Woensdag 26. 10. 2022 REGIO 11
van nul tot nu
Door Theo Schers, Gemeentearchief Weert
Ouder dan oud: over de eerste spoorbrug in Weert
„Omdat we de voorgeschiedenis
van Bixie niet kennen, moeten we
afgaan op onze eigen observering en
de ervaring die we met hem hebben.
Gelukkig zijn die vooral positief. Hij
zoekt heel makkelijk contact met
mensen, maar ook met andere katten
is hij meteen heel sociaal. Ook is
hij op een gezonde, ondeugende manier
nieuwsgierig naar nieuwe dingen.”
Wat heeft Bixie nodig van zijn nieuwe
baas?
„Hij zal zich op zijn plek voelen in
een gezellig huishouden waar wat
om hem heen gebeurt. Door zijn sociale
karakter kan hij prima zijn
thuis delen met andere huisgenoten.
Of dat nou mensen of andere
dieren zijn maakt hem niet zoveel
uit. Omdat hij nog jong en ondernemend
is, zal hij het wel fijn vinden
om op z’n tijd naar buiten te gaan.”
Dat het gemeentearchief een enorm
aantal foto’s beheert, daar vertel ik
u niets nieuws mee. Minder bekend
is wellicht dat een groot deel van dat
bezit daarvan gerelateerd is aan één
fotograaf of één familie. Denkt u
maar eens aan de collectie van fotograaf
Fons Stribos, de broers Jozef
en Jacq de Haan, Jan Biezenaar, collectie
dia’s van Autorijschool Geenen
en de glasnegatieven van de familie
Esser.
Dier van de week
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495-563981, e-mail asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel Midden-Limburg de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Bixie aan de
beurt, een gecastreerd katertje van
ongeveer 8 maanden oud.
Wat weet je van Bixies afkomst?
„Zoals de meeste katten die in het
asiel terechtkomen, is Bixie aangetroffen
zonder dat duidelijk was
waar hij thuishoort. Natuurlijk
moet je niet iedere kat dan meteen
van de straat halen. Als alles is geprobeerd
en het niet lukt om het
baasje te vinden, mede door het ontbreken
van een chip, kan opname in
het asiel de oplossing zijn. Daar kan
zijn baasje zich dan melden.”
Omschrijf zijn karakter.
het wel frappant dat het bijschrift
vermeldt: ‘Oude spoorbrug’. Of maker
Frans Caris toen al geweten
heeft dat de brug ging wijken voor
de nieuwe majestueuze spoorbrug
met vier bogen? Of hij heeft de bijschriften
pas later toegevoegd, op
het moment dat er al een nieuwe in
de maak was.
Eerste spoorbrug
De brug was er gekomen in 1879
toen het traject vanuit het Belgische
Mol naar Roermond gereed kwam,
als onderdeel van de lijn van Antwerpen
naar Mönchengladbach, in
de volksmond bekend als de ‘IJzeren
Rijn’. Een spoorlijn overigens
waarvoor de bestuurders van
Weert er alles aan gelegen was om
die langs Weert te krijgen. Dat is ook
gebeurd en daarmee moest er ook
een overspanning over de Zuid-Willemsvaart
komen. Omdat de lijn gelijkvloers
lag met het gewone verkeer
was de overbrugging in de
vorm van een draaibrug. Die lag, in
dan wel een interessante Weerter
plek als decor voor een mooie foto?
Daar zijn we blij mee, want veel
foto’s zijn er niet van. Overigens is
Vrijwilligers en medewerkers van
het archief zijn druk bezig geweest
met de materiële verzorging en ontsluiting
van een collectie, afkomstig
uit familiebezit en het werk van
Frank Caris, voorheen de slijter in
de Stationsstraat, in het pand op de
hoek met de Smeetspassage. De collectie
bestaat uit een groot aantal
glasnegatieven die jarenlang bewaard
zijn geweest in grote sigarendozen.
Daar zijn ze uitgehaald en archivalisch
verantwoord opgeborgen.
Vervolgens zijn alle foto’s
beschreven.
Spoorbrug
De eerste foto is er een uit deze collectie
en zou iemand die het tafereel
bekijkt, de wenkbrauwen kunnen
doen fronsen. Is dit wel Weert?
