Woensdag 26. 06. 2024 11
ze zich ontvallen: „Luister, ik heb
met pillen in mijn hand gestaan en
jullie praten erover alsof het niks is.
We zijn echte mensen met echte
problemen.”
Getrouwd
Na drie jaar zoeken kreeg Anke de
diagnose PTSS. Er volgde een traject
met therapieën, waarbij ze leerde
ermee om te gaan. Als ze over
haar gezin praat, verschijnen tranen
in de ogen en een glimlach op
het gezicht. „Dat ik getrouwd ben en
vier prachtige kinderen heb, had ik
nooit gedacht. Ik dacht dat ik psychisch
te kapot was. Maar het is me
gelukt. Een mooiere kers op de taart
kan ik me niet wensen. Ik kom elke
dag mijn uitdagingen tegen. Maar
als ik wakker word, sta ik er. Dan
ben ik de moeder waar zij op kunnen
vertrouwen.”
Tijdens Veteranendag 2014 prees
premier Mark Rutte haar inzet om
PTSS bekendheid te geven. Toenmalig
Tweede Kamerlid Angelien
Eijsink noemde haar een van de
grondleggers van het ruchtbaarheid
geven aan de stressstoornis.
„Dat is het grootste compliment
ooit. Dan heb ik niet voor niks dit alles
doorgemaakt, en heb ik anderen
kunnen helpen het bespreekbaar te
maken.”
literaire hoek
De dichters Frans en Leo Obers
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over Frans
en Leo Obers.
Veteraan Anke leerde
omgaan met haar
oorlogstrauma’s
Anke Dorpmanns ging als zeventienjarige
bij Defensie en werd uitgezonden
naar Bosnië en Irak. Vredesmissies
die op haar een grote impact
hadden. Over haar strijd tegen
de posttraumatische stressstoornis
die ze daar opliep, schreef ze
twee boeken: Mama is soldaat en
Vroeger vond ik onweer mooi. Ze leerde
met PTSS om te gaan. Er verschijnt
een grote glimlach op haar
gezicht als ze nu over haar man en
hun vier dochters vertelt. „Ik dacht
dat een gezin stichten me nooit zou
lukken.”
De jonge Anke wilde sociaalpedagogisch
medewerker worden, maar
toen ze een flyer van Defensie zag,
veranderde ze van gedachten. Op
haar negentiende, in 2002, werd ze
uitgezonden naar Bosnië. Voor het
eerst werd ze geconfronteerd met
de gevolgen van oorlog. „Je voelt,
proeft en ruikt wat daar is gebeurd.
Je wordt er bewust van hoe gezegend
je bent dat je in een veilig land
bent opgegroeid.”
Raketaanval
Twee jaar later ging ze naar Irak.
Anke en haar collega’s maakten een
raketaanval mee en moesten schuilen
in de bunker van hun kamp. Terwijl
Anke angst en onzekerheid
voelde, haalden anderen hun schouders
op. „Dat hebben we ook weer
overleefd.”
Terug in Nederland, bleek de onzekerheid
meer impact te hebben dan
ze dacht. In het begin sprak ze er
nog laconiek over met haar omgeving.
Het besef wat ze in die drie
maanden van huis had meegemaakt
daalde later in. In een minidocumentaire
vertelt ze: „Ik ging naar de
wc, sloot mijn ogen, en was terug in
Irak. Alles was Irak. Lichamelijk
was ik hier, maar geestelijk daar.
Het duurde lang voordat ik ook
geestelijk weer hier was.”
In de podcast Mee op Missie, van Nationaal
Comité Veteranendag, ver-
Het Nationaal Comité Veteranendag
viert zaterdag 29 juni voor de
twintigste keer Veteranendag. Een
eerbetoon aan (oud-)militairen die
in het Nederlandse leger dienden
in oorlogsgebieden. Eén van hen is
Anke Dorpmanns uit Baarlo. Ze
heeft leren omgaan met posttraumatische
stressstoornis (PTSS).
LIMBURG
Uit de provincie
Door Frouke van Dam
Voor u geselecteerd!
Op deze pagina presenteert de
redactie van VIA opmerkelijke
verhalen uit Limburg
Anke Dorpmanns.’Mijn broer vroeg: je gaat toch geen gekke dingen
doen?’ Foto Joni Israeli
telt ze over haar ernstige mentale
klachten en de zorgen van haar familie.
