REGIO
Woensdag 29. 03. 2023 11
van nul tot nu
Door pieter knippenberg
Postbezorging in de vorige eeuw
voor bijvoorbeeld missieblaadjes en
stortingen voor de belasting en hij
verkocht postzegels en briefkaarten.
Al deze transacties waren tijdrovend
en moesten nauwkeurig geregistreerd
worden. Het ontvangen
geld diende op het postkantoor na
de bestelronde afgedragen te worden.
Al deze extra handelingen vonden
met name in het buitengebied
plaats. De mensen in de bebouwde
kom gingen voor dit soort zaken
naar het postkantoor.
Botermelk
Iedere postbode had zo zijn eigen
adresjes waar hij tussen de middag
zijn boterhammen at. Er waren ook
plaatsen waar men dit vanwege een
eerdere ervaring liever niet deed.
Zo vertelde mijn vader ooit dat hij
bij een boerengezin aan tafel zat. Iedereen
op de postbode na, lepelde
botermelk uit een pan. Plots sprong
de poes op tafel en zwiepte met haar
staart door de botermelk. „Erm ketje,”
zei de boerin en ze stroopte de
melk uit de staart terug in de pan en
iedereen lepelde onverstoorbaar
verder…
Peter Johannes (Sjang) Knippenberg
(1879-1936), grootvader van de
auteur van dit artikel, is de langste
man op de laatste rij. De postbodes
zijn afkomstig uit Heythuysen, Roggel,
Baexem, Neer, Haelen, Buggenum,
Nunhem en Neer. Ze lijken
door hun statige uniformen eerder
op militairen dan op brievenbezorgers.
Het maken van een foto was zo
te zien een bloedserieuze aangelegenheid;
er kan bij niemand een
lachje af. Een baan als postbode was
in de jaren dertig vanwege de grote
werkeloosheid, een gewilde baan.
Lambert Knippenberg (1916-2007),
de vader van de auteur, werd na het
vroege overlijden van zijn vader
Sjang in 1936 ook postbode in zijn
geboortedorp en bleef dit tot zijn
pensionering in 1983. Vader en zoon
Knippenberg waren goed voor 80
jaar postbezorging in Heythuysen.
Werkweken van vijftig uur
De postbodes in Heythuysen deden
hun werk vanuit het postkantoor
aan de Dorpstraat. Vanaf 1932 waren
er ‘nog maar’ twee bestelrondes
per dag: een ochtend- en een middagbestelling.
In de jaren twintig
waren dat er drie. Toen naar Frans
voorbeeld in Nederland in het begin
van de 19de eeuw een landelijke
postdienst werd gesticht, werd er
zelfs vier maal per dag in de bebouwde
kom post bezorgd. Vanaf
1969 moeten we het doen met
‘slechts’ één keer per dag. De vier
postbodes in Heythuysen werkten
zes dagen in de week wat neerkwam
op een werkweek van vijftig uur. De
postbodes Cor Dings en Lambert
Knippenberg hadden blijkbaar nog
genoeg energie over, want ze werkten
na hun bestelronde dagelijks
nog enkele uren als schoenhersteller
bij de gebroeders Van der Kop.
Dat de postbezorging per fiets en later
per bromfiets over de vaak onverharde
wegen in het buitengebied,
vooral bij slecht weer geen
pretje was, zal duidelijk zijn. De bestellers
dienden iedere morgen
vóór zes uur op het postkantoor
aanwezig te zijn. De postzakken die
per bus en later per auto vanuit
Roermond waren gearriveerd, werden
op de vloer geleegd, waarna de
post per wijk en straat gesorteerd
werd. Daarna diende iedere postbode
de brieven voor zijn eigen bezorgroute
in de juiste volgorde te
zetten. Er ging een elastiek om de
postbundels, de canvas fietstassen
en de leren schoudertas werden volgestopt
en de besteller startte zijn
bezorging. In de wintermaanden
was het op dat moment vaak nog
donker. Een door de PTT beschikbaar
gestelde zaklamp, die aan een
uniformknoop bevestigd kon worden,
bood de besteller wat extra
licht. In het buitengebied werd de
post vaak binnen afgegeven. Lang
niet alle huizen beschikten over een
brievenbus
De postbodes dienden zich stipt aan
een aantal richtlijnen te houden.
Roken in de bebouwde kom was
voor de postbodes verboden en
voorwerpen ‘vreemd aan den
dienst’ mochten niet in de posttassen
vervoerd worden. Die richtlijn
werd door de schoenherstellende
postbezorgers met regelmaat overschreden,
want er werden nog al
eens te repareren schoenen aan de
postbode meegegeven. De postbodes
dienden het voorgeschreven
uniform met bijpassende pet te dragen.
Dit leek helemaal niet op het
uniform uit de jaren dertig, maar
het had meer weg van het donkere
uniform van een politieagent destijds.
In ieder geval sterk verschillend
van de kleurige kleding van de
bezorgers van PostNL vandaag de
dag.
