woensdag 13. 10. 2021 REGIO 11
HORST
Expositie Ikat en
bandweven in
De Kantfabriek
Museum de Kantfabriek in Horst
biedt van 17 oktober tot 23 december
een podium aan de textieltechnieken
Ikat en bandweven.
Zondag opent een gezamenlijke expositie
van de Nederlandse Banden
van de Andeskring
en de Ikatkring,
die allebei het 25jarig
jubileum
vieren. Ikat is een eeuwenoude
weeftechniek waarbij het patroon
vóór het weven op de draden wordt
aangebracht door middel van afbinden.
De leden van de Nederlandse
‘Banden van de Andes’ Kring laten
zich inspireren door weefsels uit
Peru en Bolivia, die een mystieke en
religieuze betekenis hebben.
HORST
Voorzitterswissel
en platina jubilaris
bij harmonie Horst
Paul Riswick is de nieuwe president
van de Koninklijke Harmonie van
Horst. Hij neemt de voorzittershamer
over van Marc Duffhues, die na
ruim achttien jaar afscheid neemt
en tot erelid is benoemd. Zijn opvolger
was in 2015 prins van D’n Dreumel.
Daarnaast werd burgemeester Palmen
geïnstalleerd als nieuwe erepresident.
Ook werden de jubilarissen
gehuldigd. Sraar van den Beuken
spande daarbij de kroon met
zijn 70jarig
lidmaatschap. De overige
jubilarissen zijn Piet Beelen (60
jaar), Andre Derksen en Hans Rongen
(50), Yvonne Gubbels en Marly
Seegers (40), Christianne Hagens
en Joep Joosten (25) en Riek Houben
en Sander Lommen (12,5 jaar).
Sraar van den Beuken.
FOTO JOSÉ HOMMELCORDEWENER
Well groeide eind negentiende eeuw (2)
Met Antoon Peters zijn we aanbeland
35 jaar en zestig mensen van 80 jaar
of ouder. Mensen werden vroeger
net zo oud als nu. Daar zijn bewijzen
genoeg van in de genealogie.
Het valt op dat er nogal wat oudere
mensen ongehuwd overleden (36).
In acht gevallen stierf de moeder in
het kraambed of kort na de bevalling.
Tegenwoordig komt het in heel
Nederland hooguit twintig keer per
jaar voor dat een moeder na de bevalling
overlijdt.
Soms werd een gezin dubbel hard
getroffen en overleden in een relatief
korte tijd twee of meer kinderen.
In één gezin zelfs acht! In drie
gezinnen overleden vijf kinderen
(van levenloos geboren tot 23 jaar).
Zes gezinnen betreurden vier overleden
kinderen (van levenloos tot 24
jaar), twaalf gezinnen verloren drie
kinderen en in dertig gezinnen
stierven twee kinderen.
Zo gingen Well en zijn bewoners een
nieuwe eeuw tegemoet, die nieuw
geluk en nieuwe rampspoed zou
brengen. Zoals elke eeuw dat doet.
De grote gezinnen zouden langzamerhand
kleiner worden en de levensstandaard
de hoogte in schieten.
Complete generaties zouden
verdwijnen en plaatsmaken voor
nieuwe.
streek nauwelijks een rol gespeeld
hebben. Behalve de bekende kinderziektes
waren er in die tijd geen
grote epidemieën.
Een doodsoorzaak zou een antwoord
kunnen geven, maar die
werd in de aktes niet vermeld. Wel is
bekend dat kinderen aan bijvoorbeeld
difterie overleden. De kinderen
die de kritieke leeftijdsgrens
van 5 jaar haalden, konden net als
tegenwoordig ook heel oud worden.
Er overleden zes tweelingen, waarvan
er drie levenloos ter wereld
kwamen. In een geval leefden de
kinderen nog één respectievelijk
drie dagen, in het andere geval werd
een van de kinderen levenloos geboren
en stierf de andere helft van die
tweeling na drie dagen. Van de zesde
tweeling overleed het jongetje na
3 maanden en het meisje na bijna 5
jaar.
Van vijf gestorven kinderen was de
moeder ongehuwd. Er overleden
veertig jonge mensen tussen 16 en
VAN NUL TOT NU
DOOR ARCHIEF WELL
bij de overlijdensaktes van
1880 tot 1899. Peters was vanaf 1
oktober 1880 tot september 1905
ook nog eens ambtenaar van de
Burgerlijke Stand. Als plaats werd
daarvoor zijn woonhuis aan de (nu)
Grotestraat 36 aangewezen.
Bij de overlijdensaktes valt meteen
op dat er nogal wat fouten gemaakt
werden, vooral wat de namen betreft.
