woensdag 25. 08. 2021 REGIO 3
WAAT E WAER
FRITS NIES
COLUMN
Afgelopen donderdag wijdde de
rubriek ‘ZO GENAAMD’ in deze
krant een zomerse zoektocht aan
het fenomeen vlaai. Daar gaan veel
verhalen over; veel mythen en
legenden. Ook veel lariekoek. Zo
zouden vla en vlaai in Limburg
synoniem zijn. Nee dus. Zes jaar
geleden mocht ik een boekwerkje
wijden aan het in genoemde
rubriek ook vermelde historisch
spoorwegfenomeen Antje van de
Statie (dus niet ‘Stasie’), die haar
Weerter vlaaitjes niet zelf bakte,
zoals verondersteld, maar deze
betrok van drie preferred suppliers
(bakkers) in de binnenstad.
Weertenaren claimen de uitvinders
te zijn van de Echte Weerter
Vlaai. So what? Elke vlaai uit een
Weerter oven is sowieso Weerter
vlaai. Net zoals een roomsoes uit
Den Bosch een Bossche bol en een
gepaneerde kalfslap uit Wenen een
Wienerschnitzel. Een Middelnederlandse
koekenbakker heette rond
1270 een vladebacre. In het Vroegnieuwnederlands
verdween de d
tussen de klinkers. In ons zuidoostelijk
taalgebied kwam op de plaats
van de ‘d’ een jklank.
In het
westen verdween deze zogenaamde
intervocaal. Zo spreekt men
daar in het Nieuwnederlands van
‘vla’, bovendien in gewijzigde
betekenis, van een dik vloeibaar
melkgerecht of zelfs ‘melktaart’.
Hier in het zuiden evolueerde het
woord van vlade via vlaaye (ca.
1700) naar vlaai. Hiermee bedoelde
men: ‘een plat rond gebak,
bedekt of gevuld met compote of
rijst met eieren, room enz., in zijn
geheel in de oven gebakken.’ Dit
laatste is hét verschil met taart.
Die oven was in een niet zo ver
verleden nog een bakkes op het erf
van arme boeren die hun eigen
brood bakten. In de met mötterte
witheet gestookte koepel zat na de
broodsessie nog voldoende hitte
voor extra bakgangen. Meestal
was er ook nog beslaag over; op
zolder lagen oeëfte te drogen en in
de kelder stonden geweckte
kroonsele uit eigen bongerd. Genoeg
voor boeëm en spies. Dus bakte men
ronde broden, sneed die plat
middendoor en besmeerde beide
boeëms met spies. Schael vlaaj
heette dat in de volksmond, een
dikke broodbodem met weinig
vulling: ‘Dik van leer en dun van
smeer.’ Daarna was de oven nog
warm genoeg voor het bakken van
roggebrood of knapkoek.
Als Den Haag ons straks unmute
(whatever that may be) en we weer
ouderwets kermis vieren, kunnen
we ons begaaje aan kaoj schoeëtel en
vlaaje. Zoals toen vlaai nog met de
hand werd gegeten en feestgangers
er die hand niet voor omdraaide
om een hele vlaai of meer
te verorberen. Zo probeerden ze
dan, zoals dat heette, de familie
aan te aete. Toppunt van feestvreugde
was wanneer de gastvrouw
moest melden: ‘De vlaaj es
op!’
REAGEREN?
f.nies@me.com
Vlaai
De huidige bezetting van Steady
State. FOTO AD VAN MIERLO
MIDDENLIMBURG
Bekende sixties-band ook
na 35 jaar ‘still going steady’
Steady State doet zijn naam eer aan;
vijf muzikanten stabiel bij elkaar. De
bezetting heeft in al die jaren
slechts enkele wisselingen ondergaan,
waarvan in 2012 de laatste. De
huidige band bestaat uit John Cremer
(slaggitaar/leadvocals), Hub
Verdonschot (basgitaar/zang), Peter
Beeren (drums), Henk Schoenmakers
(sologitaar/leadvocals) en
Hans Sieben (toetsen/zang).
Het is januari 1981 als frontman
John Cremer met zijn band The Hot
Tunes op Stofpop in Roermond
speelt. „Een reünie waar we met een
aantal 60er
jaren bands speelden.
The Switching Fighters was er een
van, die na die avond de draad weer
oppakte. Totdat de bassist en de
leadzanger in 1985 opstapten en Michel
Eijkelhardt (sologitarist) en
Thijs Hendrix (drums) mij vroegen
om erbij te komen. Samen met hen
en een nieuwe bassist gingen we
verder als T.S.F. In juli 1986 werd de
naam Steady State bedacht en een
paar maanden later stonden we
voor het eerst als zodanig op het podium.”
Versterker
In september 1987 wordt Hub Verdonschot
de vierde man. Cremer
herinnert zich dat de bassist zonder
versterker naar de eerste repetitie
kwam. „Hij had alleen zijn basgitaar
bij zich en dacht dat verder alles wel
klaar stond. Daarop ben ik met hem
weer naar huis gereden om zijn versterker
te halen. Een onvergetelijk
begin.”
