woensdag 18. 05. 2022 15
verlosten Banholt van rattenplaag
het richting Besseme. Daar kropen
ze in het stro. Toen de laatste rat,
die wat achterop sukkelde, ten slotte
in het stro was verdwenen, werd
dit aan alle kanten aangestoken.
Het ongedierte werd uitgeroeid, tot
het laatste exemplaar.
De Kozakken werden nu door iedereen
vereerd. Hun standplaats,
de Plei, werd bijna beschouwd als
gewijde grond.
A gen Besseme, het huidige Lovverriixxplleiin..
FFOTTO AARRCCHIIEEFF SSTTIICCHTTIINGG HEEEEMKKUUNDDEE TTEEBBAANNEETT
ren. Ook in de huizen kropen de ratten
rond, op voorraadzolders, in
keukens en bij bakovens. Ze waren
een last voor de huisdieren en het
vee. Ook de kinderen waren niet
veilig voor de knagers. Hier kwamen
de Kozakken te hulp.
De hoofdman liet de Besseme (nu
het Loverixplein) vol stapelen met
stro. Van alle kanten werd het aangedragen.
Toen liet hij de manschappen
de ratten bijeendrijven.
De krijgers verspreidden zich over
het dorp en porden de dieren uit
hun holen. Vanuit de velden, vanuit
de stallen en schuren, vanuit de huizen
kwamen ze tevoorschijn. De
Kozakken dreven de ratten voor
zich uit met boomtakken terwijl zij
vreemde commando’s schreeuwden.
Langs de wegen en paden, door
de straten en de huisweiden ging
VAN NUL TOT NU
DOOR HARRY VAN DER BRUGGEN
STICHTING HEEMKUNDE TEBANNET
REGIO
In de jaren van Napoleon, toen
vreemde legers door Europa
trokken, waren Kozakken gelegerd
in Banholt. Zij hadden hun kampement
opgeslagen op de Plei.
Het was vreemd volk, ruwe krijgers
uit de verre steppen van Azië,
waarmee moeilijk viel te communiceren.
Maar iedere morgen ontwaakten
zij bij het eerste ochtendgloren
en baden dan onder de brede
linde tot hun God. Dat stelde de
Banholtenaren gerust. Een ander
punt van overeenkomst was dat die
gasten grote hoeveelheden brandewijn
dronken. Alleen: zij bestrooiden
hun drank rijkelijk met peper.
Het bleven tenslotte ‘wilden’.
De Kozakken hadden heel Banholt
willen platbranden. Toen een van
de soldaten haar dochter lastigviel,
had vrouw H. hem met haar klomp
zo’n klap voor zijn kop verkocht dat
hij uren buiten westen bleef. Maar
de eenheid zag af van die strafexpeditie,
omdat dan de aanvoer van
brandewijn zou droogvallen.
In 1815 werden Banholt en Terhorst
geteisterd door een rattenplaag.
Waar ze vandaan kwamen was een
raadsel. Maar het krioelde ervan: in
de velden, langs waterlopen en bij
de regenputten, in stallen en schuKozakken
Hoe is haar karakter?
„Truus onderneemt graag activiteiten
met haar eigenaar. Ze gaat
graag mee wandelen maar kan ook
goed apporteren en ze is dol op een
knuffelbeer waar ze mee speelt op
ons hondenspeelveld.”
Zijn er aandachtspunten voor haar
nieuwe eigenaar?
„Truus is geen hond voor beginners
en kan niet bij andere dieren of bij
kinderen geplaatst worden. We zoeken
voor haar iemand die ervaring
heeft met liefst Mechelse herders,
een goed afgesloten en afgeschermde
tuin heeft en voldoende tijd heeft
om met haar te trainen eventueel
met begeleiding van een gedragstherapeut.”
Wil je meer informatie? Mail dan naar
limburg@dierenbescherming.nl.
DIER VAN DE WEEK
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg zitten tientallen honden,
katten, konijnen en vogels die
dolgraag een nieuw baasje willen.
Elke week zet Saskia Thijssen er
één in het zonnetje. Deze week is
Truus het dier van de week.
Waarom zit Truus in het asiel?
„Truus is een leuke, grappige en
energieke Mechelse herder van één
jaar oud. Ze is een teefje en klein van
formaat. Ze is als vondeling in de opvang
gekomen. Truus is een aantal
maanden geleden geplaatst op een
boerderij. Helaas bleek ze hier te
veel prikkels te ervaren van andere
honden uit de omgeving en daarom
is ze teruggekomen naar het asiel.
