woensdag 14. 04. 2021 9
komt de rijstevlaai in Margraten terecht?
werd er vulling gemaakt die nog
moest lopen. Ook de bereiding van
de rijst gebeurde op verschillende
manieren.
Hoewel de heemkundevereniging
heel veel ontdekt heeft over het ontstaan
van de riestevlaai, heeft zij het
antwoord op de vraag, waarom is de
riestevlaai zo’n traditie in Margraten?,
nog niet kunnen achterhalen.
sen en kersen. Tijdens de Tachtigjarig
oorlog – 1568 tot 1648 – werd door
de Spanjaarden rijst mee naar Nederland
genomen. Met de rijst namen
de Spanjaarden ook hun eigen
gebruiken mee naar Nederland. Zo
maakten de Spanjaarden rijstepap.
De Spanjaarden leerden de Limburgse
huisvrouw dat rijst in melk
gekookt kon worden en zo ontstond
niet alleen de rijstepap, maar ook de
vulling voor de riestevlaai.
Rijst werd in Nederland gezien als
een rijkdom. Om te laten zien dat
een dorp rijkdom had, werd er dan
ook voor de vlaai rijst gebruikt. Er
werd in elk dorp op een andere manier
rijst voor de rijstevlaai gemaakt.
In het ene dorp moest de vulling
stijf zijn, in een andere plaats
VAN NUL TOT NU
DOOR YOLANDA LOO
HEEMKUNDEVERENIGING MARGRATEN
REGIO
Met behulp van Eric Pont, kok in
hart en nieren, is Heemkundevereniging
op zoek gegaan naar het
antwoord op de vraag: hoe komt de
‘riestevlaai’ in Margraten.
De oorsprong van de vlaai en ook
van de riestevlaai ligt bij de Germanen.
Er werd daar van fijngewreven
graankorrels brood gebakken door
een steen te verhitten en hierop een
dikke meelbrij te smeren. Om het geheel
wat smakelijker te maken werd
de deeglap ingekerfd en met honing
of vruchtensap overgoten. Dit ‘gebak’
heette vladel.
In 1338 is het de familie Vladbecker
uit Duitsland, die de vlaai of varianten
hiervan, introduceert. Op oude
schilderijen zijn deze vladen ook al
terug te vinden. Zo schilderde Pieter
Breugel in 1567 zijn schilderij
Luilekkerland waarop het dak van
een huis bedekt is met vladen.
In de loop van de jaren veranderen
de platte koeken en worden de offerbroden
ook wel geloot of gevlochten.
Vanuit Duitsland waait het gebruik
van deze offerbroden over naar Geleen,
Lutterade, Krawinkel en
Stramproy. Door de jaren heen veranderde
het recept en werd de platte
koek met warme melk, eieren,
zout, suiker en gist gemengd. De zogenaamde
vladel werd rijkelijk belegd
met appels, pruimen, kruisbesHoe
REGIO
Bijen tellen in je
eigen achtertuin
De vierde nationale bijentelling
vindt op 17 en 18 april plaats.
In Nederland komen bijna 360 bijensoorten
voor. Ruim de helft daarvan
is bedreigd. Zorgwekkend, aldus
bijenexpert Koos Biesmeijer
van Naturalis. „Bijen zijn belangrijk
voor de bestuiving van zowel eetbare
gewassen als wilde planten.”
Vorig jaar deden ruim 10.000 mensen
mee aan de telling. Zij telden
ruim 130.000 bijen.
Aanmelden: www.nationalebijentelling.nl.
Daar wordt uitgelegd hoe de bijen die in tuinen
voorkomen, te herkennen zijn.
GULPENWITTEM
Organisaties
op zoek naar
vrijwilligers
MAASTRICHT
Schaapskuddes
terug in de stad
Sinds kort zijn de stadskuddes van
Schaapskooi Mergelland weer te
bewonderen in Maastricht, op de
Hoge Fronten en in Limmel.
De begrazing vormt een onderdeel
van het ecologisch beheer dat
CNME uitvoert in de stad. Door de
begrazing worden de graslanden
geleidelijk rijker aan soorten; qua
bodemleven, bijen en bloemen.
De schaapskuddes hebben overigens
een eigen Facebookpagina
waarmee liefhebbers op de hoogte
worden gehouden van allerlei
nieuwtjes en ontwikkelingen.
Die pagina is te vinden op: Facebook.com/
StadsbegrazingMaastricht
HEUVELLAND/MAASTRICHT
‘Regenwatersubsidie’ voor
eigenaren koopwoningen
zo de druk op het riool te verlagen en
beter beschermd te zijn tegen gevolgen
van hevige regenval. Om dat te
bereiken is door de Limburgse gemeenten
het platform Waterklaar
opgericht.
Volgens de gemeenten kost het
steeds meer moeite om drinkwater
schoon te houden en hebben stedelijke
gebieden vaker last van hittestress.
Wie meer wil weten over de mogelijkheden,
kan terecht op www.waterklaar.nl.
Limburgse woningeigenaren
kunnen sinds kort subsidie
aanvragen voor het opvangen van
hemelwater.
Met project Waterklaar willen gemeenten
en het waterschap hen ertoe
bewegen regenwater niet langer
af te voeren naar het riool, maar op
te vangen waar het valt. Dat kan bijvoorbeeld
door te zorgen voor meer
groen in de tuin, maar ook door water
op te vangen in een reservoir.
Gemeenten en waterschap hopen
Vrijwilligerscentrale GulpenWittem
zoekt enthousiaste krachten
voor vacatures. Stichting Redemptio
zoekt een medewerker voor het
promoten van Klooster Wittem. De
Gulpener Turnclub zoekt iemand
voor de ledenadministratie en innen
van contributie. Buitenplaats
kasteel Wijlre zoekt een gastvrouw/
heer
voor ‘coffee & picknick to go’.
Meer info op: gulpenwittem.
nl
‘Luilekkerland’
van Pieter Breugel
(1567). FOTO
ARCHIEF HEEMKUNDEVERENIGING
MARGRATEN
zal dit een aandachtspunt blijven.”
Wat is allerleukste aan Buddha?
„Buddha is jong, vol levenslust en
energie en enorm slim. Hij is stapelgek
op koekjes en blijkt bij het zien
van een koekje het braafste jongetje
van de klas te zijn. Hij gaat graag
met je mee op pad en iedere wandeling
is een feest.”
Wie is zijn ideale baas?
„We zoeken voor Buddha een ervaren
eigenaar die de tijd heeft om
hem te begeleiden in zijn opgewonden
momenten, eventueel met hulp
van een gedragsdeskundige. Hij
leefde voorheen samen met een
teefje en zou ook nu ook mogelijk geplaatst
kunnen worden bij een rustig
teefje. Buddha is heel graag buiten,
een baas met een tuin heeft
daarom onze voorkeur.”
DIER VAN DE WEEK
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg zitten tientallen honden,
katten, konijnen en vogels die
dolgraag een nieuw baasje willen.
Elke week zet Saskia Thijssen een
dier in het zonnetje. Dit keer mag
Buddha nog een keer, omdat hij
nog steeds wacht op een lieve baas
en inmiddels al veel soortgenootjes
heeft zien vertrekken uit het asiel.
Wie is hij en hoe is zijn karakter?
„Buddha is een Amerikaanse bully
van twee jaar oud. Hij is wegens een
verdrietige reden naar het asiel gebracht:
zijn vorige baas is overleden.
Buddha is een energieke hond
die snel opgewonden raakt. Op zulke
momenten kan hij tegen je opspringen
en in de riem happen. We
oefenen flink met hem om hem
meer zelfbeheersing bij te brengen
en ook voor zijn toekomstige baas
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem contact op met
Dierenbeschermingcentrum Limburg via limburg@dierenbescherming.nl
EIJSDEN
Wandelclub voor 70-90-jarigen
Speciaal voor senioren in Eijsden
hebben Envida en de Gemeente
EijsdenMargraten
een wandelclub
voor mensen tussen de 70 en 90
jaar opgezet.
Om vitaal te blijven en in contact te
blijven met anderen. Sinds een aantal
weken gaat elke dinsdagochtend
een klein groepje wandelaars op
pad.
De wandelingen hebben een lengte
van ongeveer twee kilometer en
staan onder begeleiding van een
trainer. Die componenten , de afstand
en begeleiding, blijken aanstekelijk
te werken. Want er komen
al nieuwe aanmeldingen binnen,
meldt de organisatie. Het plan is om
een tweede groep te formeren.
„Een enkeling gebruikt een rollator
of neemt de hond mee. Ze zijn enthousiast.
Tijdens de wandeling is
er aanspraak van andere dorpsbewoners”,
vertelt de woordvoerder.
Na afloop van de wandeling drinken
de wandelaars gezellig samen nog
een kopje koffie of thee bij Sociaal
Centrum Eijsden.
Ouderen in Eijsden die mee willen
wandelen, kunnen contact opnemen met
Sociaal Centrum Eijsden: info@sceijsden.nl
of ankie.vanderheijden@envida.nl
De eerste wandelaars.
FOTO SOCIAAL CENTRUM EIJSDEN