woensdag 06. 10. 2021 REGIO 11
LOTTUM
Joekskapel Kleug
Zaat veertig jaar
Joekskapel Kleug Zaat uit Lottum
bestaat veertig jaar en viert dit jubileum
op zondag 17 oktober.
De kapel begon in 1981 op initiatief
van Pierre Heinemans. De naam
staat voor ‘plezier genoeg’ in het
plaatselijk dialect. De eerste joekskapel
van Lottum telde bij de oprichting
twaalf leden. Momenteel
zijn het er achttien. Van de muzikanten
van het eerste uur zijn er nog
zeven over. De kapel heeft gemiddeld
dertig optredens per jaar.
Het jubileumfeest is op 17 oktober.
Na een mis met eigen muziek in de
kerk van Lottum begeeft Kleug
Zaat zich naar De Rozenhof, waar
de jubilarissen worden gehuldigd
en het jubileumboek wordt gepresenteerd.
Vervolgens geeft de kapel
vanaf 14.30 uur een concert, dat
voor iedereen toegankelijk is. Er is
geen receptie.
Well kromp eind negentiende eeuw
Bij raadsbesluit van 29 november
1879 was de gemeente Bergen verdeeld
in vijf wijken. Wijk E was het
dorp Well met de gehuchten Wellerlooi,
Elsteren, Knikkerdorp, Kamp,
Leuken, Bosscherheide en Heikant.
Wellerlooi werd pas op 24 december
1894 een zelfstandige parochie en
werd toen aan deze indeling toegevoegd
als wijk F. De letteraanduiding
werd gevolgd door een huisnummer.
Dat zou zo blijven tot de invoering
van de straatnamen in 1955.
In februari 1879 was Theodorus
Wilhelmus Otten (die daarvóór al 18
jaar wethouder was) de vorige burgemeester
Karel Elders uit Well opgevolgd.
Die laatste was maar liefst
42 jaar burgemeester van Bergen
geweest.
De vacante functie van wethouder
werd in september van datzelfde
jaar ingevuld door Peter Antoon Peters,
geboren op de Groote Waay..
Peters zou die functie blijven vervullen
totdat zijn zoon Gerard Peters
in 1904 burgemeester van Bergen
werd.
kromp van 4841 inwoners in 1879
naar 4785 in 1899.
Well zelf ging het jaar 1880 in met
1442 inwoners. De kom van het dorp
telde 364 bewoners, waarvan er 24
tot de brigade van de marechaussee
behoorden. Wellerlooi hoorde met
344 inwoners bij Well.
Aan het einde van die twintig jaar,
op 31 december 1899, telde Well 1014
inwoners. Wellerlooi was inmiddels
een zelfstandige parochie met 305
inwoners. Om een vergelijking met
1880 te kunnen maken: Well en De
Loi hadden samen 1319 inwoners.
Het inwoneraantal nam dus af, zowel
in Wellerlooi als in Well. In totaal
met 123 inwoners. Een tendens die
zich trouwens al vanaf 1860 aftekende.
Toen telde Well zelfs nog 1466 inwoners.
Crisis
De daling was waarschijnlijk een gevolg
van de algemene landbouwcrisis
in de periode 18751900.
De overwegend
agrarische bevolking van
Well ging het minder goed dan de
mensen in de kom van het dorp. Misschien
speelde het begin van de industriële
revolutie ook een rol.
Een groot aantal jonge mensen ging
in Duitsland werken en bleef daar
langere tijd of zelfs voorgoed. Beperkte
bestaansmogelijkheden
hebben de groei blijkbaar sterk belemmerd.
Ook het aantal huizen daalde in die
periode: van 287 tot 271 (Well en
Wellerlooi samen). Eigenlijk daalde
dat aantal al vanaf 1869, want toen
stonden er nog 295 huizen. Het was
simpelweg een gevolg van het feit
dat er meer huizen verdwenen dan
er bij gebouwd werden.
VAN NUL TOT NU
DOOR ARCHIEF WELL
In 1880 beleefde Well tussen Kerst
en Nieuwjaar de hoogste waterstand
tot dusver. Anderhalf jaar
eerder, midden in de zomer van
1879, had de Maas door aanhoudende
regens het dorp ook al blank
gezet. Zo begon Well aan de laatste
twee decennia van de 19de eeuw.
Maar ondanks alle ongemak ging
het redelijk goed met het dorp. Er
waren verschillende week
en jaarmarkten
en bij het veer was het een
drukte van belang. In hotel Koppers
logeerden kooplui en mensen op
doorreis en in de Dorpsstraat (nu
Grotestraat) woonden winkeliers,
vak
en kooplieden.
