REGIO
woensdag 30. 06. 2021 11
ste tiendheffer. Tussen de tweede
en de derde generatie tiendheffers
uit de familie Reijners moet nog iemand
anders in deze functie actief
zijn geweest, maar omdat er bij de
parochie geen archieven of overzichtsregisters
meer aanwezig zijn
uit die periode, is niet bekend wie dit
was.
Pastoor Linckens vermeldt het volgende
over zijn overleden jonge
tiendheffer Henricus: ‘Na een periode
van matheid van een half jaar en
nadat hij bloed gebraakt had, stierf
aan de tering de zoon van Winocus
Reyners en Johanna Waghemans
(deze waren al eerder gestorven). Hij
was de oudste zoon, hij was ongehuwd
en mijn inner van de kerkelijke tienden.
Hij was een trouw werker en een
christelijk strijder in zijn ziekte, die de
dood, die hij al lang als naderend gezien
had, blij en vol verlangen naar het
goede onderging.’
Met de dood van de jonge Henricus
Reijnders kwam er een einde aan
een drie generaties durende traditie
van tiendheffing binnen één familie.
(Bron: website Familie Reijnders Ospel, familiegeschiedenis
sinds 1555.)
Niet alleen de Belastingdienst weet
ons te vinden; vergeet ook niet de
gemeentelijke belastingen. Ook betalen
we vanaf 1 januari 1969 BTW
over alles wat wij aanschaffen. Vandaag
de dag betalen wij de fiscus in
euro’s. Dat was in de feodale tijd heel
anders. Er was veel minder geld in
omloop en daarom werd de opgelegde
belasting veelal in natura betaald.
De kerkelijke tienden
De parochie had vaak het tiendrecht;
het recht om belasting te heffen.
De tiendplichtige diende een
tiende deel van zijn oogst en van zijn
jongvee af te dragen. In Europa
werd deze vorm van belasting al ingevoerd
in de tijd van Karel de Grote.
Deze heffing was eigenlijk bedoeld
als een sociale belasting, die
moest dienen ter financiering van
sociale werken zoals de armenzorg,
het levensonderhoud van de parochiepriesters
en het onderhoud van
de kerkgebouwen.
Niet iedereen was overigens tiendplichtig.
Het tiendrecht rustte niet
op een persoon als zodanig, maar op
de eigenaar van een tiendplichtig
goed. De tiendheer ging lang niet altijd
persoonlijk de akkers af om de
tienden te innen, vaak liet hij dit
doen door een tiendheffer. Deze
tiendheffer, bezocht de tiendplichtigen
met zijn tiendkar en haalde de
goederen op die daarna in een tiendschuur
werden opgeslagen. Met het
toenemen van de geldeconomie
werd later de tiende steeds vaker
voldaan in klinkende munt. In
Weert staat nog een gebouw met de
naam ‘De Tiendschuur’ en dit
bouwsel heeft als zodanig dienstgedaan
voor de heren van Horne. In
Heythuysen herinnert de straatnaam
Tienderweg nog altijd aan
deze niet meer geheven belasting.
De familie Reijnders uit Heythuysen
was blijkbaar als tiendheffer
zeer gewild, zo bleek uit genealogisch
onderzoek van nazaat Henk
Reijnders uit Ospel. Als tiendheffers
van de parochie H. Nicolaas te
Heythuysen verrichtten ze dit werk
met een korte onderbreking drie generaties
lang van 1680 tot 1745. Misschien
niet onlogisch want het was
erg belangrijk dat de tiendheffer
precies wist welke percelen (en bijbehorende
eigenaren of pachters)
tiendplichtig waren. Mogelijk kreeg
de zoon deze kennis bijna automatisch
mee van zijn vader en hij gaf
die informatie weer door aan zijn
zoon. Op die manier bleef de functie
van tiendheffer dus logischerwijze
binnen de familie.
Het overlijdensregister van
pastoor Linckens
De drie tiendheffers uit de familie
Reijnders werden, zo blijkt uit de
aantekeningen van pastoor Linckens
door de parochie beëdigd. Ze
inden dus voor de parochie en niet
voor eigen rekening als pachter van
het tiendrecht. Petrus Franciscus
Linckens was pastoor in de parochie
H. Nicolaas in Heythuysen van
1727 tot aan zijn dood in 1753. Hij had
de gewoonte om begraafinschijvingen
vrij uitgebreid vast te leggen in
het Latijn, waardoor er een soort
kleine levensloop ontstond, met
veel informatie over de betreffende
overleden persoon.
Ongeletterd
Over tiendheffer Winocus Reyners,
die leefde van 1687 tot 1731, schreef
pastoor Linckens: ‘Winocus werd
Wijnert genoemd. Als opvolger van
zijn vader Henricus Reijnders (16601726)
heeft hij vijftien jaar lang zeer
nauwgezet de kerkelijke tienden geind.
Hij was door de parochie beëdigd.
Hij was ongeletterd maar met zijn natuurlijke
capaciteiten zeer rechtvaardig.’
Wijnandus Reyners heeft dus zijn
vader Henricus Reijnders opgevolgd.
