woensdag 14. 07. 2021 REGIO 11
ste tiendheffer. Tussen de tweede
en de derde generatie tiendheffers
uit de familie Reijners moet nog iemand
anders in deze functie actief
zijn geweest, maar omdat er bij de
parochie geen archieven of overzichtsregisters
meer aanwezig zijn
uit die periode, is niet bekend wie dit
was.
Pastoor Linckens vermeldt het volgende
over zijn overleden jonge
tiendheffer Henricus: ‘Na een periode
van matheid van een half jaar en
nadat hij bloed gebraakt had, stierf
aan de tering de zoon van Winocus
Reyners en Johanna Waghemans
(deze waren al eerder gestorven). Hij
was de oudste zoon, hij was ongehuwd
en mijn inner van de kerkelijke tienden.
Hij was een trouw werker en een
christelijk strijder in zijn ziekte, die de
dood, die hij al lang als naderend gezien
had, blij en vol verlangen naar het
goede onderging.’
Met de dood van de jonge Henricus
Reijners kwam er een einde aan een
drie generaties durende traditie
van tiendheffing binnen één familie.
(Bron: website Familie Reijnders Ospel, familiegeschiedenis
sinds 1555.)
Niet alleen de Belastingdienst weet
ons te vinden; vergeet ook niet de
gemeentelijke belastingen. Ook betalen
we vanaf 1 januari 1969 BTW
over alles wat wij aanschaffen. Vandaag
de dag betalen wij de fiscus in
euro’s. Dat was in de feodale tijd heel
anders. Er was veel minder geld in
omloop en daarom werd de opgelegde
belasting veelal in natura betaald.
De kerkelijke tienden
De parochie had vaak het tiendrecht;
het recht om belasting te heffen.
De tiendplichtige diende een
tiende deel van zijn oogst en van zijn
jongvee af te dragen. In Europa
werd deze vorm van belasting al ingevoerd
in de tijd van Karel de Grote.
Deze heffing was eigenlijk bedoeld
als een sociale belasting, die
moest dienen ter financiering van
sociale werken zoals de armenzorg,
het levensonderhoud van de parochiepriesters
en het onderhoud van
de kerkgebouwen.
Niet iedereen was overigens tiendplichtig.
Het tiendrecht rustte niet
op een persoon als zodanig, maar op
de eigenaar van een tiendplichtig
goed. De tiendheer ging lang niet altijd
persoonlijk de akkers af om de
tienden te innen, vaak liet hij dit
doen door een tiendheffer. Deze
tiendheffer, bezocht de tiendplichtigen
met zijn tiendkar en haalde de
goederen op die daarna in een tiendschuur
werden opgeslagen. Met het
toenemen van de geldeconomie
werd later de tiende steeds vaker
voldaan in klinkende munt. In
Weert staat nog een gebouw met de
naam ‘De Tiendschuur’ en dit
bouwsel heeft als zodanig dienstgedaan
voor de heren van Horne. In
Heythuysen herinnert de straatnaam
Tienderweg nog altijd aan
deze niet meer geheven belasting.
De familie Reijnders uit Heythuysen
was blijkbaar als tiendheffer
zeer gewild, zo bleek uit genealogisch
onderzoek van nazaat Henk
Reijnders uit Ospel. Als tiendheffers
van de parochie H. Nicolaas te
Heythuysen verrichtten ze dit werk
met een korte onderbreking drie generaties
lang van 1680 tot 1745. Misschien
niet onlogisch want het was
erg belangrijk dat de tiendheffer
precies wist welke percelen (en bijbehorende
eigenaren of pachters)
tiendplichtig waren. Mogelijk kreeg
de zoon deze kennis bijna automatisch
mee van zijn vader en hij gaf
die informatie weer door aan zijn
zoon. Op die manier bleef de functie
van tiendheffer dus logischerwijze
binnen de familie.
Het overlijdensregister van
pastoor Linckens
De drie tiendheffers uit de familie
Reijnders werden, zo blijkt uit de
aantekeningen van pastoor Linckens
door de parochie beëdigd. Ze
inden dus voor de parochie en niet
voor eigen rekening als pachter van
het tiendrecht. Petrus Franciscus
Linckens was pastoor in de parochie
H. Nicolaas in Heythuysen van
1727 tot aan zijn dood in 1753. Hij had
de gewoonte om begraafinschijvingen
vrij uitgebreid vast te leggen in
het Latijn, waardoor er een soort
kleine levensloop ontstond, met
veel informatie over de betreffende
overleden persoon.
Ongeletterd
Over tiendheffer Winocus Reyners,
die leefde van 1687 tot 1731, schreef
pastoor Linckens: ‘Winocus werd
Wijnert genoemd. Als opvolger van
zijn vader Henricus Reijnders (16601726)
heeft hij vijftien jaar lang zeer
nauwgezet de kerkelijke tienden geind.
Hij was door de parochie beëdigd.
Hij was ongeletterd maar met zijn natuurlijke
capaciteiten zeer rechtvaardig.’
Wijnandus Reyners heeft dus zijn
vader Henricus Reijnders opgevolgd.
