woensdag 11. 05. 2022 5
Mart (86) trotseert ook na vijftig jaar nog
weer en wind om natuurfilms te maken
ruim vijftig jaar trekt de 86jarige
Mart Kessels uit Meijel de
natuur in om de flora en fauna van
de Peel te filmen. En nog steeds
levert dat volgens hem unieke
beelden op. Bijna wekelijks gaat hij
met zijn camera en verrekijker op
pad, door weer en wind.
Breuken in land van Peel en Maas
tingstadje Grave aan de Maas in het
noorden. Aan de westkant van de
Peel ligt de Peelrandbreuk, aan de
oostkant ligt de Tegelenbreuk, een
geologische breuklijn die van zuidoost
naar noordwest loopt, langs
Tegelen, Horst en Venray.
Landschap
De breukzone in de aardkorst veroorzaakt
hoogteverschillen in het
landschap, natuurlijke aardbevingen,
ijzerrijk kwelwater en moerassige
omstandigheden in hooggelegen
terreinen, de zogenoemde wijst.
De geologie van Peelrandbreukzone
is in grote mate bepalend geweest
voor het ontstaan van het
unieke landschap. In deze smalle
strook is een grote diversiteit aan
planten en bomen te vinden.
Tot het begin van de vorige eeuw
had niemand echt kennis van de
oorzaak van de verschijnselen van
de breuken. Niettemin werd er door
de mens op allerlei manieren gebruik
van gemaakt. Het kwelwater
werd benut voor watermolens en
beschermende grachten rond hoeves
en kastelen en ze speelden een
rol in de winning van veen, zand,
grind, leem en ijzeroer. Daarnaast
was de Peel eeuwenlang een grensgebied,
waar de breuk ook dwars
door streektaal en volksgebruiken
liep. In deze landschapsbiografie
wordt de invloed van de breuken tot
de bodem uitgezocht om het onzichtbare
zichtbaar te maken.
Breuken in het land van Peel en Maas is verschenen
bij Uitgeverij Matrijs in samenwerking
met Geopark Peelhorst en Maasvallei
en verkrijgbaar via www.matrijs.com en in
de boekhandel. Tot 1 juni kost het boek 24,95
euro. Daarna bedraagt de prijs 29,95 euro.
jaar is het dertig jaar geleden
dat Roermond werd getroffen door
een aardbeving. In de vroege
ochtend van 13 april 1992 werd de
zwaarste aardbeving in Nederland
ooit gemeten. Die ontstond bij de
Peelrandbreuk.
Het is slechts een van de vele gevolgen
die de breuken in ZuidNederland
hebben voor de omgeving, zoals
te lezen valt in het onlangs verschenen
boek Breuken in het land
van Peel en Maas. Dit voor Nederland
unieke geologische fenomeen
heeft namelijk grote invloed gehad
op de waterhuishouding, de natuur
en het cultuurlandschap in de
grensstreek van NoordBrabant
en
Limburg.
De Peel was ooit een omvangrijk
hoogveengebied dat zich uitstrekte
van Weert in het zuiden tot het vesDit
BEESEL/LOTTUM
Limburgse
molens open
voor publiek
Honderden wind
en watermolens
openen op 14 en 15 mei de deuren
voor Nationale Molendag. Daaronder
zo’n 35 Limburgse gemalen.
De breukzone heeft het landschap in Noord
en MiddenLimburg
voor een groot deel bepaald. FOTO WIM JACOBS
MIJN HOBBY
DOOR PIETER DUIJF
Mart Kessels vertoont zijn films nog
altijd met enige regelmaat op bijeenkomsten.
Je mag hem gerust
een vroege vogel noemen. „In de
ochtendschemer is het licht het
mooist en komt het leven langzaam
op gang.” Hij is een echt buitenmens,
die opgroeide op een kleine
boerderij en ook als postbode dagelijks
weer en wind trotseerde.
Mart laat beelden zien van een
paartje ijsvogels, dat hij twee jaar
lang heeft gevolgd. Dat leverde
uniek materiaal op, zoals de het verAl
welkomen van de piepjonge babyvogeltjes.
Ook zien we het blauworanje
gekleurde vogeltje een kleine
snoekbaars op een boomtak doodranselen.
