woensdag 04. 05. 2022 REGIO 11
Niets dan goeds op het dódspreentje (5)
langs een schuin geplaatste plank in
het graf hadden laten glijden. Daarna
gooiden de naaste familieleden
en overige aanwezigen één schep
zand op de kist. Als vervolgens de
schuin geplaatste plank werd weggetrokken,
viel de kist met een plof
horizontaal in het graf. Omdat dit
door de familie als erg schokkend
werd ervaren, werden later touwen
gebruikt om de kist te laten zakken.
Het onder de kist uit trekken van de
touwen maakte evenwel een schurend
geluid en ook pijnlijk in de oren
klonk. Tegenwoordig wordt de kist
mechanisch neergelaten. De familie
is daar meestal niet bij aanwezig,
omdat de kerkhofceremonie op een
centrale plek plaatsvindt.
Nadat de pastoor en de misdienaars
het kerkhof verlaten hadden, bad
een buurtgenoot vijf Onze Vaders
en vijf Weesgegroetjes, gevolgd
door de wens voor een eeuwige rust
van de ziel van de overledene. Terug
in de kerk werd door een buurtgenoot
de kruisweg voorgebeden.
Daarmee was de begrafenisplechtigheid
beëindigd, waarna iedereen
zich weer naar het huis van de overledene
begaf.
Nog later kwamen de portretprentjes
in zwang. De goedheid van de
overledene werd op het prentje
soms zwaar overdreven. Daaruit
ontstond de uitdrukking: Liége as ’n
dódspreentje en Òp ‘n dódspreentje
stöt maestal wat de meens haaj mòtte
zien. Onderaan stonden meestal enkele
schietgebedjes, waar tegenwoordig
woorden van dank voor het
medeleven en bijwonen van de begrafenis
meer gangbaar zijn.
Na de mis kleedde de pastoor zich
weer om en zette hij weer de zwarte
koorkap weer op. Na het zingen van
het Libera me door het koor bad hij
het Onze Vader en liep al zegenend
met wijwater rond de kist. Vervolgens
zong het koor In paradisum deducant
te Angeli (‘De Engelen mogen
u het paradijs binnen leiden’) en
werd het lijk, dat met de voeten naar
het altaar gericht in de kerk had gestaan,
met de voeten voorop de kerk
uitgedragen.
Schokkend
Zo ging het naar het kerkhof, dat
vroeger vrijwel overal bij de kerk
lag. Daags voor de begrafenis was
daar het graf gegraven door enkele
buurtgenoten van de overledene.
Allen schaarden zich rondom het
graf en de pastoor besprenkelde
nogmaals de kist met wijwater. Na
nog enkele gebeden was de ceremonie
voorbij. Op sommige plaatsen
was het gebruikelijk dat de pastoor
drie keer een schep aarde op de kist
wierp, nadat de dragers de kist
VAN NUL TOT NU
DOOR JAN STRIJBOS
Veel rituelen rondom overlijden en
uitvaart zijn in de loop der tijden
verdwenen. Tegenwoordig wordt
vaker gekozen voor crematie in
plaats van een uitvaart met
kerkdienst. En was vroeger zwart
de hoofdkleur bij een overlijden,
tegenwoordig voert geen enkele
kleur de boventoon. Ook speelt
religie veelal een ondergeschikte
rol.
Een begrafenisstoet uit Klein Oirlo
werd in Oirlo niet bij de kerk afgehaald
maar bij het huis van weduwe
A. de Ponti, ter hoogte van het huidige
gemeenschapshuis De Linde. Dit
gebeurde alleen wanneer de begrafenismis
pas om tien uur plaatsvond.
Dat was alleen het geval als iemand
‘deftig’ begraven wilde worden.
Zoals de Castenrayse koster
De Ponti in 1906.
De voorste misdienaar droeg het
kruis, de andere twee droegen een
brandende kaars in hun hand. De
koster had een wijwaterbak met
kwast bij zich. Hij en de pastoor zongen,
soms samen met het koor, de liturgische
gezangen. De pastoor zegende
het lijk en de stoet trok dan al
zingend naar de kerk. Daar aangekomen,
werden de klokken geluid.
De kist werd voor in de kerk voor de
communiebanken tussen kaarsen
op hoge kandelaars geplaatst. Afhankelijk
van de rijkdom van de
overledene brandden ook op het
hoofdaltaar en de zijaltaren de
kaarsen.
De pastoor ging vervolgens naar de
sacristie om zich om te kleden voor
de uitvaartdienst. Tijdens de offerande
gingen de aanwezigen ‘ten offer’.
Ze liepen achter het altaar om
van de evangeliezijde naar de epistelzijde.
Daar stond op het altaar
een offerschaal. Een misdienaar
bood dan het dódspreentje (gedachtenisprentje)
aan, waarop de droefheid
van de familie en de goedheid
van de overledene waren beschreven.