Het dorp had twee bierbrouwerijen,
de ene was van de weduwe G. Peters
(Groote Waay) en de andere van de
weduwe Herman Koppers aan de
Dorpsstraat. Er was een brigade
van de Koninklijke Marechaussee
gevestigd en een kantoor der directe
belastingen, voor in
en uitgaande
rechten en accijnzen. Well kende
verder nog een veldwachter, een
rijksveldwachter en een nachtwacht
(tot 1895). Het dorp had zelfs
van 1855 tot december 1886 een notariaat.
De oude houten standerdmolen was
in 1881 vervangen door een nieuwe
stenen windmolen. Er stond zelfs
een tweede windgraanmolen: de
Michelsmolen. Die bevond zich ongeveer
halverwege Well en Wellerlooi,
dicht bij de Rijksweg.
Er werd een harmonie opgericht en
op het kasteel waren een rentmeester
en zo’n twintig man personeel
druk bezig om het geheel piekfijn in
orde te houden voor de eigenaar, baron
Franz Johann von Schloissnigg
uit Wenen. In mei 1884 had Well
voor het eerst telefonisch contact
met de buitenwereld.
Daling
Toch was er iets vreemds aan de
hand. Want ondanks die redelijke
welstand en ondanks het feit dat er
méér mensen geboren werden dan
er overleden, daalde het aantal inwoners.
Geen spectaculaire afname,
maar het werden er vanaf 1880
tot 1900 toch steeds minder.
Dat bewijzen ook de cijfers van de
hele gemeente Bergen: de bevolking
Bierbrouwerij De Groote Waay. Beneden: advertentie van de jaarmarkt in Peel en Maas. FOTO ARCHIEF WELL
OIRLO/AMERICA
Muziekverenigingen
spelen samen in Meijel
VREDEPEEL
Oefening luchtmacht
boven vliegbasis De Peel
GRIENDTSVEEN
’Meest talentvolle
Turfsteker’ naar
voorjaar 2022
De spelmeerkamp ‘Meest Talentvolle
Turfsteker’ die afgelopen zondag
zou plaatsvinden bij het Toon
Kortooms Park in Griendtsveen, is
uitgesteld naar volgend jaar.
Aanleiding voor de afgelasting was
het geringe aantal deelnemers. De
nieuwe datum is zondag 24 april
2022. De organisatie denkt dat de tegenvallende
belangstelling deels te
wijten is aan corona, maar gaat toch
ook kijken naar een formule die mogelijk
meer mensen aanspreekt.
De wedstrijd turfsteken maakt deel
uit van de festiviteiten waarmee het
1300jarig
bestaan van Deurne
wordt gevierd.
Wat kun je over hem vertellen?
„Loe is altijd samen met zijn baas
geweest, met wie hij dikke maatjes
was. Toch is hij na een eerste kennismaking
een heel sociale hond die
voor zijn leeftijd nog speels en vrolijk
is. Wel brengt zijn afstamming
met zich mee dat hij zijn baas en erf
goed bewaakt. Zijn dikke vacht
vraagt op tijd om de juiste verzorging.”
Waar zou hij zich het best thuis
voelen?
„Omdat hij uit een rustig huishouden
komt met maar één baas, zal hij
zich niet helemaal op zijn plek voelen
in een druk gezin. Hij is niet gewend
aan kinderen om zich heen.
Hij is wel een echte huishond die ondanks
zijn grote formaat altijd binnen
heeft geleefd.”
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Loe aan de
beurt. Deze reu is een kruising
Duitse Herder x Akita Inu van 7 jaar
oud.
Hoe komt het dat Loe in het asiel is
beland?
„Sommige dieren belanden in het
asiel omdat ze door hun gedrag niet
meer goed passen in hun huidige
leefsituatie. Soms kan een dier er
niks aan doen dat hij geen thuis
meer heeft. Zo ook in het geval van
Loe, wiens baasje plotseling is overleden.
Ondanks dat de wens er wel
was, was het niet mogelijk om hem
bij familie onder te brengen.”
Het uitwisselingsconcert van de
muziekverenigingen Sint Caecilia
uit America en en Ons Genoegen uit
Oirlo vindt vrijdag 8 oktober plaats
in gemeenschapshuis D’n Binger in
Meijel. Sint Caecilia staat onder leiding
van dirigent Jean Pierre
Cnoops. Ons Genoegen heeft Frank
Steeghs als muzikale leider.
Het concert begint om 20.00 uur. De
entree is gratis.
De luchtmacht houdt deze week oefeningen
met onder meer burgervliegtuigen
rond de Luitenantgeneraal
Bestkazerne in De Peel. De
oefeningen duren dagelijks van 9.30
tot uiterlijk 16.30 uur. De training,
waaraan ook andere NATOlanden
deelnemen, staat in het teken van
het aanvragen van luchtsteun.
Klachten over geluidsoverlast door
helikopters of vliegtuigen kunnen
via een klachtenformulier op de
website van het ministerie van Defensie
gemeld worden