Woensdag 21. 06. 2023 REGIO 13
wonen bij broer of zus. Tegen de tijd
dat de onvruchtbare leeftijd aanbrak,
kozen ze voor een dak boven het
hoofd. Vaak konden ze nergens anders
heen dan naar het klooster.
De zusters in het boek hebben allemaal
andere motieven voor hun intrede.
Zo is er zuster Johanna, die
van kinds af aan omgang had met
haar vriend Hans, met wie ze alle
sterren van de hemel had gevrijd, ze
waren bijna toe aan trouwen, ze verliest
Hans plotseling doordat hij met
zijn motor achter op een tractor rijdt
die rechts aangeeft maar links afslaat.
Ze wil geen ander meer, ze gaat
het klooster in en denkt tot aan haar
dood alleen maar aan hem.
De roman is een tijdbeeld, van voor
de Tweede Wereldoorlog, toen de
kloosters overbevolkt raakten, tot in
de jaren zeventig, toen de leegloop
begon en doorzette, tot in de jaren negentig.
Tot de laatste zusters het
klooster overlieten aan leegstand en
makelaars.
Het is een heel ontroerend maar ook
keihard boek over levens waar wij
geen zicht op hadden. Mariet heeft
het raam naar deze onbekende mensen
die midden tussen ons verbleven
opengezet. De zusters die zich belangeloos
hebben ingezet voor ons in onderwijs,
verpleging en maatschappelijk
werk. Het boek is een meesterwerk.
literaire hoek
‘Nonna’, een literair meesterwerk
ten. Voor tederheid was weinig tijd.
Mariet bezocht de mulo en de kweekschool
(pabo) bij de nonnen en werd
onderwijzeres. Toen ze trouwde
moest ze haar baan aan de school opgeven.
Tot 1972 hoorden getrouwde
katholieke vrouwen niet te werken.
Ze mocht hier en daar wel invallen.
Later kreeg ze nog voltijdbanen, onder
meer bij een school voor moeilijk
lerende kinderen.
Mariet schreef een paar kinderboeken,
korte verhalen, vooral in dialect,
en de romans Nonna en Gouden ovalen.
De roman Nonna is de kroon op haar
werk. In feite is het een verhalenbundel
die samenvloeit tot een roman.
Het is een ongewoon boek. Het thema
alleen al, meisjes en vrouwen die voor
het klooster kiezen is in de literatuur
van Limburg onbekend. Mariet, die
veel te jong stierf door kanker, wist
heel goed over wie ze schreef. In haar
leven heeft ze altijd omgang gehad
met nonnen, op scholen en in haar
werk.
De nonnen in het boek Nonna zijn
vooral gewone vrouwen, feitelijk is
geen een van hen voorbestemd voor
het kloosterleven. Allemaal maken
ze de keuze gedwongen door omstandigheden,
vaak als ze overbleven in
de grote gezinnen, niet gevraagd
werden door een vrijer en aankeken
tegen een moeizaam gedwongen in-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over Mariet
Verbong.
Mariet Verbong is een telg uit een
creatieve familie. Filmer Ben Verbong
is haar broer. Filmer Pieter
Kuijpers is haar zoon. Ik kende haar
uit de kleine groep schrijvers uit
Noord-Limburg. Ze was erg betrokken
bij mensen en daardoor heel geliefd.
Haar jeugd kenmerkte zich door veel
ziek-zijn: het niet bedoelde voordeel
was dat ze veel tijd had om te lezen en
om verhalen te schrijven. Ze schreef
in het Nederlands en in het dialect.
Voor een van haar verhalen in het Tegels
dialect was ze op zoek naar het
woord tederheid, maar ze vond het
niet. Tederheid? In veel gezinnen
kwamen de ouders niet toe aan tederheid.
De tijd van de Tweede Wereldoorlog,
de wederopbouw was een tijd
van overleven. Van grote gezinnen,
met veel kinderen. Was er een kind
geboren dan kwam de pastoor na een
paar maanden al vragen of de akker
alweer was ingezaaid. Het aantal kindersterften,
door onder meer polio
en tuberculose, was hoog. Langdurig
zieke kinderen waren vooral lastpos-
Mariet Verbong.
Foto Privéarchief
DOOR TON VAN REEN
AUTO
Autotest
Honda Civic Type-R: duurkoop is goedkoop
Op de openbare weg merkten we dat
de motor tijdens het overschakelen
wat leek na te ijlen. Vermoedelijk een
emissiemaatregel, waarvan je geen
hinder ervaart als het schakeltempo
omhoog gaat. Je zou de Type-R kunnen
aanwrijven dat hij pas tot leven
komt als er serieus tempo gemaakt
wordt, maar dat is zo goed als onvermijdelijk.