Goed, een kanaal dat kan maar de
spoorbrug lijkt in de verste verte
niet op wat wij nu onder de oude
spoorbrug zien, namelijk die in 1940
het loodje legde. Gelukkig dat er
rechtsonder duidelijk staat dat het
hier om Weert gaat. Het is inderdaad
een nog oudere ‘oude spoorbrug’
in 1912, de voorloper van die
van 1940. De kijkrichting is richting
de stad. En wie goed kijk ziet in de
verte rechts naast de brug nog de
twee molens die jaren langs de westelijke
oever van het kanaal stonden.
De achterste, de Smeetsmolen
werd in 1930 vernield. Rechts daarvan
zien we de hoge bebouwing van
de houten palen nog het blok van de
meelfabriek van de gebr. Van de
Venne.
Uitje?
Wat de aanleiding is geweest voor de
opnamen, is niet duidelijk. Is het een
familie-uitje naar een interessante
(zo naar de mening van de heren?)
Hoge, vaste spoorbrug. Werd aangelegd in 1913 voor de lijn Eindhoven
Weert, bij de inval van de Duitsers in mei 1940 door Nederlandse
militairen opgeblazen. Foto GAW Beeldbank 2326
tegenstelling tot de situatie bij de
stadsbrug, niet midden in het kanaal
maar meer naar de oostzijde.
Het draaipunt bevindt zich net achter
de dame met de fraaie hoed in
het midden van de foto. Aan de uiteinden
van de zijwaarts gedraaide
brug lagen twee steigers. Daarvan is
de zuidelijke hier goed te zien. Het
westelijk landhoofd lag een stuk in
het kanaal, maar dat is wat lastiger
te herkennen. De brug had een lengte
van 51,80 meter. Bij een open brug
bleef er een doorgang van 7,4 meter
tussen het westelijk bruggenhoofd
en een rij palen, die gelijk liepen met
de weggedraaide brug.
Kiepwagentje
Rechts is het oostelijk bruggenhoofd
te zien met mogelijk de post
voor het bedienen van de brug. Erbij
staan diverse telefoonpalen en een
paal met een speciaal geblokte ballon,
een seinpaal zo veronderstel ik.
Daarmee kon men de machinist een
sein krijgen of de brug open of dicht
stond. Wat de functie is van het
smalspoor met het kiepwagentje
waarop een man poseert, is mij niet
duidelijk. Waren er al bouwwerkzaamheden
voor de nieuwe brug? In
elk geval lag de brug er in 1913 want
toen werd de nieuwe lijn Eindhoven
Weert geopend.
Ter illustratie is eveneens een foto
van de voltooide brug te zien, maar
deze komt niet uit de Collectie Caris.
Wie meer foto’s wil zien, kan de
studie raadplegen van Vincent Freriks,
de IJzeren Rijn uit 2003. Daarin
wordt uitgebreid verhaald over
deze spoorlijn, die Weert in de 19de
eeuw met het kanaal Weert meer uit
een isolement haalde.
Heeft u nog vragen, opmerkingen of aanvullingen,
stuur dan een mail naar:
gemeentearchief@weert.nl
Bron: De Trompetter/Land van Weert rubriek
Toen en noow 9 oktober 2013; De IJzeren
Rijn: Spoorwegverbindingen tussen
Schelde, Maas en Rijn: 175 Jaar spoorweggeschiedenis
in Limburg: 1828-2003, Studiezaal
Gemeentearchief V.V. ALGE Frer
nr.97.
Oude spoorbrug in Weert in 1912. Foto GAW Beeldbank A12284
Midden-Limburg
Inleveradressen
winterjassenactie
De PvdA-afdelingen Midden-Limburg
vragen iedereen die een schone
en niet kapotte jas overheeft,
deze te doneren aan mensen die ze
hard nodig hebben.
Schone, niet kapotte winterjassen
kunnen ingeleverd worden op vrijdag
28 oktober van 17.00 tot 21.00
uur of zaterdag 29 oktober van 15.00
tot 19.00 uur. Via de lokale of regionale
kledingbank komen de jassen
daar terecht waar ze hard nodig
zijn.
Afgifteadressen: Echt: Rijksweg Noord 6;
Susteren: Heidestraat 139; Thorn: Trippaardstraat
25; Weert: Oudenakkerstraat
55; Roermond: Sint Jacob 48b en Heinsbergerweg
173; Swalmen: Kroppestraat 75a;
Posterholt: Aerwinkelallee 1 (op afspraak via
tel. 06-45386433).