10 Woensdag 24. 05. 2023
literaire hoek
Lezen in Limburg: tussen malaise en hoop
OPEN DAGEN
2 & 3 JUNI
Zorg en beleven midden in
het groen
TWEE ZORGCONCEPTEN OP
EEN UNIEKE LOCATIE
BEGELEID WERKEN
VOOR VOLWASSENEN
Zinvolle ac tiviteiten en
werkzaamheden op maat voor
volwassenen met dementie en
niet aangeboren hersenletsel.
DAGBESTEDING
VOOR SENIOREN
Dagbesteding op maat
voor senioren met een
somatische beperking of
psychogeriatrische problematiek.
We laten u graag zien wat Porta da Vida allemaal
te bieden heeft onder het genot van een hapje en
drankje.
Vrijdag 2 juni (13.00 - 18.00)
Zaterdag 3 juni (10.00 - 17.00)
Grote Dries 1. 6123 BX Holtum
06-24665483 (Marijke Volwerk)
www.portadavida.nl | contact@portadavida.nl
REGIO
uitgave van de boeken voor hun rekening
namen, de auteurs betaalden
en de boeken over de Nederlandstalige
markt verspreidden zijn
uit Limburg verdwenen.
Leesclubjes
In Limburg is gelukkig nog wel wat
te doen. Hier en daar is een spokenword
c.q. optreden van een aantal
jongere auteurs. En al wat oudere
levenservaren dichters en schrijvers
als Jack Jacobs en Jacques
Smeets haken daar bij aan en hebben
ook de weg weten te vinden
naar de groeiende markt van de oudere
lezers. Zo ontstaan er ook weer
meer leesclubjes. Ook het Letterkundig
Centrum Limburg en enkele
bibliotheken tonen initiatieven om
de boel weer aan het lezen te krijgen.
En er zijn lettervreters die cursussen
literatuur geven zoals ouddocent
Nederlands Ben van Melick.
Diverse onderzoeken naar het leesgedrag
van Nederlanders geven aan
dat de inwoners van de drie zuidelijke
provincies Zeeland, Noord- Brabant
en Limburg het minst lezen.
Bovendien wordt in Limburg weinig
literatuur gelezen. Krimi’s voeren
hier de boventoon. Hoe dat
komt? Misschien wel door de tv-series
als Flikken Maastricht, met veel
verzonnen moord en doodslag in
het Heuvelland, dat weergalmt in
een overmaat aan bedacht geweld
in lectuur.
In de afgelopen jaren zijn veel uitstekende
boekhandels verdwenen,
zoals Wilbro in Tegelen, Martin
Cuypers in Venray en Horst, Wim
Willems in Roermond, Paul Willems
in Weert, Winants/Het Raedt
huys in Heerlen, Leeskunst in Kerkrade,
Crolla in Valkenburg, Servaas,
Veldeke, Standaard en Lyter-Nypels
in Maastricht, Knippenberg en
Spanjaard in Geleen. En nog veel
meer kleinere maar goed geïnformeerde
boekhandels zoals Kassteen
in Panningen en Rozeman in
Brunssum. Soms werden de plekken
ingevuld door de concernboekhandels
die echter geen enkele belangstelling
hebben voor de boeken
van de schrijvers uit de regio, een
uitzondering daar gelaten.
Leesaanbod
Niet alleen boekhandels zijn verdwenen,
maar na de fusies van vele
gemeenten verdwenen ook veel bibliotheken,
waardoor het aanbod
aan uit te lenen boeken verschraalde.
De resterende bibliotheken kopen
ook minder boeken in. Ook de
functie van deze bibliotheken veranderde
doordat ze het cursusaanbod
van de opgeheven volkshogescholen
over moesten nemen en nu
vol zitten met studerende studenten.
Prima. Maar noem het dan Studiehuis
of Leerhuis.
In de jaren zeventig, tachtig en negentig
telde ook Limburg veel literaire
cafés, waar vaak schrijvers
werden uitgenodigd. Ze zijn al lang
weer ter ziele. Ook in jongeren
tenten zoals De Nor in Heerlen, Sjelter
in Brunssum, de Boerderij in Geleen,
OOC in Venlo, die een uitgebreid
cultureel aanbod hadden,
traden landelijk bekende schrijvers
op. De twee literaire prijzen die in
Limburg werden uitgereikt verdwenen.
De Mathias Kempprijs
voor Limburgse schrijvers werd opgeheven.
De prestigieuze Halewijnprijs
van de stad Roermond voor
schrijvers van Nederlandstalige literatuur
verhuisde naar Haarlem.
Schande. Op scholen veranderde in
de afgelopen jaren het leesaanbod.
De leeslijsten verschraalden of verdwenen
zelfs helemaal. Voorheen
nodigden scholen en bibliotheken
schrijvers uit. Dat gebeurt nu nog
maar mondjesmaat.
De uitgevers die de kosten voor de
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over lezen
in Limburg.
Foto ter
illustratie.
Foto Getty
Images
DOOR TON VAN REEN