Daarom zoeken we nu een eigenaar
met een tuin die dermate goed afgeschermd
is dat ze geen andere honden
vanuit de tuin kan zien.”
BUNDE
Diashow: ‘De Geul van
bron tot Voulwames’
Martina en Guus Reinartz, die het
boek De Geul, een grensoverschrijdende
schoonheid uitbrachten, geven
woensdag 8 juni een diashow in
zaal De Vos in Bunde. Dat doet het
duo voor Seniorenvereniging Bunde.
Mensen die de Geul van bron tot
Voulwames in beeld willen zien, zijn
vanaf 14.00 uur welkom.
De entree is 5 euro voor leden en
7,50 euro voor nietleden
(inclusief
consumptie). Dat bedrag dient
vooraf te worden overgemaakt op:
NL92 RBRB 0777 9829 00.
Aanmelden is vereist: tel. 0610576439.
VIJLEN
Noabere va Viele
presenteert historisch
beeldmateriaal
De Noabere va Viele, de geschied
en heemkundekring van Vijlen,
houdt zondag 29 mei een fototentoonstelling
met historisch beeldmateriaal.
Deze vindt plaats in de
zaal van restaurant Bergzicht aan
de Vijlenberg 55. Tijdens de expositie
komen onder meer verhalen
over wegkruisen en de historie van
plaatselijke processies aan bod.
De middag begint officieel om 14.00
uur, maar bezoekers kunnen al vanaf
13.30 uur in de zaal terecht.
ULESTRATEN
Open tuindag bij
‘Kwallef van Vliek’
Kasteelmoestuin de Kwallef van
Vliek in Ulestraten houdt zaterdag 4
juni van 10.00 tot 17.00 uur een open
tuindag. „Een vijftiental vrijwilligers
heeft, sinds 2013, de oude kasteelmoestuin
opgeknapt. Het is een ‘samentuin’
waar coöperatief wordt gewerkt
en producten worden gedeeld”,
legt de organisatie uit. Doel is
om de tuin in oude glorie te herstellen.
Mensen die de oude tuinen willen
bezichtigen zijn die dag welkom,
maar kunnen op andere momenten,
als de poorten geopend zijn, sowieso
terecht. „We vinden het leuk om bezoek
te ontvangen en uitleg te geven.”
De Kwallef van Vliek ligt komend vanuit
Meerssen, bij binnenkomst van Ulestraten,
aan de linkerzijde tegenover kasteel Vliek.
STRUINHEUKSKE
Het leven van de wijngaardslak
Columnist en natuurliefhebber
Piet Schuttelaar vertelt deze keer
over de wijngaardslak.
De wijngaardslak is de grootste landhuisjesslak
in Nederland. In onze
provincie, met het krijtlösslandschap,
komt hij vrij algemeen voor. In
het najaar overwinteren ze onder de
grond, waarbij ze de mondopening
van hun huisje afsluiten met een dun
kalkplaatje. In het vochtig voorjaar,
bij een temperatuur van 8 graden,
kruipen ze naar het licht. Ze zijn dan
tot 15 procent van het lichaamsgewicht
dat ze voor de winterslaap hadden
kwijt. Maar door opname van
water en voedsel komt dat er binnen
een paar weken weer bij. Tot in de
vroege zomer zoeken ze partners en
wordt er veelvuldig gepaard. In de
kop zit een geurklier met lokstoffen
en wanneer twee slakken elkaar ontmoeten,
betasten ze elkaar met de
voelhorens en met het voorste deel
van hun lichaam. Dan begint het uitgebreide
voortplantingsspel.
Zoals de meeste slakken hebben
wijngaardslakken zowel mannelijke
als vrouwelijke geslachtsorganen.
Een maand na de paring volgt de eiafzetting.
Afhankelijk van de ouderdom
van de ouder, worden circa 40
melkwitte eitjes afgezet. Na zo’n 25
dagen komen de eieren uit.
De minislakjes hebben al een klein,
flinterdun, witachtig huisje en blijven
twee weken in het holletje. Daarbij
eten ze onder meer de restanten
van de eierschalen op, waarmee ze de
kalk, benodigd voor de verdere groei
van het huisje, eveneens tot zich nemen.
De dieren klimmen vervolgens
zo snel mogelijk omhoog in de plantenbegroeiing,
want jonge dieren
met hun flinterdunne huisje vormen
een dankbare prooi voor roofkevers,
mieren en andere roofinsecten.
De wijngaardslak. FOTO PIET SCHUTTELAAR
DOOR PIET SCHUTTELAAR
link