Woensdag 13. 03. 2024 5
Beek
Boerenleven in vroeger
tijden in beeld gebracht
Heemkundevereniging Beek toont
in de aula van Stegen 35 hoe het lokale
boerenleven er vroeger uitzag.
Dat gebeurt aan de hand van foto’s,
waarop onder meer te zien is hoe
werd gezaaid, geoogst, geploegd en
gezwoegd. „Het was in die tijd echt
geen pretje, want het was meestal
handwerk. Mens en dier zwoegden
vaak vele uren per dag om ervoor te
zorgen dat de bewoners van Beek
voldoende voedsel hadden om te
kunnen leven”, schrijft de vereniging
in haar aankondiging.
Adres: Stegen 35, Beek.
Eerste inloophuis doven
en slechthorenden
regio
Gratis compost als
bedankje voor ‘scheiden’
Bij milieuparken in Sittard, Geleen,
Born, Beek en Stein kan zaterdag 23
maart gratis compost worden afgehaald.
De actie dient als bedankje
aan inwoners voor het scheiden van
gft- en groenafval. Wie van het aanbod
gebruikmaakt, moet zelf voor
vervoer, het benodigde gereedschap
en eventueel ander materiaal zorgen.
De parken zijn te vinden aan de
Florianstraat 5 in Born, De Haamen
3 in Beek, Bachstraat in Geleen (ter
hoogte van de algemene begraafplaats),
Industriestraat 4 in Sittard
en de parkeerplaats bij het gemeentehuis
in Stein (Dieterenstraat 9).
REGIO
Van nul tot nu
Door Paul Mennens - Heemkundevereniging Beek
Met de ‘Palmebessem’ op stap
Palmzondag ontleent zijn naam
aan de intocht van Christus in
Jeruzalem, waarbij palm- en
olijftakken op de weg werden
gelegd. Deze zondag werd vroeger
ook ‘Bloemenzondag’ of ‘Groene
zondag’ genoemd. In de vierde
eeuw bootste men in de Griekse
kerk tijdens een processie deze
intocht na. Vanuit het Oosten
verplaatste dit gebruik zich
richting West-Europa.
In verschillende plaatsen in Zuid-
Limburg trok vroeger ook een Palmpasenprocessie.
Na de processie liepen
de kinderen met de takken door
de straten. De bewoners beloonden
dit met geld, brood en eieren. Zo ontstond
ook het gebruik om de tak te
versieren met bloemen en vlaggetjes
en aan de palmtakken lekkernijen te
hangen. Uit praktisch oogpunt werd
de palmtak later vervangen door een
stok die versierd was met palmtakjes;
zo kon er meer snoepgoed aan
gehangen worden.
‘Palmebessem’
In Limburg werd de Palmpasenstok
ook wel Palmebessem genoemd. De
vorm leek op een bezem, omdat de
bovenkant van de stok in een waaiervorm
versierd was met palmtakjes
met in het midden een haantje. De
Palmebessem, behangen met lekkernijen,
werd op zondagmorgen
meegenomen naar de kerk om gezegend
te worden. Daarna liep men
met de Palmebessem nog door het
dorp en er werden links en rechts
nog wel wat lekkernijen bij gehangen.
Na afloop ging men huiswaarts
waar het smullen kon beginnen. Met
de Palmebessem werd op het einde
van de dag symbolisch de oprit of het
pad voor het huis geveegd.
In de tweede helft van de twintigste
eeuw veranderde het gebruik. Scholen
en verenigingen namen het initiatief
om samen met de kinderen een
versierde palmtak te maken, die behangen
werd met lekkernijen. Op
Palmzondag wijdde pastoor de takken
in de kerk en na de mis brachten
de kinderen hun tak naar zieken en/
of bejaarden. In Beek trokken op
Palmpasen 1959 zeventig kinderen
door Beek. Eerst werd bij burgemeester
Minkenberg een Palmpasentak
bezorgd en daarna bij de bejaarden
in het Franciscusklooster.
Bij het overhandigen zongen de kinderen:
‘Palm-Paas, ein ei is gein ei,
twieë ei is ein hoaf ei, drie ei is is ein Paoschei.’
Palmboompje
Een boompje dat vroeger veel in
onze streken voorkwam was het
palm- of buksboompje. Dit boompje
kwam en komt nu ook nog in twee
vormen voor: een dwergvorm gebruikt
als haag en een groter soort
die vaak in een fraai geknipte vorm in
tuinen te bewonderen was. Het
palmboompje was erg geliefd, omdat
het een van de weinige soorten bomen
was, die ’s winters groen bleven.
Van het palmboompje knipte men
enkele keren per jaar takjes: op de
eerste plaats met Palmpasen, verder
voor de Bronkprocessie als
strooigroen en tenslotte als versiering
bij heiligen beelden. Op Palmzondag
trok men met palmtakjes
naar de kerk om ze te laten wijden.
Van oudsher geloofde men dat de
palmtakjes een beschermende werking
hadden. Na de mis ging het gezin
naar het kerkhof, waar op de graven
van familieleden takjes werden
gestoken. Jonge mannen droegen op
die dag een palmtakje op de revers
van de jas of op de klep van de pet.
Thuis gekomen stak men eerst een
takje bij de deurpost, en vervolgens
eentje bij elke crucifix en wijwaterbakje
in het huis. Op de zolder werd
in de nok van het pannendak ook een
palmtakje gestoken.