Henricus was maar liefst 27
jaar tiendheffer geweest. Het valt
op dat de spelling van de achternaam
bij Wynandus verschilt met
die van zijn vader. De zoon van Wynandus,
de derde generatie dus,
heeft het ambt van tiendheffer
maar acht jaar uitgeoefend. Deze
Henricus Reijnders (17171746)
stierf reeds jong op 28jarige
leeftijd.
Hij was dus al vanaf zijn twintigVAN
NUL TOT NU
DOOR PIETER KNIPPENBERG
Drie generaties tiendheffers in één familie
Belasting betalen is van alle tijden.
De overheid heeft nu eenmaal geld
nodig om op allerlei terreinen wezenlijke
voorzieningen in stand te
houden en voor nieuw beleid. Wanneer
de bekende blauwe enveloppe
van de Belastingdienst in de bus
valt, worden we weer aan die verplichting
herinnerd.
De familienaam Reijnders stamt af van de boerderijnaam Reijnders Hof. Deze boerderij die in 1969 werd
afgebroken, lag in het buurtschap Maxet tussen Heythuysen en Leveroy. Op deze locatie ligt nu de minicamping
Scheijvenhof. FOTO HEEMKUNDEVERENIGING HEITSE
met een andere kat en is nooit buiten
geweest. Omdat Sjors het niet
altijd fijn vond om zijn huisgenoot
tegen te komen, kwam het wel eens
voor dat hij door de spanning niet
meer met de andere kat op kon
schieten. Hij moet rustig de tijd krijgen
om aan een nieuwe situatie te
wennen en houdt daarom niet van
een te drukke omgeving.”
Waar zou Sjors zich het beste thuis
voelen?
„Ondanks dat hij een andere kat gewend
is, zal hij het waarderen om
een plekje voor hem alleen te hebben
zodat hij lekker zijn eigen gang
kan gaan. Eenmaal gewend, is Sjors
een hele vriendelijke en aanhankelijke
kat. Omdat hij het buitenleven
niet kent, gaat zijn voorkeur uit naar
een plekje waar hij ook binnen mag
blijven.”
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Sjors, een
gecastreerde kater van 4 jaar, aan
de beurt.
Hoe is Sjors in het asiel beland?
„Door omstandigheden moest er
voor hem een nieuw thuis gezocht
worden. Als je dit als eigenaar niet
eerder hebt hoeven doen, en je dus
nog niet zo handig bent in het uitwisselen
van de juiste informatie die
van belang is, wil het maken van de
juiste match nog wel eens fout
gaan.”
Wat kun je over hem vertellen?
„Hij heeft zijn eerste jaren gedeeld
LINNE
Speeldata voorstellingen
Linner Revue bekend
De voorstellingen van de Linner Revue
zullen dit jaar gespeeld worden
in oktober en november. Dat laat de
organisatie in een persbericht weten.
De Linner Revue gaat de voorstelling
DörpsGenote
spelen op 29 en 30
oktober en 5, 6 en 7 november in
Brasserie en Zalencentrum de Harmonie
in Linne.
De voorstelling zal een hilarische
productie worden met zang, dans
en humor.
REGIO
Gemeenten en WML
wijzen op routes
door brongebieden
MiddenLimburgse
gemeenten en
Waterleiding Maatschappij Limburg
(WML) willen iedereen bewust
maken van wat er in de provincie
speelt op het gebied van water en
klimaat.
Nu wijzen zij gezamenlijk op in totaal
twintig fiets
en wandelroutes
door Limburgse drinkwaterbrongebieden
en waterrijke omgevingen.
Deze zijn door heel de provincie
te vinden, waaronder in deze regio.
Per route wordt achtergrondinformatie
verstrekt over aanwezige
bronnen. Voor liefhebbers is er bovendien
een speurtocht, waarmee
een vaartocht over de Maas kan
worden gewonnen.
Een overzicht van de wandel
en fietsroutes
staat op www.oppadmetwaterklaar.nl.
REGIO
Webinar Huis voor
de Sport Limburg
Huis voor de Sport Limburg verzorgt
maandag 5 juli om 19.00 uur het
gratis webinar ‘Hoe krijg ik als culturele
vereniging of gemeenschapshuis
gratis hulp bij het verduurzamen
van mijn accommodatie?’.
Doel van dit webinar is om bestuurders
van cultuurorganisaties en
dorps
en gemeenschapshuizen te
informeren over het Ontzorgingsprogramma
Verantwoord Verduurzamen.
Aanmelden kan via de website van Huis voor
de Sport Limburg.
SWALMEN
Land- en wateractiviteit
in de Bosberg
In zwembad de Bosberg in Swalmen
wordt op maandag 26 juli een
land
en wateractiviteit gehouden.
De dag start vanaf 8.45 uur. De activiteit
bestaat uit twee delen: een water
en een landactiviteit.
Er wordt gestart op het land met
een clinic van voetbalvereniging
DES Swalmen. Na een korte pauze
duiken de deelnemers het water in
om deel te nemen aan een clinic van
zwemvereniging RZ om kennis te
maken met de zwemsport.
Kinderen van zes tot veertien jaar
mogen deelnemen. Zwemdiploma
A en B is verplicht. Er is plek voor
maximaal veertig deelnemers.
Inschrijven kan via het inschrijfformulier op
www.roermondsport.nl.