Opgroeien in Limburg 5
De vruchten plukken van een natuurrijke jeugd
Verse groenten, fruit, kruiden en noten uit
eigen tuin. Vroeger was het de normaalste
zaak van de wereld, nu niet meer. “Er is
een systeem gegroeid waarin het voor ons
wordt gedaan. Vroeger konden alleen de
rijken het laten verbouwen, de rest deed
het zelf. Door de landbouw en de industrialisatie
is het ons steeds gemakkelijker
gemaakt. Daar kun je wel of niet blij mee
zijn”, zegt Dieuwertje Crasborn uit Venlo,
die geschoold is als gezondheidswetenschapper.
Tegenwoordig is ze expert
groene gezondheidsbevordering en is ze
voorstander van een eetbare groene leefomgeving.
Zo heeft ze al veel schooltuinen
ingericht. Ook is ze moestuincoach.
Dieuwertje Crasborn
Tekst: Marianne Eussen
Beeld: Dieuwertje Crasborn
en Getty Images
Haar liefde voor bezig zijn in de
natuur begon in haar jeugd. “Op
vakantie gingen we altijd naar
een caravan in het bos. In onze
tuin speelde ik veel. Mijn moeder
kookte graag, ik hielp door het
plukken van kruiden of bessen. In
het bos zochten we bramen en
tamme kastanjes.
Later toen ik zelf een gezin had
en we beiden drukke banen
hadden, realiseerde ik me dat
we veel kant-en-klaar maaltijden
aten. Dat wilde ik niet meer.
Ik ben gaan kijken hoe ik het
gemakkelijker kon maken om
gezonder te eten en te leven. Er
ging een wereld voor me open
toen ik ging tuinieren en mijn
eigen voedsel ging verbouwen.
Hoe kon eten zo goedkoop in
de winkel liggen. Met de natuur
bezig zijn, om iets te laten
groeien, dat is iets om trots op
te zijn. Nog leuker is het om je
eigen eten op tafel te zetten. Een
appel die je zelf hebt gekweekt,
eet je op, ook al zit er een vlekje
op. Een appel met vlekje uit de
winkel gooi je misschien wel weg.
Je hebt er geen band mee. Met
je eigen oogst wel, die is altijd
lekkerder.”
In haar tijd als directeur in de
kinderopvang ontkiemde het
zaadje om ook kinderen meer
ruimte voor groen te geven, zowel
in hun omgeving als op hun
bord. Lachend: “Op de BSO (red.
buitenschoolse opvang) moest
het zo’n fi jne plek worden dat
de kinderen die er niet kwamen
jaloers zouden worden.” Dat ging
niet van een leien dakje.
“Nog lang niet alle scholen zijn
gecharmeerd van groene schoolpleinen.”
Haar doel met de schooltuinen
was ten eerste om kinderen te
leren wat voedsel met de natuur
te maken heeft. “Nu wil ik ze
meer laten beleven hoe fi jn het
is om je eigen voedsel te verbouwen.
En ja, natuurlijk hoop ik
dat ouders en kinderen er sámen
thuis mee verder gaan. Dat ze
er lol aan beleven om hun eigen
voedsel te verbouwen. Hoe meer
mensen het doen, hoe aantrekkelijker
gezond eten wordt. Als jij
als enige gezond trakteert, dan
wil je dat niet. Als iedereen fruit
geeft, is het normaal.” Ze is reëel:
“Van wie naar de gymles gaat,
gaat ook niet iedereen op sport.”
Minder gezond voedsel is snel
klaar en goedkoper. Dan is het
toch logisch dat veel mensen dat
verkiezen. “Ja, dat is heel begrijpelijk,
er moet immers eten op
tafel komen. Toch zie ik ook dat
mensen aan andere dingen wel
meer geld uitgeven. Het ligt er
helemaal aan waar je je prioriteiten
legt.”
Wie zelf aan de slag wil met eetbaar
groen op school of thuis
begint het beste met vaste
planten die minder zorg nodig
hebben. Dieuwertje Crasborn:
“Leer kinderen dat aardbeien
en bessen snoepjes zijn die ze
zelf kunnen plukken. Of plant
een appelboompje. Ook kruiden
zijn prima te gebruiken bij het
samen koken en van bijna alles
kun je soep maken. Chips maken
kan ook van kool. Koolsoorten
groeien heel goed in ons klimaat.
Ik denk dat je je beter voelt als je
bewust meer plantaardig en minder
bewerkt voedsel eet en ook
kijkt welk voedsel bij je past.”
Zelf aan de slag?
Het gemakkelijkst zijn:
- keukentuinkruiden
- sla
- radijsjes
- bietjes
- boontjes
- courgette
- pompoen
- knofl ook
- eetbare bloemen zoals Oost-Indische kers,
komkommerkruid, goudsbloem en zonnebloem.
Groenten die net in de zomervakantie rijp zijn, passen minder
bij een school. Zonnebloemen spreken erg tot de verbeelding
van kinderen en zijn in het najaar goed vogelvoer.
“Het is leuk om je eigen geteelde eten
op tafel te zetten”