Woensdag 26. 07. 2023 REGIO 5
In tocht over ‘geitenpaadjes’ langs Sittards
historie mag ook Toon niet ontbreken
VIA gaat deze zomer verspreid
door Limburg met stadsgidsen op
pad. Zij weten bezoekers en
inwoners regelmatig te verrassen
met weetjes over hun stad of dorp.
Deze week vertelt stadsgids Niek
Bremen over ‘zijn’ Sittard.
museum om de hoek
Vastelaovend het hele jaar door!
Midden in de Venlose binnenstad
ligt het Jocus Museum. Wie denkt
dat het eerste permanente carnavalsmuseum
Al vanaf de opening in 2017 worden
bezoekers het hele jaar door ingewijd
in de historie van vastelaovend
en die van de oudste carnavalsvereniging
van Nederland.
„Het Jocus Museum ligt op een van
de oudste plekken van Venlo”, weet
voorzitter Renier Linders. „Als je
bedenkt dat hier al bijna zeven eeuwen
vastenavond wordt gevierd,
dan is ons feest ouder dan welk gebouw
in de stad ook. We vertellen
verhalen van de Venlose vastelaovend
en zijn unieke tradities aan de
hand van video, foto’s, prinsenmantels
en authentieke stukken uit de
19de eeuw toen Jocus is opgericht.”
Daarnaast klinken in het museum,
dat volledig wordt gerund door vrijwilligers,
non-stop Venlose vastelaovesleedjes,
stuk voor stuk evergreens
en bekend in de hele provincie.
Ook de rijke tradities van de
Boerebroélof, de optocht en Jocus
zelf komen aan bod.
Renier Linders: „Vastelaovend is
een gevoel dat drijft op herinneringen
en wordt gemaakt door de mensen
zélf. Ik denk dat dit één van de
redenen is waarom wij hier het hele
jaar door bezoekers mogen verwelkomen.
Ook uit Brabant en zelfs van
over de grens.”
Wat het meest bijzondere museumstuk
is? Linders twijfelt: „Poeh, dat
is lastig. Sinds kort zijn de elf originele
‘wapenschilden’ van de Raad
van Elf te zien. Ze zijn in 1877 door
kunstenaar Eef Stoot gemaakt en
waren jarenlang in bruikleen bij het
Limburgs Museum. Maar ik vind
ook de oude filmbeelden die we in de
filmzaal tonen, ontzettend leuk. Die
brengen vastelaovend in andere tijden
tot leven. Bezoekers kunnen
daar ook echt enorm van genieten.”
Het Jocus Museum is elke laatste zondag
van de maand geopend en op afspraak. Kijk
op www.jocusmuseum.nl.
van Limburg alleen in
het vijfde seizoen open is, heeft
het mis.
COLOFON
komt dat zien!
De Top 5
van Niek
Renier Linders, Clim Backes en Hilde Verhaegh-Helsen (vlnr).
Foto jocus museum
ten voorlezen. Altijd raak.”
Na zijn pensionering wilde Bremen,
die inmiddels het schrijverschap
ontdekte, meer doen met zijn interesse
in de historie van Sittard.
Want van de geschiedenis kunnen
we leren hoe het moet en niet moet.”
Hij meldde zich bij het Visit Experience
Sittard-Geleen. „Ik focus op
verhalen die leven in de stad. Hoe is
dit ontstaan?” Hij leidt wekelijks
groepen van circa 12 man rond.
Pluktuin
Daarbij is een bezoek aan de Ursulinentuin
vaste prik. „Hier liggen
honderd zusters begraven.” Letters
op de steen van moeder overste zijn
de stadsgids vertelt...
Door Sjak Planthof
Niek Bremen gaat de verslaggever
voor over ‘binnendoor-paden’ door
het centrum van de oude stad. Straten
worden enkel gekruist. Langs
hagen en zandpaadjes worden de
stadswallen bereikt. „Hier denk je:
‘waar ben ik?’ als je net de Markt
verlaten hebt.” Restanten van Fort
Sanderbout zijn te zien. Dit is het
mooiste stukje Sittard”, aldus de
stadsgids.
Na een studie in Nijmegen vestigde
de in Heerlen geboren Bremen (75)
zich op zijn dertigste in Sittard.