Henricus was maar liefst 27
jaar tiendheffer geweest. Het valt
op dat de spelling van de achternaam
bij Wynandus verschilt met
die van zijn vader. De zoon van Wynandus,
de derde generatie dus,
heeft het ambt van tiendheffer
maar acht jaar uitgeoefend. Deze
Henricus Reijnders (17171746)
stierf reeds jong op 28jarige
leeftijd.
Hij was dus al vanaf zijn twintigVAN
NUL TOT NU
DOOR PIETER KNIPPENBERG
Drie generaties tiendheffers in één familie
Belasting betalen is van alle tijden.
De overheid heeft nu eenmaal geld
nodig om op allerlei terreinen wezenlijke
voorzieningen in stand te
houden en voor nieuw beleid. Wanneer
de bekende blauwe enveloppe
van de Belastingdienst in de bus
valt, worden we weer aan die verplichting
herinnerd.
De familienaam Reijnders stamt af van de boerderijnaam Reijnders Hof. Deze boerderij die in 1969 werd
afgebroken, lag in het buurtschap Maxet tussen Heythuysen en Leveroy. Op deze locatie ligt nu de minicamping
Scheijvenhof. FOTO HEEMKUNDEVERENIGING HEITSE
„Met haar 8 jaar heeft ze nog een
hele jonge uitstraling, die door haar
levendige gedrag alleen nog extra
bevestigd wordt. Ondanks dat ze als
binnenkat een heel beperkte leefomgeving
heeft gehad, voelt ze zich
al gauw ergens op haar gemak en is
ze duidelijk aanwezig.”
Waar zou ze het beste geplaatst
kunnen worden?
„Tyga zou een fijne huisgenoot zijn
voor iemand die echt een kat zoekt
om binnen te houden. Mocht de mogelijkheid
er zijn om af en toe eens
buiten rond het huis te komen, dan
zal ze dat ook wel op prijs stellen.
Omdat ze graag in de aandacht
staat, zal ze deze niet graag delen
met andere katten. De aanwezigheid
van kinderen is geen probleem,
omdat die voor wat levendigheid
zorgen waar ze wel van houdt.”
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is dat Tyga, een
gesteriliseerde poes van 8 jaar.
Hoe is Tyga in het asiel terechtgekomen?
„Als je katten binnen wilt houden,
dan moet je er rekening mee houden
dat ze voldoende privacy en ruimte
hebben. Worden katten teveel met
elkaar geconfronteerd terwijl het
niet goed klikt, dan kan dat enorm
veel stress geven. Dit was ook het
geval bij Tyga die het huis moest delen
met andere katten waarmee het
niet goed klikte.”
Wat kun je over Tyga vertellen?
NEDERWEERT
Geen fysieke KVW-week,
wel online-activiteiten
Vanwege corona kan de traditionele
KVWweek
in Nederweert niet doorgaan.
In plaats daarvan zijn er op
dinsdag 24 en woensdag 25 augustus
online activiteiten via Teams.
De activiteiten zijn bedoeld voor
kinderen uit de groepen 1 tot en met
8. Dinsdag 24 augustus wordt er geknutseld
en staat een quiz op het
programma. Woensdag wordt gebakken
en bingo gespeeld.
Deelname kost 3,50 euro. Voor dat
bedrag krijgen de deelnemers een
pakketje met daarin alle benodigde
materialen voor de activiteiten. Inschrijven
kan tot 15 juli op de website
www.kvwnederweert.nl. Het
deelnamebedrag kan worden overgemaakt
op NL59 RABO 0135 5400
03. Deelname is pas definitief wanneer
de betaling ontvangen is. Vermeld
bij de betaalopdracht de vooren
achternaam van het deelnemende
kind.
Meer info op www.kvwnederweert.nl en de
Facebookpagina van het KVW.
KELPENOLER
Harmonie Sint Liduina
houdt tour door het dorp
Harmonie Sint Liduina houdt vrijdag
16 juli een tour door het dorp. De
muziekvereniging laat zich op drie
verschillende locaties horen. Het
muzikale gezelschap begint om
18.30 uur met optreden bij restaurant
De Molshoop. Daarna zijn
grandcafé Bie de Tied (19.30 uur) en
frituur Ut Trefpunt (20.30 uur) aan
de beurt. Bij slecht weer zal de tour
verplaatst worden naar vrijdag 23
juli.
WEERT
Adventure Club voor
avontuurlijke kinderen
Kinderen van 8 tot en met 12 jaar
kunnen zaterdag 31 juli op avontuur
tijdens de demodag van de Adventure
Clubs in Bibliocenter Weert.
Aan een tweetal tafels worden korte
scenario’s gespeeld met één tot vier
spelers om kennis te maken met een
spel. Er zijn verschillende verhalen
om in te duiken als jouw eigen held
of heldin, aldus de woordvoerder.
Heel concreet over wat de kinderen
precies te wachten staat, is de bieb
niet, maar dat maakt het natuurlijk
allemaal extra spannend.
Aanmelden is niet nodig en deelname is gratis.
De demodag duurt van 10.00 tot 13.00
uur. Adres: Wilhelminasingel 250 in Weert.
LIMERICK
Hamer zag: „Ich heb die in mien
tes!”
Mer de formatie ging toch oppe
fles
Weem wuuërdj nao det gezeûr
De nôwwwe informateur?
Nao Hamer kumptj toch altiêd
schieër of mes?
Frans Adriaens, Weert