woensdag 29. 12. 2021 REGIO 9
De Onderse Schans in Helden
bij je komt voor een aai. Hij houdt
van wandelen, maar heeft niet super
veel beweging nodig. Pepper is
gewend om in een grote bench te
slapen.”
Heeft hij minpuntjes?
„Pepper is heel erg gericht op eten.
In huis kan hij op zoek gaan naar
eten en zal dit zeker pakken als hij
de kans krijgt.”
Wat voor baas zoeken jullie?
„We zoeken voor hem een zachte,
warme mand waar hij de rest van
zijn leventje nog mag slijten. Een
rustige stabiele omgeving zou heel
fijn voor hem zijn.”
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier?
Neem dan contact op met
Dierenopvang Op de Smakterheide, tel.
0478639062
of via info@smakterheide.nl.
Sinds 2015 ligt aan de Baarloseweg
tussen Helden en Baarlo in het
dal van de Kwistbeek een nagebouwd
verdedigingswerk uit de
Tachtigjarige Oorlog (15681648).
Het is een boerenschans, een
primitieve aarden omwalling met
een gracht, waar de bewoners van
het Heldense gehucht Onderse
Schans destijds bij dreigend
oorlogsgevaar met hun have en
goed naartoe vluchtten.
DIER VAN DE WEEK
Elke week stelt Juanita Janssen
van Dierenopvang Op de Smakterheide
een dier voor dat op zoek is
naar een nieuw thuis. Deze week is
dat Pepper, een gecastreerde
senioren beagle reu van 10 jaar
oud. Hij is opgegroeid bij een
oudere dame, die nu helaas niet
meer voor hem kan zorgen.
Wat is zijn leukste kenmerken?
„Pepper is een echte beagle, dit
maakt hem een ontzettende komiek.
Hij is een lieve, sociale hond.
Hij vindt het leuk om met andere
honden te spelen en hij voelt zich
thuis bij (oudere) kinderen.”
Wat is zijn favoriete bezigheid?
„Hij houdt vooral van lekker eten.
Dit is wel een aandachtspuntje,
want hij wordt al snel te zwaar. Verder
is het een lieve loebas die graag
in zijn keelgat gestoken, waar vervolgens
een emmer vervuild water met
onder andere mestvocht en urine in
werd gekieperd. Deze marteling
zorgde voor verschrikkelijke buikkrampen
met vaak een bacteriële infectie
op de koop toe. De Schwedentrunk
was het waterboarden van de
17de eeuw.
Boerenslimheid
Tegen deze plunderingen van voedsel
en buit werden de boerenschansen
opgeworpen. Natuurlijk kansloos
tegen een veldleger, maar een losgeslagen
soldatenbende kon er met een
beetje geluk mee van het lijf gehouden
worden. De schansen lagen bijna
altijd buitenaf in ontoegankelijke,
moerasachtige gebieden, wat natuurlijk
ook bijdroeg aan de verdediging.
Toen in de 18de eeuw de schansen
hun betekenis verloren, zorgde
deze excentrieke ligging ervoor dat
ze in de loop der tijd door het landschap
werden opgeslokt. De huidige
Onderse Schans is een in ere herstelde
boerenschans. De echte schans
lag ruim 200 meter verderop aan de
zuidzijde van de Kwistbeek. Al met al
was een boerenschans een simpele
en goedkope manier van de boerenbevolking
om zich te beschermen tegen
het geweld van de oorlog. Het
bouwwerk was dus eigenlijk een
vrucht van boerenslimheid.
het krijgsvolk neerstreek, werd de
plattelandsbevolking gedwongen om
deze moloch te voeden. Bovendien
waren de soldaten meestal huurlingen,
die vaak hun soldij niet op tijd uitbetaald
kregen of zelfs helemaal niet
ontvingen. Het mislopen van het soldatenloon
werd dan vervolgens gecompenseerd
met een beroving van
de lokale bevolking. Dat gebeurde
met bruut geweld, want de boeren
waren natuurlijk niet genegen om uit
vrije wil te vertellen waar hun vaak
schamele kostbaarheden en voorraden
verborgen lagen.
Om een beeld te krijgen met welke
gruwelen een plundering in die tijd
gepaard ging, hoeven we maar de
schelmenroman DerAbenteuerliche
Simplicissimus van de hand van Hans
Jakob Christoffel von Grimmelshausen
erop na te slaan, die kort na de
Dertigjarige Oorlog (16181648)
verscheen.
Deze grote Europese oorlog
heeft raakvlakken met onze Tachtigjarige
Oorlog en heeft het zuiden niet
ongemoeid gelaten. De verbondenheid
blijkt ook wel uit het feit dat beide
conflicten in 1648 met de vredesbesluiten
van Münster en Osnabrück
zijn beëindigd. Enfin, in dit boek
wordt een boerenknecht tot spreken
gedwongen via de zogenaamde
Schwedentrunk (Zweedse dronk).