Dezelfde naam wordt soms op
verschillende manieren gespeld.
Ook leeftijden kloppen niet altijd.
Dat kwam niet alleen omdat Peters
verschillende functies uitoefende.
De slordigheden zijn vooral te wijten
aan het feit dat het opmaken van
de aktes niet op het gemeentehuis,
maar even tussen de andere werkzaamheden
door thuis gedaan
werd.
Als we Well zeggen, bedoelen we
steeds Well én Wellerlooi, want de
mensen uit Wellerlooi bleven ook ná
1894 hun aangiftes in Well doen.
In Well overleden tussen 1880 en
1899 in totaal 548 mensen, 289 mannen
en 259 vrouwen. In diezelfde periode
werden 826 kinderen geboren.
Dat betekent over die periode
een bevolkingsgroei van 278 personen;
mensen die uit Well vertrokken
en er kwamen wonen, niet meegerekend.
Er overleden 210 kinderen in de leeftijd
tot 16 jaar, waarvan er 44 levenloos
geboren werden. Dat is iets
meer dan een kwart van het aantal
borelingen. Kindersterfte is gedefinieerd
als het overlijden van een
kind jonger dan vijf jaar dat levend
ter wereld kwam. In Well ging het in
die laatste twee decennia van de
19de eeuw om 181 sterfgevallen Gerekend
naar het aantal geboorten
(826) is dat 21,9 procent.
De zuigelingensterfte lag natuurlijk
veel hoger, vooral door diarree en
ademhalingsproblemen. De cijfers
zijn een gemiddelde over 20 jaar.
De hoge kindersterfte vergeleken
met nu was voornamelijk te wijten
aan besmet drinkwater en slechte
hygiënische omstandigheden.
Voedsel speelde geen grote rol, dat
was vaak zelfs beter dan het voedsel
van tegenwoordig. Ondervoeding
wel, maar dat zal in onze agrarische
Schoollffotto uiitt 11895.. FFOTTO ARRCHIIEEFF WEELLLL
Grrottessttrraatt iin Wellll,, begiin 20sstte eeuw.. FFOTTO ARRCHIIEEFF WEELLLL
Podium voor duurzame superhelden
genaan, soms valt iets tegen. Die WELLERLOOI
eerlijke verhalen laten we ook zien.
Het zijn leerzame ervaringen. De
hele campagne draait om leren en
inspireren.”
Vervoort: „We willen mensen helpen
Nieuw trekpontje vaart
over Reindersmeer
De gemeente Bergen heeft het trekpontje
in het Reindersmeer na twintig
jaar vervangen.
Het oude pontje was versleten en
aan vervanging toe. Het Reindersmeer,
inclusief het trekpontje, is
sinds 2001 in beheer van de gemeente
Bergen. In de loop der jaren hebben
duizenden mensen gebruikgemaakt
van het pontje om het water
over te steken. Hiermee kan de wandeling
rondom het meer worden
verkort van 8 tot 4 kilometer. Het
Reindersmeer is onderdeel van Nationaal
Park De Maasduinen. Het
gebied is erg in trek bij wandelaars.
om duurzame keuzes te maken.
Met begeleiding, met gratis isolatieproducten,
met andere maatregelen.
Wij willen op alle mogelijke manieren
helpen en het goede voorbeeld
geven, maar het zijn de
inwoners en ondernemers die echt
het verschil maken met slimme keuzes.
Door minder afval te produceren,
door het huis te isoleren, door
de tegels uit de tuin te halen.
Via www.groenestrijders.nl kunnen Venraynaren
hun duurzame keuzes onder de aandacht
brengen. Wie weet staat reporter Nina
binnenkort op de stoep.
VENRAY
die duurzame keuzes
maken, zijn helden en verdienen
een podium, vindt de gemeente
Venray. Dat krijgen ze nu op
www.groenestrijders.nl.
Op dit digitale platform vertellen inwoners
en ondernemers hoe zij
Venray mooier, groener en duurzamer
maken. Nina Smeijsters interviewt
de Groene Strijders en zet hen
neer als superhelden. „Om te laten
zien dat de échte helden van deze
campagne gewoon de buurman en
de vrijwilliger bij de tennisclub
zijn”, zegt wethouder Cor Vervoort.
De eerste vijftien heldendaden
staan inmiddels online. Elk verhaal
inspireert, meent Vervoort. „Wat je
vaak ook ziet is dat het ook bij die
Groene Strijders niet altijd vanzelf
is gegaan. Soms loop je ergens teInwoners
Nina Smeijsters lanceerde het
online platform samen met
wethouder Cor Vervoort.
FOTO GEMEENTE VENRAY