Woensdag 30. 08. 2023 REGIO 11
horst
Kasteel en kerk vieren
jubileum: vijf eeuwen
Johan van Wittenhorst
Het is dit jaar op de kop af vijf eeuwen
geleden dat Johan van Wittenhorst
zijn intrek nam in Huys Ter
Horst. Daarom is zondag niet alleen
het kasteel maar ook de kerk open.
Het LGOG sluit aan bij de maandelijkse
open dag van Stichting kasteel
Huys ter Horst. De kasteelruïne
komt weer tot leven tussen 12.30 en
15.30 uur. De kokkin, het kruidenvrouwtje
en andere bewoners vertellen
hoe het er in de middeleeuwen
aan toe ging op het kasteel, dat deze
keer gratis toegankelijk is. Daarnaast
komen bezoekers alles te weten
over het leven en werk van Johan
van Wittenhorst, wiens naam in de
stamboom van het koningshuis
voorkomt. In de Lambertuskerk zal
uitgebreid aandacht zijn voor de
grafkelder van de familie Van Wittenhorst.
De kerk is geopend van
14.00 tot 16.30 uur.
Zomerkermis is Castenray op z’n best
rein gebracht. De mannen doken de
cafés in, voor de vrouwen had dat
geen pas.
Er stonden slechts weinig kermis
attracties. De snoepkraam van
Camps uit Horst was vele jaren een
begrip in de regio. De suiker- en kaneelstokken
en de Campsmoppen
vonden gretig aftrek. Dit waren
ronde, met rode suiker bestrooide
koeken met een gat in het midden.
Een vaste attractie vormde ’t perdjespeul
en meestal stonden er ook
nog een zweefmolen, een schiettent
en schommels. Voor de jeugd was
het opbouwen en weer afbreken van
de attracties een spannende bezigheid.
Vooral de jongens spoedden
zich meteen na school naar het kermisterrein.
Na het bezoek aan de kermis werd
een uitgebreide koffietafel gehouden
met pruumkesweg, kleuntjesweg,
goej bòtter, kieës, boeremetwaorst en
schink. De koffietafel werd afgesloten
met zelfgebakken vlaai.
zondag op tafel, maar was exclusief
voor bijzondere gelegenheden als
een bruiloft, Pasen, Kerstmis en de
kermis. De soep werd een dag lang
getrokken van rundvlees. De gewone
boer of burger had geen rundvlees,
dat moest gekocht worden.
Alleen een ‘dikke’ boer slachtte wel
eens een rund. In de soep zaten
meestal zelfgemaakte mergballetjes
en verse groenten. De mergballetjes
bestonden uit beenmerg, ei en
paneermeel of fijn gewreven beschuit.
De balletjes moesten stevig
van samenstelling zijn, anders vielen
ze uit elkaar. Het merg kwam uit
het mergpijpje, een stuk bot van het
rund en de verhouding van ei en
bindmiddel moest precies goed zijn.
Nam je te veel van het vette beenmerg,
dan werd het niet genoeg gebonden
en vielen de balletjes uiteen.
Omdat het wel eens kon mislukken,
werden de balletjes apart gekookt,
anders zou de hele soep mislukt zijn.
De soep moest helder zijn en er
moesten vetogen bovenop drijven.
Op het bord ging een hele beschuit
in de soep.
Na de soep kwamen de aardappelen
met rundvlees en verse groenten op
tafel. Soms volgde na de soep een
tussengerecht van zuurvlees, gemaakt
van het soepvlees, augurken
en uitjes met een scheutje azijn en
een laurierblad. Als nagerecht werd
meestal rijstepap met zwarte pruimen
of gedroogde appeltjes geserveerd.
Het soepvlees werd ook gebruikt
om koude schotel te maken.
Deze werd meestal ’s avonds opgediend,
voordat het bezoek huiswaarts
keerde.
Café
Na het middageten gingen de vrouwen
afwassen, terwijl de mannen
een goede sigaar opstaken en over
het boerenwerk praatten. Als de afwas
klaar was, gingen de mannen
naar de veldgewassen kijken en
wandelden de vrouwen over het erf.
Uiteraard werd er met de kinderen
ook een bezoek aan het kermistervan
nul tot nu
Door jan strijbos
Afgelopen zondag was de laatste
van augustus en dus kermis in
Castenray. Vroeger lag het dorp er
dan op zijn paasbest bij. In de week
ervoor ging de witkwast flink door
het hele huis, er werd grondig
geveegd en gepoetst en buiten
mooi ‘gegrieseld’ (geharkt). Zelfs
de moestuin moest er piekfijn
uitzien, want de familie kwam op
bezoek.
Vroeger was de kermis op de tweede
zondag na 9 oktober, maar in 1923
werd het dorpsfeest op verzoek van
de inwoners verplaatst naar augustus.
Op kermiszondag moest eene H.
Leesmis gedaan worden voor de levende
en overleden weldoeners der Kapel
en op maandag eene H. Leesmis voor
de levende en overleden van de Broederschap
der H. Brigida. Aan de celebrant
moest 2,50 gulden betaald
worden. De kermis in Castenray
was met afstand de beste in de regio.