„Eerst voor studie aan de sociale
academie, daarna deed ik personeelswerk
in de zorg.” Hij heeft de
stad omarmd. „Ik bleef hier hangen,
omdat ik Sittard een leuke en behapbare
stad vind. Toon Hermans
zei ooit: ‘Ik ben van de kleine stad.’
Daar sluit ik me bij aan. Hier kun je
elkaar nog (her)kennen en ontmoeten,
en praten over het leven.”
Eén van de stops is klooster Agnetenberg,
gebouwd in de 17de eeuw.
„Noorderlingen vragen vaak hoe we
aan al die kerken en kloosters komen.
Dan antwoord ik: de hertogen
van Gulik, de heren van Sittard, waren
katholiek. Het geloof van de
heer moest het geloof van het volk
worden.” We steken een straat over.
En passant vertelt Bremen een
weetje: „Het typisch Limburgse gebak,
de nonnevot, is in Sittard uitgevonden.”
Toon Hermans
Behalve historische rondleidingen
verzorgt Bremen ook ‘Toon Hermans’
wandelingen. „Mijn specialisme.
Die zijn populair bij de Belgen.”
Die komen te weten op welke
plekken Hermans in zijn jonge jaren
heeft gevreeën met één van zijn
jeugdliefdes. „We bezoeken niet zijn
graf. Ik laat deelnemers zijn gedich-
Door Marcel van Lier
Advertenties
T 088 - 82 45 000
E bereiklimburg@delimburger.nl
I www.mediahuislimburg.nl
Redactie
E zuid@delimburger.nl
t.a.v. VIA weekkrant
I www.limburger.nl/via
Mediahuis Limburg
Wim Duisenbergplantsoen 1
6221 SE Maastricht
T. 088 - 82 45 000
Stadsgids Niek Bremen heeft
nog enkele tips voor de zomermaanden:
- Tip 1: „De Wallen, de omwalling
geeft een uniek beeld van de vestingstad
die Sittard vroeger
was. De resten van vestingwerk
Fort Sanderbout, gelegen aan
de wal, getuigen van een bewogen
geschiedenis. ”
- Tip 2: „De Geheime Tuinen, in
het centrum. Met elk hun eigen
verhaal. Ieder jaar vindt in de
tuinen een festival plaats met
muziek, poëzie, toneel. Dit jaar
op 24 september. ”
- Tip 3: „De basiliek van Onze-Lieve
Vrouw van het Heilig Hart, in
1883 werd deze kerk tot basiliek
verheven. Het is de oudste basiliek
van Nederland. ”
- Tip 4: „Via het Kloosterplein
naar de Begijnenhofstraat, het
plein is de oudste plek van de
stad. Aan de Begijnenhofstraat
nummer 5 heeft Toon Hermans
met zijn ouders gewoond.”
- Tip 5: „Het Oktoberfeest, het
grootste najaarsfeest van het
zuiden, met acht feestlocaties,
meer dan 150 artiesten, een
mega kermis en nog veel meer
activiteiten.”
amper nog leesbaar. Bremen wrijft
een blaadje salie tussen zijn vingers.
„Dit is een openbare pluktuin.”
De stadsgids zag Sittard veranderen.
„Er zijn nu veel meer terrassen
dan in de jaren 80. En je hoort meer
mensen Nederlands praten, een positieve
ontwikkeling. De blik is naar
buiten gericht.” Hij vindt het jammer
dat het deel tussen station en
Markt achterblijft bij de rest van het
centrum. „Men slaagt er maar niet
in dat deel erbij te betrekken.”
Als man met voorliefde voor historie
vindt Bremen dat Sittard meer
met haar verleden mag doen. „Net
als Maastricht. Wij hebben stadsrechten
sinds 1243, dat moet je uitventen.”
Die historie is volgens hem
prima te verbinden met moderne
cultuur in gebouwen van De Domijnen.
„Dat is nog steeds een project
in wording. Zelfs Sittardenaren
hebben er geen echt beeld bij. Het
moet meer van de grond komen.”
Boven: Niek Bremen ‘snoept’ fruit in de Ursulinentuin. Beneden:
bij resten van Fort Sanderbout. Foto's De Limburger