„De ijsvogel broedt in een
holletje en niet op een nest.” Mart
heeft het allemaal vastgelegd. Ook
doet hij zelf de voiceover
bij zijn
films en zoekt hij passende muziek
om onder te beelden te zetten.
Een betere omgeving dan de Peel
om zijn hobby uit te oefenen, is er
niet, vindt hij. Vrouwlief Toos heeft
meer dan eens doodsangsten uitgestaan
als Mart er weer eens op uittrok,
de verraderlijke moerassige
Peel in. „Het weerbericht hou ik
nooit in de gaten. En ja, dan kon ik af
en toe wel eens in een heftige onweers
of hagelbui terechtkomen.
Het is altijd spannend in de natuur.
Bij ’t Zinkske tussen Neerkant en
Helenaveen hebben we ooit angstige
momenten gekend en twee bange
jongens, die bij het kanaal aan het
vissen waren, in bescherming genomen.
Wel was ik toen mijn bril kwijt.
Die bleek onder aan mijn fietszadel
te bungelen.” Of die keer dat hij een
boomvalk wilde bespieden. „Dat is
een bijzondere en zeldzame vogel,
iets groter dan een zwaluw. Het is
ook een van de snelste vogels die ik
ken en jaagt onder andere op libellen.
Zijn nest zit doorgaans hoog in
de boom. Om hem goed te kunnen
observeren, hebben we ooit een
steiger van twaalf meter gebouwd,
compleet met een schuiltent in de
top. Dat was best een gammele en
riskante bedoening. De camera
hebben we met een touw omhoog
gehesen. En dan maar wachten en
wachten.” Mart mogen we niet alleen
een natuurliefhebber maar ook
een kenner
noemen. Hij maakt zich
oprecht zorgen. „Het is 5 voor 12. Ik
heb veel zien verdwijnen. Er zijn
veel minder vlinders en (solitaire)
bijen. Je ziet hier bijvoorbeeld geen
grutto’s, wulpen of kieviten meer.
Gelukkig heb ik vorige week nog wel
een koppeltje patrijzen gezien. Wel
zijn er meer scholeksters, ganzen,
lepelaars en aalscholvers voor in de
plaats gekomen. Weet je dat ik toen
ik in 2011 een beverrat had ontdekt,
dit aan niemand durfde te vertellen.
Mensen zouden me niet geloven…”
Mart Kessels monteert zijn
films zelf, doet de voiceover
en zet er muziek
onder. FOTO LÉ GIESEN
TIP ONS
Beste lezer, voor deze VIA
zijn we op zoek naar lokaal
(verenigings)nieuws, tips en
informatie. U kunt ons uw
tekst met foto’s mailen:
noordmidden@
delimburger.nl
(t.a.v. VIA, vermeld dit duidelijk).
Stuur uw materiaal op tijd in;
bij tijdsgebonden activiteiten
liefst 2 weken vooraf.
We zien uw kopij met
belangstelling tegemoet.
Dank!
Redactie
De Limburger
Uw hobby of verzameling!
Wij zijn op zoek naar bijzondere
hobby’s of verzamelingen. Stuur
een omschrijving, liefst met foto
naar:
noordmidden@
delimburger.nl
REGIO
Nu het weer kan en mag, staan molenaars
en molengidsen te popelen
om bezoekers te ontvangen en uitleg
te geven over een van de oudste
oerHollandse
ambachten. Bij de
Hompesche Molen in Stevensweert
is de jaarlijkse open dag extra feestelijk
vanwege het 300jarig
bestaan.
In NoordLimburg
doen onder
meer de Grauwe Beer in Beesel
en de Houthuizer Molen tussen Lottum
en Grubbenvorst mee. Beide
molens zijn in bedrijf. Bij de Sint Annamolen
in Weert kan worden geluisterd
naar een verhalenverteller.
Ook online wordt Nationale Molendag
gevierd. Er is een molenquiz,
waarmee een molenarrangement
ter waarde van 450 euro kan worden
gewonnen. Daarnaast is er een
fotowedstrijd uitgeschreven. Inzenders
maken eveneens kans op
een prijs. Het publiek kiest de mooiste
molenfoto’s door te stemmen via
de website.
Op www.nationalemolendag.nl is te zien
welke molens geopend zijn.