Dat kwam, omdat de kermis net buiten
d’n bow, de oogsttijd, viel. De
knechten en dienstmeiden kregen
een knaak (twee gulden en vijftig
cent) om kermis te vieren. Achter
café ‘t Jagershuis stond een danstent,
evenals bij het café van Thei en
Gon Jakobs en vóór 1923 ook bij café
A. Dinghs en op ’t Schoor bij café
Kemmelings. Alle tenten en de cafés
zaten vol. Per dans, die uit twee delen
bestond, moest je anderhalve
cent betalen. Tijdens de pauze tussen
de twee delen werd het geld opgehaald.
Banket en soep
In de bakhuisjes werden broden en
vlaaien gebakken. De vlaaien kenden
een harde deegbodem en een
zachtere van gistdeeg. De bodem
moest niet te dik zijn, maar de vulling
wel. Dan had je de beste vlaai.
Dun van laer en dik van smaer, och dat
heb ik toch zó gaer, werd gezegd.
Het hele huis rook heerlijk naar de
vers gebakken banket. Voor het bezoek
werd de baeste kamer gebruikt
en de tafel werd gedekt met het
mooiste servies. De dag ervoor was
al een grote pot stevige bouillon getrokken
van een flink stuk soepvlees
en soepbot, zodat met de kermis
sòndágse soep geserveerd kon worden.
Deze soep kwam echt niet elke
Foto van de Castenrause kermis uit 1925, gemaakt door caféhouder Bertje van Rhee (1884-1950).
Foto archief heemkunde castenray
Wat is haar favoriete bezigheid?
„Ze is graag op zichzelf en houdt ervan
om de hoogte of schuilmogelijkheden
op te zoeken.”
Heeft zij minpuntjes?
„Willeke houdt niet van vreemden,
en zeker niet van vreemde mensen
die ook nog vinden dat ze geaaid
moet worden! Willeke zal dit duidelijk
maken door flink uit te halen, te
blazen of zelfs te bijten als ze dit nodig
acht.”
Wat voor baas zoeken jullie?
„We zijn op zoek naar een rustige,
stabiele, zo prikkelarm mogelijke
omgeving. Een plek zonder kinderen
of andere huisdieren. Een plek
met een alleenstaande of alleenstaand
echtpaar met ervaring in
moeilijke katjes of katjes met een
rugzak.”
Dier van de week
Elke week stelt Juanita Janssen
van Dierenopvang Op de Smakterheide
een dier voor dat op zoek is
naar een nieuw thuis. Deze week is
dat Willeke is een zwart-witte poes,
die gevonden is in het dorp Mete
rik. Ze is inmiddels gesteriliseerd.
De valkuil bij Willeke is dat mensen
haar bijzonder vinden vanwege
haar aaibare uiterlijk. Echter is ze
nog niet zo aaibaar als mensen
vermoeden.
Hoe is haar karakter?
„Willeke is gebaat bij iemand die de
tijd voor haar neemt, en geen verwachtingen
heeft. Hiermee zal haar
vertrouwen groeien en zal er een
band tussen haar en haar baasje
ontstaan. Willeke is zeker een poes
die zich kan ontwikkelen tot een fijne
metgezel. Maar ze doet dit op
haar eigen manier en tempo.”
Gaat jouw hart sneller kloppen van dit dier? Neem dan contact op met
Dierenopvang Op de Smakterheide, tel. 0478-639062 of via info@smakterheide.nl.
venray
Rotary viert eeuwfeest
met honderdjarigen
Rotary Nederland bestaat honderd
jaar. De Venrayse afdeling viert
deze verjaardag samen met alle
mensen die een eeuw en ouder zijn.
Rotary Venray nodigt alle inwoners
van de gemeente Venray die in 1923
of eerder zijn geboren, uit voor een
feestje met koffie en taart op zondag
3 september. Aanmelden kan via
info@rotaryvenray.nl.
bergen
Nieuw: doe-het-zelf
subsidie voor klussers
Klussers uit de gemeente Bergen
die hun woning zelf isoleren, komen
nu ook in aanmerking voor subsidie.
Deze Doe-het-zelf subsidie is opgezet
door VerduurSAMEN2030.
Met deze regeling kunnen woningeigenaren
die zelf isolatiemaatregelen
in huis uitvoeren een tegemoetkoming
ontvangen voor de gemaakte
kosten. Gebruikte materialen
worden vergoed tot een bedrag van
maximaal 5000 euro. Kijk ook op
www.verduursamen2030.nl.
venray
Gratis inloopspreekuur
leerwerkloket verlengd
Het gratis spreekuur van het Leerwerkloket
in de Venrayse bibliotheek
krijgt na de zomer een vervolg.
De pilot is wegens succes verlengd
tot eind 2023.
Het Leerwerkloket Noord-Limburg
helpt iedereen die wil leren en werken.
Of je nu studeert, al veertig jaar
werkt, zelfstandige bent of werkzoekend.
Het inloopspreekuur vindt op
de eerste dinsdag van de maand
plaats in de bieb en is er onder meer
voor mensen die een nieuwe baan
zoeken, maar nog niet weten wat bij
hen past. Maar ook voor iemand die
op zoek is naar een passende studie
en leerbaan. Het advies is kosteloos
en onafhankelijk.
Het eerstvolgende spreekuur is op 5 september
van 13.00 tot 16.00 uur.