Boeren
Bij de boerenbevolking in onze streken
waren nog diverse gebruiken in
zwang met Palmpasen. Zo mengde
men enkele gewijde blaadjes met het
zaaigraan. De boer stak palmtakjes
in de graanschuur, bij de veestal en
het kippenhok. Overgebleven palmtakken
werden door de geestelijkheid
tot as verbrand, die as werd het
jaar daarna gebruikt om op Aswoensdag
de kruisjes te maken.
Een deel van de palmtakjes werd
vroeger bewaard tot paasmaandag.
Op die dag gingen de boer en de boerin
’s middags naar de akkers. Aangekomen
bij een perceel bleef men
staan om een palmtakje te steken:
aan de rand van het land tekende de
boer een kruis op de grond en stak er
een palmtakje midden in en werd er
gebeden voor een goede oogst.
Hub Lemmens speelde
tijdens het Palmpasenfeest
1950 te Beek de rol van
Christus. Foto archief
Heemkundevereniging Beek
In Geleen opent donderdag 14 maart
het eerste Limburgse inloophuis
voor doven en slechthorenden aan de
Markt 35. Daarna kan men er iedere
tweede donderdag van de maand terecht.
„Het is een toegankelijke plek
waar gelijkgestemden elkaar kunnen
treffen. Er zullen schrijf- en gebarentolken
aanwezig zijn”, schrijft
de organisatie. Het gaat om een initiatief
van stichtingen Plots- en Laatdoven
en Limburg Hoort Zo!, ondersteund
door Sittard-Geleen. Bezoekers
zijn tussen 13.30 en 16.00 uur
welkom.
Aanmelden via inloophuis-zuidlimburg@stichtingplotsdoven.
nl.
Geleen
COLOFON
VIA Sittard-Geleen
Maurice Gotschalk
E Maurice.gotschalk@mediahuislimburg.nl
T 06- 27024539
I www.mediahuislimburg.nl
Redactie
E zuid@delimburger.nl
t.a.v. VIA weekkrant
I www.limburger.nl/via
Mediahuis Limburg
Wim Duisenbergplantsoen 1
6221 SE Maastricht
T. 088 - 82 45 000
Dier van de week
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg wachten niet alleen
honden, katten en konijnen op een
nieuw plekje. Onder hen is reu
Bruno, een rottweiler van twee jaar
oud.
Bruno is een energieke, speelse
hond die graag mee gaat wandelen.
Zijn eigenaar kon hem helaas niet
meer de benodigde verzorging en
aandacht geven. Bij hem woonde hij
samen met twee grote honden en
daar kon hij goed mee overweg. We
hebben Bruno leren kennen als een
vriendelijke hond, die de basiscommando’s
kent, met oudere kinderen
overweg kan en een paar uurtjes alleen
thuis kan blijven.
Voor deze jonge en energieke knul
zoeken we minstens zo’n energiek
baasje dat lange wandelingen met
hem wil maken. Een eigen tuin om in
te dollen, rennen en spelen zou Bruno
fantastisch vinden.
Info: limburg@dierenbescherming.nl.
Sittard
Sittarday Night Fever
voor We4Kids
Kiwanis Club Sittard presenteert
vrijdag 15 maart in het Toon Hermans
Theater weer een benefiet
feest voor We4Kids: Sittarday
Night Fever. De muziekavond opent
in de foyer met de steelband van het
Douaneorkest. Daarna volgt een
twee uur durend concert van dit orkest
van de Nederlandse Douane,
gedirigeerd door Brunssumer
Björn Bus. Martin van der Starre is
de solist. De opbrengst gaat naar
We4Kids, een stichting die zich inzet
voor hulp aan kansarme kinderen
in de regio Sittard-Geleen.
Er zijn nog combikaarten a 42,50 (concert +
afterparty): sittardaynightfever.nl/tickets.
Het Nederlands Douane Orkest. Foto Victor Peters
Beekdaelen
Gemeente eert beste
sporters tijdens gala
Beekdaelen houdt op 6 juni voor het
eerst een sportgala, waarin de beste
zes sporters uit die gemeente van
het seizoen 2023/2024 bekend worden
gemaakt.
Inwoners bepalen in zes categorieën
welke sporter, coach en vrijwilliger
de meest uitzonderlijke prestaties
leverden. Het nomineren van kandidaten
voor de ‘Beste van Beekdaelen
– Sporteditie 2024’, kan tot en
met zondag 31 maart via de website
www.beekdaelen.nl/sportgala.
Een jury kiest per categorie een top
drie, die begin april bekend wordt
gemaakt. Daarna zijn inwoners van
Beekdaelen aan de beurt om op hun
favoriet te stemmen.
Sittard
Collecte kinderoptocht
levert 3500 euro op
De jaarlijkse collecte tijdens de Sittardse
Kinderoptocht, het weekend
voor het carnaval van dit jaar, heeft
3500 euro opgeleverd voor
N-Joy4kidz.
Met de opbrengst kan deze organisatie
voor buitenschoolse zorg nieuwe
speeltoestellen aanschaffen. De
organisatie ondersteunt kinderen
met een ‘rugzakje’. De kleine zorgaanbieder
verhuisde onlangs van de
Sittardse binnenstad naar een nieuwe
locatie in Limbricht. Daar waren
nog geen speeltoestellen.
Vereniging De Mander collecteert
elk jaar tijdens de Sittardse Kènjer
optoch voor een goed doel ten bate
van kinderen.