Tegelijkertijd met de komst van
Verdonschot wordt De Oude Smidse
in Baexem de vaste repetitieplek.
„Omdat we daar gratis mochten repeteren,
organiseerden we als gebaar
naar de eigenaren Jan en Mia
Linssen een optreden. Dat leidde
uiteindelijk tot een jaarlijks terugkerend
festival. 22 edities van Sound
of the Sixties volgden.” Na De Oude
Smidse krijgt dit festival een vervolg
in de Swinging Sixties Live in Baexheimerhof.
Met de wens om een breder repertoire
te spelen, wordt in december
1991 toetsenist Geert Beterams benaderd.
Na zes verdienstelijke jaren
neemt Hans Sieben, voormalig
toetsenist bij de Blue Comets, zijn
plek over. In 2009 neemt Peter Beeren
de stokken over van Thijs Hendrix,
drummer van het eerste uur.
In diezelfde periode zoekt de band
ook een sologitarist als opvolger van
medeoprichter Michel Eijkelhardt.
Die zoektocht vindt uiteindelijk zijn
beslag in het aantrekken van John
(Jay) Verhaegh. Daarop krijgt het
repertoire een nieuwe wending; instrumentale
nummers maken
plaats voor meer vocaal en meerstemmig
repertoire.
Jaren ’60 muziek
Daar waar het de muziek betreft,
legt de vijfkoppige band de lat hoog
voor zichzelf. „We willen het originele
geluid van de jaren ‘60 muziek laten
horen.” Vorig jaar moesten er
vanwege corona meerdere optredens
geannuleerd worden. Met een
beetje geluk stappen de heren binnen
afzienbare tijd weer het podium
op. „We verlangen ernaar samen
muziek te maken en onze enthousiaste
fans te ontmoeten. Dat hebben
we allemaal gemist. Het bloed
stroomt toch waar het niet gaan
kan. Ook na 35 jaar.”
Info: www.steadystate.
nl
Sixties band Steady State, een begrip
in MiddenLimburg,
bestaat
deze zomer 35 jaar. Nog altijd weten
de heren een schare fans mee terug
in de tijd te nemen. Ze stonden in de
Sjor in Roggel en De Bosuil in Weert,
maar ook in de Oranjerie in Roermond
en op het Festeynderplein in
NederweertEind
en deelden het podium
met The Hollies, Middle of the
Road en George Baker.
MIDDENLIMBURG
Campagne voor verkeersveiligheid
na zomervakantie weer van start
Er doet tachtig procent van de gemeenten
aan mee. In Limburg beginnen
de scholen weer op maandag
6 september. Dat zorgt voor
meer verkeersdrukte en ongelukken
onder fietsende scholieren, zegt
de landelijke verkeersveiligheidsorganisatie.
VVN roept automobilisten op om
met gepaste snelheid te rijden en
schoolzones te vermijden. Maar
ook kunnen automobilisten volgens
een woordvoerder proberen om
niet op de momenten waarop scholieren
naar school fietsen de auto te
pakken. Verder roept de organisatie
scholieren op om hun fiets te controleren
op mogelijke gebreken en
om de schoolroute samen met een
volwassene vooraf te oefenen.
Dit jaar luidt de boodschap van de
campagne niet De scholen zijn weer
begonnen maar Onze scholen zijn
weer begonnen. Volgens VVN zorgt
het woord ‘onze’ voor een groter
saamhorigheidsgevoel, waardoor
automobilisten „sneller geneigd
zijn hun gedrag aan te passen”, aldus
de organisatie.
De campagne loopt in iedere vakantieregio
drie weken, van één week
voor tot twee weken na de schoolstart.
Meer informatie over de campagne
op de website wwwn.vvl.nl.
Organisatie Veilig Verkeer Nederland
(VVN) is begonnen met de
campagne voor verkeersveiligheid,
die jaarlijks rond het einde van de
zomervakantie wordt gevoerd.
DOOR ONZE VERSLAGGEVER
Muziek en kunst in de tuin
De locatie Nieuwstraat 8 in Nederweert
staat in het eerste weekend
van september volledig in het teken
van muziek en kunst. Sfeervolle live
muziek, verrassende kunst, een
heerlijke grote tuin, gezelligheid en
een toegankelijke ambiance. Beide
dagen geopend vanaf 11.00 uur.
Op zondag 5 september is er live
muziek van de regionale band Yasgur’s
Farm (folkmusic) en de nationaal
bekende Sunset Travelers
(roots/blues). Het begint om 13.00
uur.
Op zaterdag 4 september zorgen de
singersongwriters Anouk Roost en
Tom Kluskens voor de muzikale
noot. Het begint om 13.30 uur.
De exposerende kunstenaars komen
uit Limburg en daarbuiten. Zij
zijn het gehele weekend in Nederweert
aanwezig om tekst en uitleg
te geven. Er is werk te zien van acht
exposanten.
NEDERWEERT
Het evenement Muziek & Kunst. In
de Tuin wordt dit jaar gehouden op
zaterdag 4 en zondag 5 september.