Voor de rest is hij ondanks
zijn inzetbaarheid als boodschappenwagen
een van de meest involverende
en eenvoudigst tegen de limiet aan
rijdbare sportauto’s van het moment.
Je moet er alleen wel wat geld voor
over hebben.
Eindoordeel
Voor de liefhebber die begrijpt dat rijplezier
zit in connectie met de techniek
en toegankelijkheid is de Civic
Type-R een niet te versmaden delicatesse.
SPECIFICATIES
Honda Civic Type-R
Prijs (testauto bij repo): € 78.980,-
Topsnelheid: 275 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 5,4 s
Gem. WLTP-verbruik: 1 op 12,2
CO2-emissie: 186 g/km
Motor: vier in-lijn, 1996 cm3, turbo
Max. vermogen: 329 pk (242 kW)/6500
min-1
Max. koppel: 420 Nm/2200 min-1
tweeliter, maar met een nieuwe turbo,
sterk verbeterde koeling en een
uitlaatsysteem met zo min mogelijk
bochten om de tegendruk te minimaliseren.
De motor levert 329 pk en 420
Nm. Ook belangrijk is de toepassing
van een 18 procent lichter vliegwiel.
Waar mogelijk is het schakelgedrag
van de zesbak bovendien strakker
dan wel soepeler gemaakt.
De naar R-traditie felrode kuipstoelen
staan laag genoeg in de auto. In
het infotainmentsysteem kun je met
eindeloos veel data de race-engineer
uithangen. Voor de rest is het interieur
aangenaam minimalistisch qua
opzet. Het digitale dashboard is simpel
met witte cijfers op een zwarte
achtergrond en lampjes daarboven
helpen bij het vinden van het optimale
schakelpunt.
Links van de pook vind je de selectieknop
voor de diverse rijprogramma’s.
De comfortstand doet zijn
naam eer aan. De dempers strijken
alles mooi glad, behalve de allerscherpste
oneffenheden, de besturing
laat zich met één vinger ronddraaien
en de aandrijflijn gedraagt
zich als die van je oma’s Civic. De
sportstand schroeft de assistentie
naar beneden en schudt de motor
wakker, maar laat voldoende flex in
het onderstel om de gemiddelde
B-weg zonder gestuiter te kunnen
aanvallen. De positie +R komt het
beste tot zijn recht op een strak geasfalteerd
stuk weg of het liefst een circuit,
zoals de Portugese voormalige
F1-baan Estoril, waar we het grensbereik
mochten verkennen. De Civic
is nu meer een opvolger van de Integra
of Accord Type-R, met een chassisdynamiek
waarbij de vooras altijd
een leidende rol heeft en de achteras
gedwee volgt, zonder de gripbalans
te veel naar zich toe te trekken.
De Brembo-remmen laten zich precies
tegen het ABS aan vertragen. De
dempers variëren constant in hardheid
om zo rol- en duikbewegingen tegen
te gaan, maar kortfrequente oneffenheden
zoals kerbstones tegelijk
helemaal door te laten.
Honda Civic Type-R.
Foto manuelportugal.com
Ja, 78.980 euro voor een Honda
Civic is even slikken. Maar voor een
toegewijde liefhebber is de Type-R
die torenhoge prijs toch waard.
Door Dries van den Elzen
Vanuit puur technisch oogpunt is er
geen reden te vinden waarom de
Type-R zoveel zou moeten kosten,
aangezien de lay-out en veel hardware
van de vorige generatie is overgenomen.
Toch kunnen we je ‘m met
geen mogelijkheid afraden. Honda is
tot het uiterste gegaan om de afstemming
van alle componenten te perfectioneren.
Dus is hij 19 millimeter lager
en 15 millimeter breder geworden,
met een 35 millimeter langere wielbasis.
Alles om plaats te maken voor de
265-sectie Michelin Pilot Sport 4Sbanden,
die 20 millimeter meer
breedte op ’t asfalt leggen. Teneinde
vering en demping zo zacht mogelijk
te kunnen afstellen zonder nadelige
gevolgen voor de wegligging, is er veel
werk gemaakt van het stijver en lichter
maken van de koets. Het leeggewicht
komt alles bij elkaar op een respectabele
1429 kilo rijklaar. Veel aandacht
is ook uitgegaan naar het
verstevigen van de complete stuurinstallatie,
opdat de communicatie in
beide richtingen met zo min mogelijk
verstoring verloopt.
De krachtcentrale is nog steeds een
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto