REGIO
Woensdag 30. 11. 2022 11
van nul tot nu
Door pieter knippenberg
‘Teuten’ verdienden de kost ver van huis
Wat maakt hem bijzonder?
„Hij is na zijn castratie van een stoere,
macho kater veranderd in een
vriendelijke, rustige kater. Ondanks
zijn stoere uitstraling, kan hij genieten
van een knuffelmoment. De aanwezigheid
van kamergenootjes laat
hij onverstoorbaar over zich heen
komen, en loopt gewoon weg als hij
er genoeg van heeft.”
Waar voelt Midas zich thuis?
„Hij is geen kat die hele dagen binnen
wil blijven. Hij is gewend om de
vrijheid te hebben en zelf te bepalen
hoe en waar hij zijn dag doorbrengt.”
„Hij zal het fijn vinden als hij het gevoel
krijgt dat hij erbij hoort, maar
wel zichzelf mag zijn. De omgang
met andere katten is voor hem geen
probleem.”
Dier van de week
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495-563981, e-mail asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel Midden-Limburg de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Midas, een
gecastreerde kater van ongeveer 5
jaar, aan de beurt.
Wat weet je over Midas?
„Midas is als ongecastreerde kater
van de straat gehaald, omdat niet
duidelijk was waar hij thuis hoorde
en zijn halflange vacht duidelijk verzorging
nodig had. Hij heeft de eerste
jaren van zijn leven genoten van
het vrije leven, waardoor hij heel
zelfstandig is. Daarom heeft hij wat
tijd nodig om mensen te leren waarderen.
Daarbij bepaalt hij graag zelf
wanneer en hoe hij contact wil maken.”
winst die echter niet in zijn geheel
kon worden opgenomen. Deze jaarvergadering
vond meestal plaats
rond Kerstmis in de plaats van herkomst.
De compagnie met leden uit
Roggel, Heythuysen maar ook uit
Meyel kwam daartoe bij elkaar in de
compagnieskamer bij herbergier
Verschueren aan het kerkplein in
Heythuysen. In dit gebouw is nu
Grandcafé De Gouveneur gevestigd.
De definitieve afrekening vond overigens
pas plaats bij uittreding uit de
compagnie. Na die uittreding – gewoonlijk
na pakweg vijftien of twintig
jaar – keerden de meeste teuten terug
naar hun oude woonplaats en
gingen daar als landbouwer of zelfstandig
ambachtsman door het leven.
Door hun jarenlange arbeid in
het buitenland hadden ze in de regel
een behoorlijk kapitaal vergaard.
Teuten waren actief van de 15de tot
de eerste helft van de 19de eeuw. De
teutenhandel werd daarna overbodig
door de opkomende industrialisatie,
de toename van betere vervoersmogelijkheden
en door de opkomst
van grote winkels.
De handelswaar en de activiteiten
van de teuten waren zeer divers en
varieerden van handel en reparatie
van koper en tin (koperteuten), handel
in mensenhaar (haarteuten) en
de verkoop van stoffen (textielteuten).
Een aantal teuten hield zich bezig
met het castreren van varkens,
stieren en paarden. Ook verhandelden
zij deze dieren. Zij werden ‘snijders’
of ‘lubbers’ genoemd. De teuten
uit Midden-Limburg, meestal koperteuten,
vertrokken ieder jaar in het
vroege voorjaar om vervolgens zes
tot negen maanden lang in het verre
buitenland te venten of er een winkel
open te houden. Vóór het winterseizoen
keerden de teuten, meestal met
een goed gevulde beurs, weer terug
naar hun geboortedorp om bij hun
gezin en familie de wintermaanden
door te brengen.
Van armoede naar welstand
Het was aanvankelijk niet uit luxe
maar uit armoede dat de teuten op
pad gingen. Later raakten zij in goeden
doen en werden zij rijk ten opzichte
van hun plaatsgenoten die
thuis de kost moesten verdienen.
Rond 1800 komen de meeste teuten
vaak uit de beter gesitueerde kringen.
De vooraanstaande posities van
rijke teutenfamilies zijn dan ook mogelijk
het gevolg van de succesvolle
teutenactiviteiten van hun voorouders.
Het woord teuten is waarschijnlijk
verwant aan de Duitse dialectwoorden
Tödden of Tötten, waarmee
kooplieden uit Westfalen
werden aangeduid. Die namen hangen
mogelijk samen met het Duitse
woord tauschen (ruilen).
Geheimtaal
De teuten bezochten tijdens hun
handelsreis voornamelijk plekken op
het platteland waar geen winkels waren.
Daar boden zij hun spullen of
diensten aan. Zij onderscheidden
zich van andere handelsreizigers
door hun goede voorkomen en vakkennis.
De teuten boden een hoogwaardig
assortiment aan producten
en reisden vaak in groepen. Zij kenden
in tegenstelling tot gewone
marskramers een strakke organisatiegraad
in compagnieën. De compagnie
bestond uit een baas, een onderbaas
en zestien leden die als vennoot
kapitaal dienden in te brengen.
Alle deelgenoten van een compagnie
droegen eenzelfde uniform, behalve
de baas. Die droeg een jas met zilveren
knopen. Om hun handelsgeheimen
te beschermen, bedienden de
teuten zich van een verzameling eigen
woorden; een soort geheimtaal
dus. Om je aan te kunnen sluiten bij
een teutencompagnie moest je eerst
een aantal jaren als leerjongen aan de
slag gaan om het vak onder de knie te
krijgen. Je diende van onbesproken
gedrag te zijn! Het waren vooral deze
knechten die de koperen ketels op
het platteland uitventten en waarschijnlijk
als ketellapper reparaties
verrichtten of koperen voorwerpen
die gerepareerd moesten worden
verzamelden. De meesters zelf werkten
gewoonlijk in het centrum van
waaruit de compagnie opereerde.
Salzwedel
De compagnie uit Heythuysen/Roggel
verbleef in de 18de en 19de eeuw
veel in het Duitse Salzwedel; hemelsbreed
een afstand van ruim 400 kilometer
van hun woonplaats. De leden
van de compagnie, die vaak familie
van elkaar waren, deelden het risico
én de winst met elkaar en hadden afspraken
gemaakt over het werkgebied,
de kwaliteit en de prijzen. De
knechten kregen gewoon loon betaald.
In de compagnie heerste een
strenge tucht. Bij het handelen dienden
bijvoorbeeld altijd twee teuten
aanwezig te zijn. Overnachten diende
te gebeuren in vaste herbergen en
dronkenschap werd gestraft met
stokslagen. Buiten de handel mocht
een teut geen bijzondere betrekkingen
met de bevolking aanknopen.
Compagnieskamer
De meesters vergaderden viermaal
per jaar en verdeelden één keer per
jaar tijdens ‘de jaarvergadering’ de
Teuten waren ondernemende, avontuurlijk
ingestelde mannen die als
rondreizende handelaren of ambachtslieden
vanaf de 17de, 18de en
19de eeuw vanuit Limburgse plaatsen
als Heythuysen, Roggel, Meijel,
Nederweert, Hunsel, Grathem en
Stramproy maar ook vanuit de Brabantse
Kempen hun koopwaar in Holland,
Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk
en zelfs tot in Denemarken probeerden
te slijten.
In dit pand was Herberg Verschueren gevestigd met de compagnieskamer. Foto heemkundevereniging heitse
melick
Groei & Bloei Roermond
houdt kerstshow
in Aad Raodhoes
Groei & Bloei Roermond e.o. houdt
op woensdag 30 november een
kerstshow in het Aad Raodhoes aan
de Dorpsstraat 43 in Melick.
De zaal is open vanaf 19.00 uur. De
bloemstukken van circa veertig
cursisten staan klaar als inspiratie
voor het sfeervol inrichten van het
eigen huis en de feesttafel. Vanaf
19.30 uur maken de bloemschikdocenten
diverse kerststukken en geven
tekst en uitleg over de gebruikte
materialen. Ook worden er allerlei
kerststukken verkocht en verloot.
De activiteiten duren tot 22.00 uur.
De entree bedraagt voor niet-leden
7 euro en voor leden van Groei &
Bloei 5 euro.
Kijk voor meer informatie op de website
roermond.groei.nl/activiteiten/kerstshow.
roermond
Muziek van Alanis
Morissette en Herman
Brood in De Azijnfabriek
Frontman Robert van Cruchten
van Cha Cha. Foto haijkje verberk
De bands Cha Cha en Alaniz Morizzette
brengen op zaterdag 17 december
het repertoire van respectievelijk
Herman Brood en Alanis
Morissette op de planken in De
Azijnfabriek in Roermond.
Na vier jaar pakken de muzikanten
van Cha Cha de instrumenten weer
op. De Roermondse Herman Brood
memorialband met frontman Robert
van Cruchten verzorgt in De
Azijnfabriek het voorprogramma
van de uit Breda afkomstige Alanis
Morissette tributeband. Alaniz
Morrizzette mag zich onder meer
winnaar van de Battle of the tribute
bands in 2016 noemen.
De entree bedraagt 5 euro in de voorverkoop
en 8 euro aan de dagkassa (indien voorradig).
Info/tickets: www.azijnfabriek.nl.
regio
Limburgse watertaps
houden winterslaap
WML heeft de afgelopen weken
overal in de provincie Limburg de
watertaps afgesloten. WML doet
dit om bevriezing te voorkomen.
Gedurende de winter worden de
taps gecontroleerd en voorjaarsklaar
gemaakt, zodat er ook in 2023
buitenshuis gratis Limburgs drinkwater
getapt kan worden. In het
voorjaar rijden medewerkers van
WML door de provincie om de watertaps
weer aan te sluiten.
Meer info op www.wml.nl.