Deze prentjes werden pas na
1850 algemeen gebruik, met in
zwart of zilvergrijs uitgevoerde
plaatjes met doodshoofden, zerken,
kruisen en kransen. Op de achterzijde
stond in het begin nog slechts
een gebed, later aangevuld met een
herinnering aan de overledene.
Begrafenis in 1933, toen het kerkhof van Castenray nog maar vier jaar oud was.
Beneden: bidprentje van Peter Hubertus Peeters, overleden op 20 januari 1929.
FOTO HEEMKUNDE CASTENRAY
VENRAY
Mei is muziekmaand
in Schouwburg Venray
Schouwburg Venray heeft deze
maand een hele reeks muziekvoorstellingen
geprogrammeerd, van
jazz tot Dire Straits.
Zaterdag 7 mei komen de jazzliefhebbers
aan hun trekken als
Michael Varekamp en Wiboud Burkens
met Swingin’ Paris op de bühne
staan. Vrijdag 13 mei is voor fans
van Michael Jackson een datum om
aan te kruisen. Michael Starring Ben
is een theatershow waarin de ‘king
of pop’ weer tot leven komt met
zang, dans en muziek. Gitaarvirtuoos
Mart Hillen komt op 19 mei met
filmmuziek uit klassiekers als Titanic
en Mission Impossible in zijn nieuwe
programma Mart & Movies.
Daags erna speelt de band BOOM,
like that! het album Love over Gold
uit 1982 van Dire Straits integraal.
Kijk voor informatie en tickets op:
www.schouwburgvenray.nl.
BROEKHUIZEN
Hengelaars Willem Een
kampioen karpervissen
Pascal Flink en Danny van Logchem
van HSV Willem Een uit Broekhuizen
mogen zich sinds vorige week
de beste karpervissers van Nederland
noemen.
De achterstand van 17 kilo waarmee
het duo begon aan de tweede en
laatste ronde van het NK, werd in
amper vier uur tijd weggehengeld.
Hun concurrenten Paul Breedveld
en Jesse Feuerriegel kwamen opnieuw
aan kop, maar met twee forse
vangsten wisten de Limburgse
sportvissers de leiding in het klassement
terug te pakken en zich te verzekeren
van de nationale titel. Het
verschil bedroeg uiteindelijk ruim
16 kilo. Pascal Flink komt uit Broekhuizenvorst,
zijn teammaat woont
in Berkel en Rodenrijs.
Pascal Flink en Danny van
Logchem. FOTO TK BOILIES
steekt. Ze moeten dan nog echt alles AFFERDEN
leren.”
Hebben zij minpuntjes?
„De pups zijn allemaal binnengekomen
Duik in de historie van
kasteelruïne Bleijenbeek
De kasteelruïne Bleijenbeek bij Afferden
is zondag 8 mei te bezichtigen
tijdens een excursie.
Het landgoed Bleijenbeek kent een
roemrucht verleden. Zeker in de
tijd dat veldheer Maarten Schenk
van Nydeggen het voor het zeggen
had op het kasteel, dat tijdens de
Tweede Wereldoorlog grotendeels
werd verwoest, ging het er ruig aan
toe. De laatste jaren is er hard gewerkt
om de ruïne en het kasteeleiland
weer toegankelijk te maken.
De excursie wordt georganiseerd door het
Limburgs Landschap en start om 10.00 uur.
Deelname kost 7 euro.
met een navelbreuk, maar zijn
inmiddels geopereerd. Ze zijn ontwormt,
gevaccineerd, gechipt en in
het bezit van een erkend dierenpaspoort.”
Wat voor baas zoeken jullie?
„Het is belangrijk om te kennis te
nemen van de kruising, bewust hiervoor
te kiezen en er zorgvuldig mee
om te gaan. We zijn op zoek naar
mensen die beseffen wat het ras inhoudt
en wat ze nodig hebben. Dan
worden het zeker hele fijne honden
voor het gezin.
De dieren mogen nog niet worden
geplaatst, maar mogen wel worden
besproken.”
DIER VAN DE WEEK
Elke week stelt Juanita Janssen
van Dierenopvang Op de Smakterheide
een dier voor dat op zoek is
naar een nieuw thuis. Deze week
gaat het om een aantal pups,
kruisingen mops/shih tzu/stafford
x stafford. Hierdoor zijn er pups bij
die een iets stekelige vacht
hebben. Hun moeder heeft ze
verstoten, ze zijn daarom met de
hand grootgebracht.
Wat is hun leukste kenmerk?
„Door persoonlijke omstandigheden
kan de fokster niet voor heb zorgen
en is er afstand gedaan van de
pups. Aan liefde en aandacht zijn ze
echter niks tekortgekomen. Het zijn
heel vrije, actieve pups.”
Wat is hun favoriete bezigheid?
„De hondjes zijn volop aan het ontdekken
hoe de wereld in elkaar
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem dan contact op met
Dierenopvang Op de Smakterheide, tel. 0478639062
of via info@smakterheide.nl.