woensdag 14. 07. 2021 REGIO 11
BERGEN
Werkgroep Bergen
Toen en Nu
gevestigd in
Huis van Maria
De werkgroep van Bergen Toen en
Nu is morgen te bereiken in de Huiskamer
van Maria gelegen in De Mariaschool
in Bergen van 13.30 tot
16.00 uur.
De werkgroep Bergen Toen en Nu
heeft in september haar intrek genomen
in dit gebouw. De officiële
opening is al een keer uitgesteld,
maar deze staat nu gepland voor
medio augustus. Of deze dan doorgang
kan vinden, is voorlopig nog afwachten.
Zeker gezien de huidige
stijgende cijfers van coronabesmettingen.
Bergen Toen en Nu geeft vooral via
haar website een beeld van de oorspronkelijke
parochie Bergen. De
website bevat onder andere overzichtskaarten
van de diverse gebieden
met links naar foto’s van gebouwen,
huizen en families, verhalen en
andere documenten waaronder
bidprentjes. Regelmatig verschijnen
er ook projecten, zoals de IRAaanslag,
hoogwater en scholen.
Op de locatie Huiskamer van Maria
kunnen mensen op donderdagmiddagen
terecht voor vragen en informatie.
De werkgroep roept inwoners
bedrijven en verenigingen op
om met foto
en filmmateriaal en
verhalen naar de voormalige Mariaschool
te komen. Ter plaatse kunnen
foto’s of verhalen worden gescand,
zodat deze ook meteen weer
mee naar huis genomen kunnen
worden.
Mensen die aanvullende informatie willen
hebben over een bepaald onderwerp uit de
voormalige parochie kunnen een email
sturen
naar info@bergentoenennu.nl.
FOTO BERGEN TOEN EN NU
NOORDLIMBURG
De Schakel uit
Broekhuizenvorst
wint E-waste Race
Basisscholen uit Venray, Horst en
Peel en Maas hebben van maandag 7
juni tot en met donderdag 1 juli een
grote hoeveelheid elektronisch afval
ingezameld tijdens de Ewaste
Race.
In totaal zamelden alle scholen die
meededen, met de hulp van buurtbewoners
12.054 oude elektronische
apparaten in.
Dankzij de grote inzamelstrijd belandt
de verzamelde apparatuur
niet in de verbrandingsoven, maar
wordt hergebruikt en gerecycled.
Basisschool De Schakel in Broekhuizenvorst
is met 3105 ingezamelde
apparaten de winnaar van de
Ewaste
Race geworden.
Landschrijvershof, een rijksmonument
was hun ongehuwde zoon Tinus
(19181978).
Het woongedeelte van Landschrijvershof
lag evenals bij de andere
boerderijen naar het veld gekeerd,
terwijl de stalpoort zich aan de wegkant
bevond. Dit was het meest
praktisch, omdat het op de eerste
plaats om de uitoefening van het
boerenbedrijf ging.
Aan de woonzijde lag een voetpad
dat de boerderijen onderling verbond.
Het liep door tot Op ten Cleff
en boerderij Rongen (verdwenen,
thans bos in de Castenrayse Bergen).
Het pad leidde naar de Castenrayse
Kapel, het trefpunt voor de
buurtbewoners. De boerderijen
links en rechts van Landschrijvershof
hadden een gelagkamer, waar
na het kerkbezoek werd gebuurt bij
een pot bier of een glaasje foezel, een
soort zelfgemaakte jenever van inferieure
kwaliteit. Bij Landschrijvershof
lag tussen de oude schuur
en het voetpad een beugelbaan,
waar de mannen elkaar troffen en
vertier zochten. De boerderij had
ook een waterpoel en een bakhuisje.
Dat laatste staat er nog steeds.
Hij ondersteunde de landscholtis en
schepenen bij de uitvoering van hun
taken en was secretaris van de schepenbank,
een soort rechtbank. De
rechtspraak was vroeger in handen
van de landsheer, bijvoorbeeld de
hertog van Gelre, maar ook van een
lokale heer in de vele heerlijkheden
die er vroeger waren. De schepenbank
werd voorgezeten door de
scholtis of schout, in oudere stukken
ook aangeduid met de naam
‘richter’. Deze werd aangesteld
door de landsheer of de plaatselijke
heer. Steden beschikten vaak over
een eigen scholtis, maar dorpen
hadden dikwijls samen een landscholtis,
die geregeld samen met de
schepenbank zitting hield. Een
landschrijver zag ook toe op het onderhoud
van wegen, bruggen, beken
en waterlossingen.
Laatste boeren
In de achttiende eeuw werd de boerderij
eigendom van Peter Oomen.