Haar broer, die later zelf ook
veteraan werd, was bezorgd. „Dat
hij me belde was mijn redding. Hij
vroeg: ‘Je gaat toch geen gekke dingen
doen?’ De angst die ik in zijn
stem hoorde..., ik dacht: dit mag ik
hem nooit aandoen.”
Anke zocht hulp. In gesprekken met
mede-veteranen besefte ze hoe weinig
er bekend was over de mentale
keerzijde van de uitzendingen. Tijdens
een van deze gesprekken liet
REGIO
Met zijn zelfgekozen dood volgde
Frans het voorbeeld van zijn zes
jaar jongere broer Leo, die juist heel
erg katholiek was. Als dichter
droeg hij de schuilnaam Leon van
Kelpenaar, hun vader kwam uit Kelpen.
Leo is in 1951 in de Noordervaart
verdronken, tussen Beringe
en Meijel.
Priesterstudie
Hij had grote problemen. Hij was
priesterstudent geweest maar was
er mee gestopt, waarna hij aan de
Katholieke Universiteit in Nijmegen
Nederlands was gaan studeren.
Maar hij bleef worstelen met
zijn roeping voor het priesterschap.
Door de voortdurende worsteling
met enerzijds zijn verlangen
naar een leven ingevuld als dichter
en anderzijds het priesterschap
was Leo vaak depressief en zag hij
de dood als verlossing van zijn onvermogen
om werkelijke keuzes te
maken.
Leo kwam vaak bij een kinderloze
tante in Panningen. Zij was gecharmeerd
van hem en betaalde zijn
studies. Zijn ouders, met een gezin
met dertien kinderen, konden zijn
studie niet betalen. Van Leo Obers
is postuum de bundel In Memoriam
Leon van Kelpenaer uitgegeven. In
Deurne ligt de Leon van Kelpenaarstraat.
ter vestigde hij zich in Amsterdam,
maar daar was door de nieuwe generatie
van de dichtende Vijftigers
de pleuris uitgebroken, ook Bertus
Aafjes, eens bewonderd, werd niet
meer gelezen. Zijn gedichten deden
vooroorlogs aan. Pas tien jaar na
zijn dood kreeg hij erkenning doordat
Gerrit Komrij drie gedichten
van hem opnam in zijn Bloemlezing
van de Nederlandse Poëzie. Tien jaar
te laat. In 1968 maakte hij een eind
aan zijn leven door in Bloemendaal
de zee in te lopen. In zijn kleren die
op het strand werden gevonden
vond men het volgende gedicht:
Grafschrift
Toen hij van vrouw en kinderen gescheiden
vereenzaamd zijn gemis niet meer kon lijden
en vreest voor een trage ondergang
liet hij zich door de dood in zee bevrijden.
Merkwaardig is dat in het jaar dat
Frans zelfmoord pleegde, 1968, de
vernieuwingen hun hoogtepunt
vonden in de studentenprotesten,
met in Parijs Sartre voorop, de opstand
van Provo en de flowerpowerbeweging.
Op het moment dat
hij zoveel medestanders had, herkende
hij het niet en stapte hij uit
het leven.
Frans Babylon liet vierentwintig
dichtbundels na. In Deurne is een
straat naar hem genoemd.
Frans Babylon, nom de plume van
Frans Obers is 55 jaar na zijn zelfgekozen
dood in 1968 nog altijd de
meest spraakmakende dichter uit
Brabant. Met roots in Limburg.
Zijn vader kwam uit Kelpen-Oler.
Frans hield er een excentriek leven
op na. Als bohemien zwierf hij al op
jeugdige leeftijd door Frankrijk, in
het spoor van de door hem bewonderde
schilder Vincent van Gogh.
In zijn romantische kijk op het bestaan
wilde Frans er leven als dichter
und bauer en werkte er, soms
met toenmalige geliefden, bij de
boeren.
Onmogelijk
Van dat gedroomde leven kwam, in
een benepen tijd waarin de Katholieke
Kerk het dagelijkse leven beheerste,
niet veel terecht. Zijn levenswijze,
werd niet geaccepteerd.
Hij wilde geliefd zijn bij iedereen,
maar maakte zich vaak onmogelijk,
door drankmisbruik, ontrouw, en
door het verwaarlozen van zijn kinderen
uit zijn twee huwelijken. La-
Frans Obers.
Archieffoto
familie Obers
DOOR TON VAN REEN