Het slachtoffer kreeg bij deze verhoormethode
een slang met trechter
VAN NUL TOT NU
DOOR LEON MOONEN
In het huidige Belgisch
en NederlandsLimburg
werden op vele plaatsen
dergelijke eenvoudige vluchtplaatsen
opgeworpen. Ze zijn bijna
allemaal verdwenen, en slechts de
straat
of gebiedsnaam Schans is
vaak nog de enige herinnering. In de
Hollandse gewesten is een boerenschans
daarentegen een tamelijk onbekend
verschijnsel. Dat komt omdat
de Tachtigjarige Oorlog eigenlijk alleen
in het begin in Holland heeft gewoed.
Het is een bekend rijtje uit de
vaderlandse geschiedenis: Den Briel
en Alva, Het Bloedbad van Naarden,
Haarlem en Kenau, De Overwinning
bij Alkmaar en Het Leidens Ontzet,
allemaal gebeurtenissen die voor
1575 hebben plaatsgevonden. Na dit
jaartal heeft op Hollands grondgebied
eigenlijk nauwelijks een veldslag,
beleg of veldtocht van betekenis
meer plaatsgevonden. Holland stond
aan de vooravond van de belangrijkste
bloeiperiode uit haar geschiedenis:
De Gouden Eeuw.
Doffe oorlogsellende
Hoe anders was dat voor de beide
Limburgen. Hier geen tijdperk van
grote voorspoed, maar bijna anderhalve
eeuw lang één doffe oorlogsellende.
Hollanders (Staatsen genaamd),
Duitsers, Fransen, Engelsen
en Spanjaarden vochten vanaf het
begin van de Tachtigjarige Oorlog in
1568 tot aan het einde van de Spaanse
Successieoorlog in 1713 hun geschillen
onder andere uit op deze breuklijn
tussen de noordelijke en zuidelijke
Nederlanden. De misère werd nog
eens versterkt door de gebrekkige logistiek,
waardoor het voor een veldleger
niet mogelijk was om voldoende
proviand mee te slepen, en een vergelijking
met een sprinkhanenplaag de
situatie het beste omschrijft. Waar
Soldaten plunderden
een boerderij
tijdens de Dertigjarige
Oorlog,
schilderij uit 1620
van Sebastiaen
Vrancx. Beneden:
Onderse Schans
in Helden.
FOTO'S WWW.BRIDGEMANART.
COM/CLIOTRAVEL
REUVER
Windjbuujels schrappen
carnavalsprogramma
De Windjbuujels uit Reuver hebben
alle carnavalsactiviteiten tot Aswoensdag
afgeblazen. Er worden
geen nieuwe prins en andere hoogheden
uitgeroepen
De huidige omstandigheden laten
ons geen andere keus, zo laat de carnavalsvereniging
weten. „De coronasituatie
is erg onzeker en door de
geldende maatregelen worden we
flink belemmerd om tijdig de nodige
voorbereidingen te treffen.”
De Windjbuujels willen Reuver een
volwaardige vastelaovend bieden.
Nu dat niet mogelijk is, trekken ze
de stekker eruit, want: veur doon t
good of veur doon ’t neet. Kleinschalige
alternatieven worden niet uitgesloten,
mits de situatie het toelaat.
VENLO
Venlolezing door nieuw
feministisch platform
Aangenaam uitgesteld
De Venlolezing door feministisch
platform Aangenaam is uitgesteld
naar april.
Het collectief is in mei 2021 opgericht
door Crissy Fila, Nina Bellen,
Nanet Hazenbosch en Jill Verberkt.
De vier vrouwen, allen opgegroeid
in Venlo, willen naar eigen zeggen
bewustzijn creëren, ervaringen delen,
taboes doorbreken en onderwerpen
normaliseren om een gelijkwaardige
representatie van vrouwen
in de regio te bewerkstelligen.
De Venlolezing is een betoog dat aan
het begin van het nieuwe jaar wordt
voorgedragen door een Venlonaar
jonger dan 35 jaar om mensen die
betrokken zijn bij de ontwikkeling
van Venlo te inspireren. In 2021 gebeurde
dat vanwege corona online,
nu kiest de organisatie voor uitstel.
Het nieuwe feministisch collectief.
FOTO AANGENAAM
LIMBURG
Aanvragen financiële
bijdrage voor NLdoet
Verenigingen en organisaties die
volgend jaar willen meedoen aan
NLdoet, kunnen nog tot 31 januari
een financiële bijdrage aanvragen.
Deelnemers mogen voor de klus die
ze gaan uitvoeren een beroep doen
op het Oranjefonds voor een vergoeding
tot maximaal 350 euro. Alleen
officiële verenigingen en stichtingen
komen hiervoor in aanmerking.
Het budget is beperkt. De aanvraag
dient apart ingediend te worden.
NLdoet is de grootste vrijwilligersactie van
Nederland en vindt plaats op 11 en 12 maart.
Informatie is te vinden op www.nldoet.nl.