Kinderbijslag en AOW
De taak van de postbode bestond
niet alleen uit het bezorgen van brieven
en poststukken. We kunnen het
ons anno 2022 misschien moeilijk
voorstellen, maar de postbode zorgde
vroeger voor contante uitbetaling
van de AOW en de kinderbijslag.
Ook inde hij de rekeningen
In 1930 werd bij het afscheid van
directeur Pierik van het ‘hoofdpostkantoor’
in Heythuysen een
foto gemaakt van het voltallige
personeel. Het kantoorpersoneel
mocht vanzelfsprekend zitten en
de ‘brievenbestellers’ zoals zij toen
genoemd werden, werden geacht
te blijven staan.
Deze foto uit 1930 en toont het voltallige personeel van het Hoofdpostkantoor Heythuysen.
Foto archief heemkundevereniging Heitse
nederweert-eind
Wandeltocht Het Kruis in
en om Nederweert-Eind
Wandelcomite Eendracht houdt
zondag 2 april weer wandeltocht
Het Kruis in en om Nederweert-
Eind.
Vanuit het startlokaal, zaal van
Nieuwenhoven aan het Pastoor
Maespein 1, kunnen wandelaars
kiezen uit vijf verschillende afstanden
die aan de hand van een gepijlde
route gelopen kunnen worden. Inschrijven
is mogelijk vanaf 07.30
uur. Starten kan tot 14.00 uur voor
de afstanden 7, 10 en 15 kilometer,
tot 12.00 uur voor de 20 kilometer en
tot 11.00 uur voor de 25 kilometer.
Bij de controle- en verzorgingsposten
kunnen deelnemers gratis gebruikmaken
van de toiletten en
wordt er koffie, thee, soep, broodjes
en versnaperingen aangeboden.
Start en finish is in zaal van Nieuwenhoven
op adres Pastoor Maesplein
1 in Nederweert-Eind.
Meer informatie staat op https://efveeart.
wixsite.com/wandeltochthetkruis.
Wat weet je over Boefje?
„Waarschijnlijk is hij een kindje van
een moeder die zelf al een aantal generaties
veel buiten, bijvoorbeeld
op een boerderij, heeft geleefd. Hij
zit nog boordevol echte kattenstreken
weert
Vrijwilligers gezocht
voor opleiding tot
AED-bedienaar
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Boefje aan de
en jaagt op alles wat los en vast
beurt, een gecastreerd katertje van
zit. Knuffelen vindt hij wel een paar
ongeveer 7 maanden. tellen fijn, maar al gauw wil hij weer
de vrijheid hebben om lekker zijn eigen
limerick
plan te trekken.”
Waar is hij het beste op zijn plaats?
„Met zijn energieke en ondernemende
karakter heeft hij het nodig
om ergens te wonen waar hij de
ruimte heeft om lekker buiten te
zijn. Hij vindt het heel gezellig bij
mensen zo lang ze hem maar niet
beperken in zijn vrijheid. Hierdoor
is hij geen goed gezelschap voor
kleine kinderen. Andere katten
vindt hij geen probleem.”
Dier van de week
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495-563981, e-mail asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel Midden Limburg de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
Waarom zit Boefje in het asiel?
„Elk jaar worden er in het voorjaar
en de zomer weer heel veel kittens
geboren, waarvan een flink deel ergens
buiten opgroeit omdat er geen
baasje is die zich om de moederpoes
bekommert. Zo gauw de kittens
dan redelijk zelfstandig zijn,
moeten ze het nest verlaten, vaak
omdat moeder alweer opnieuw
zwanger is. Ook Boefje was nog te
jong toen hij al op zichzelf was aangewezen.”
De BBB és neet van de bange!
As di-j ‘ne stikstofplan-stop
verlange
gaon klimaatactiviste
zich dan neet laote kiste
en de vlag ouch oppe kop hange?
Frans Adriaens, Weert
Foto ANP
Stichting Hartsave Leuken houdt op
de dinsdagen 4 en 18 april instructiebijeenkomsten
om te komen tot
voldoende bevoegde vrijwilligers
die een AED kunnen bedienen.
In de wijk Leuken zet de Stichting
Hartsave Leuken zich ervoor in om
verspreid over de wijk voldoende
AED’s te hebben en te onderhouden.
Deze kunnen door alle bevoegde
vrijwilligers worden gebruikt
wanneer er een melding van hartfalen
in onze woonwijk is. In zo’n geval
is het van levensbelang dat er binnen
zes minuten gestart wordt met
de reanimatie. Vrijwilligers die in de
buurt zijn of wonen, krijgen van de
112-alarmcentrale een melding om
in actie te komen. De stichting
streeft daarom naar voldoende vrijwilligers
die verspreid in de wijk wonen
en die snel en goed getraind in
actie kunnen komen.
In het najaar worden er herhalingstrainingen
georganiseerd voor vrijwilligers
die eerder zijn opgeleid.
Aanmelden via www.hartsaveleuken.nl.