelzorger en maken
daarom geen of weinig gebruik van
ondersteuningsmogelijkheden.
Daarnaast kan schaamte ook een
grote rol spelen. Het is belangrijk
dat dit verandert”, geeft Astrid Vermeulen
namens de organisatie aan.
Tijdens het webinar gaat presentatrice
Vivian Lataster in gesprek met
jonge mantelzorgers. Hun ervaringen
en wensen staan centraal. Vragen
die aan bod komen zijn: Hoe herken
je mij als jonge mantelzorger?
Wat heb ik nodig? En wat kun jij voor
mij betekenen?
Deelname aan het webinar is zowel
waardevol voor jonge mantelzorgers
als voor iedereen die in zijn of
haar (vrijwilligers)werk of privé betrokken
is bij een jonge mantelzorger.
Krachtig & Kwetsbaar is een samenwerking
tussen Steunpunt
Mantelzorg Westelijke Mijnstreek,
Steunpunt Mantelzorg Zuid,
Steunpunt Parkstad, het Knooppunt
Informele Zorg, Platform
Mantelzorg Limburg en Burgerkracht
Limburg.
Het webinar vindt plaats op 3 juni om 15.30
uur. Aanmelden kan tot uiterlijk 27 mei. Voor
vragen kan contact opgenomen worden met
Knooppunt Informele Zorg via 046 – 750 84
10 of contact@knooppuntinformelezorg.nl
Tijdens de Week van de Jonge
Mantelzorger, op donderdag 3 juni,
wordt de webinar Krachtig &
Kwetsbaar gehouden voor jonge
mantelzorgers en personen
rondom hen.