Deze werd in 1699 al genoemd als
schaapskoopman. Hij onderhield
een meelwagendienst op Roermond
en kwam later op de Gouden
Leeuw in Venray terecht. De laatste
bewoners die Landschrijvershof als
boerenbedrijf in gebruik hadden,
waren drie generaties Emonts:
Martinus Emonts (18391913)
was
op 22 april 1870 getrouwd met Maria
Catharina Paules; Engelbert
Emonts (Wolteren Engel of Smulders
Engel 18781959)
was op 26 mei
1911 getrouwd met Anna Maria
Geurts uit Castenray. De laatste bewoner
van de Emontsgeneratie
VAN NUL TOT NU
DOOR JAN STRIJBOS
Een opvallend aantal boerderijen in
Castenray was vroeger eigendom
van welgestelde mensen uit Venray
en Venlo. Kloosters, kastelen en
armengilden bezaten meestal
meerdere boerderijen die verpacht
werden aan een ‘bouwman’. Ze
werden goed onderhouden. Voor
de bouw leverde de natuur eikenhout,
riet, wilgentenen en leem.
Aan de Lollebeekweg in Castenray
ligt de Schrijvershoff, beter bekend
als Landschrijvershof, uit eind zeventiende
eeuw. Het is een hallenhuis,
een boerderijtype dat in de gemeente
Venray nog maar weinig
voorkomt. Castenray telt er drie:
Landschrijvershof, Op ten Cleff
(Pieëterke) en Âld Schoor, ook Venspláts
genoemd, alle drie rijksmonumenten.
De grondvorm van het hallenhuis
is rechthoekig met een laag
aflopend dak. Het hallenhuis heeft
een grote zolderruimte en de deel
(dorsvloer) bevindt zich in de middenbeuk.
De grote schuurdeuren
zaten in het midden van de achtergevel.
De zolder boven de deel was
oorspronkelijk bedoeld om de oogst
op te bergen. In de zijbeuken werden
koeien, varkens, paarden en
jongvee gestald. Het zadeldak met
twee wolfseinden is gedeeltelijk bedekt
met riet. De draagconstructie
bestaat uit een aantal ankerbalkgebinten,
die typisch zijn voor het hallenhuis.
Landschrijvershof is meerdere malen
verbouwd, wat te zien is aan het
verbrede woongedeelte en het ankerjaartal
1854. In 1969 is de boerderij
fraai gerestaureerd. De keuken
en opkamer bleven in oude stijl en
wat vroeger potstal was, werd
woongedeelte. In 1995 werd onder
architectuur van Chris Colsen een
nieuwe paardenstal gebouwd, die
perfect harmonieert met de boerderij
en het bakhuisje.
Voornaam ambt
De boerderij was in de zeventiende
eeuw eigendom van de landschrijver
van het Land van Kessel, Paulus
Paderborn uit Venray. Hij had de
hoeve verpacht en woonde zelf in
het pand aan de Grotestraat waar
nu Berden Mode gevestigd is. Landschrijver
was een voornaam ambt.
Boerderij ‘Landschrijvershof’ in 1948. Beneden: Engelbert en Anna Maria EmontsGeurts
in 1913, Wolteren
Engel en Smulders Mriej werden ze in de volksmond genoemd FOTO HISTORISCHE KRING CASTENRAY
„Met haar 8 jaar heeft ze nog een
hele jonge uitstraling, die door haar
levendige gedrag alleen nog extra
bevestigd wordt. Ondanks dat ze als
binnenkat een heel beperkte leefomgeving
heeft gehad, voelt ze zich
al gauw ergens op haar gemak en is
ze duidelijk aanwezig.”
Waar zou ze het beste geplaatst
kunnen worden?
„Tyga zou een fijne huisgenoot zijn
voor iemand die echt een kat zoekt
om binnen te houden. Mocht de mogelijkheid
er zijn om af en toe eens
buiten rond het huis te komen, dan
zal ze dat ook wel op prijs stellen.
Omdat ze graag in de aandacht
staat, zal ze deze niet graag delen
met andere katten. De aanwezigheid
van kinderen is geen probleem,
omdat die voor wat levendigheid
zorgen waar ze wel van houdt.”
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is dat Tyga, een
gesteriliseerde poes van 8 jaar.
Hoe is Tyga in het asiel terechtgekomen?
„Als je katten binnen wilt houden,
dan moet je er rekening mee houden
dat ze voldoende privacy en ruimte
hebben. Worden katten teveel met
elkaar geconfronteerd terwijl het
niet goed klikt, dan kan dat enorm
veel stress geven. Dit was ook het
geval bij Tyga die het huis moest delen
met andere katten waarmee het
niet goed klikte.”
Wat kun je over Tyga vertellen?