REGIO
woensdag 22. 09. 2021 11
VAN NUL TOT NU
DOOR GERARD VAN DE GARDE, GEMEENTEARCHIEF ROERMOND
Priesters verbannen naar Franse strafkolonie
Rond 1800 bracht de Franse Revolutie
Wat ben je te weten gekomen over
hem?
„Bij een zwerfdier moeten we het
vooral hebben van onze eigen waarnemingen
voor wat zijn karakter en
gezondheid betreft. Duveltje is een
fijn gebouwde kat, waardoor je al
gauw het idee hebt dat hij niet genoeg
te eten krijgt. Ondanks dat hij
nog niet gecastreerd was, heeft hij
niet echt het uiterlijk van een echte
kater ontwikkeld. Ook qua karakter
is hij helemaal geen macho en is hij
tegen iedereen erg vriendelijk.”
Waar zou hij het fijn vinden om te
wonen?
„Gezien zijn nog jonge leeftijd zou
het fijn zijn voor hem om lekker actief
bezig te kunnen zijn en naar buiten
te kunnen. Door zijn ongecompliceerde
karakter is hij prima op
zijn plaats in een gezin.”
ons onder meer de rechtsstaat,
de burgerlijke stand, een tientallig
stelsel van maten en gewichten en
het Burgerlijk Wetboek. Maar niet
alle veranderingen waren positief.
Sommigen betaalden een hoge
prijs, onder wie een aantal Roermondse
priesters.
DIER VAN DE WEEK
Ben je geïnteresseerd in dit dier? Neem dan vrijblijvend contact op met De Beestenboel
via tel. 0495563981,
email
asielweert@planet.nl of kijk op de Facebookpagina.
Dierenasiel De Beestenboel vangt
voor bijna heel MiddenLimburg
de
honden en katten op. Genoeg
aanbod dus voor Anne Vleeshouwers
om elke week voor één van
deze dieren extra aandacht te
vragen. Deze week is Duveltje aan
de beurt, een gecastreerde kater
van ongeveer 2 jaar.
Hoe is Duveltje in het asiel terechtgekomen?
„Zoals de meeste katten die in het
asiel terechtkomen, is hij door de
Dierenambulance opgehaald na
een melding over een aangelopen
kat waarvan het leek of hij verdwaald
was. Eerst wordt een goede
afweging gemaakt of het werkelijk
een zwerfdier betreft. Daarna
wordt hij opgehaald en naar het
asiel gebracht, in afwachting van
hereniging met zijn baasje.”
in het geheim kinderen en zegenden
huwelijken in.
Priesters opgepakt
Op 10 juli 1798 arresteerden de
Fransen zes ‘eedweigeraars’ bij een
razzia in Roermond: vicaris Bosch
van de kathedraal, vicaris Crebber
van de Christoffelparochie, de paters
Wauters, Stoffers en Van Ham
van het minderbroedersklooster en
pastoor Houwaert van het begijnhof.
De volgende dag werden bij dit
zestal in Stokkem (B) nog gevoegd
de pastoors Todeman van Heythuysen,
Engels van Grathem en Rijcksz
van Montfort. Het groepje van negen
raakte in de loop der tijd versnipperd,
maar zes bleven er bij elkaar.
Eén van hen, vicaris Joannes
Guilielmus Bosch, hield een dagboek
bij van hun belevenissen.
Dagboek
Op 11 juli, in Maastricht, kregen de
priesters te horen dat ze op transport
gingen naar het eiland Ré voor
de Franse kust. Na een tocht van 44
dagen kwamen ze daar aan. De bedoeling
was dat ze – net als andere
‘eedweigeraars’ – vandaar werden
verscheept naar de strafkolonie Cayenne.
Cayenne heet tegenwoordig
FransGuyana
en is een buurland
van Suriname. Gelukkig is het zo
ver niet gekomen, want dan waren
ze waarschijnlijk niet levend teruggekeerd.
Frankrijk was in oorlog
met Engeland en Engeland was op
zee oppermachtig. Daardoor konden
er geen Franse schepen naar
Cayenne uitvaren.
Intussen kwam Napoleon aan de
macht, die een eind maakte aan de
priestervervolging. Na anderhalf
jaar gevangenschap noteerde
Bosch in zijn dagboek: ‘Den 9 februarij
1800 zijn wij Charl. Rijcksz past.
van montfort, todeman past. van
heythuysen, houwaert, pater wauters,
p. van ham en j.g. Bosch in definitive
vryheid gesteld.’ Maar het zou
nog eens zeven maanden duren
voordat ze met de postwagen vanuit
Maastricht terugkeerden in Roermond,
op 12 september 1800.
Meer geschiedenis van Roermond op
www.archiefroermond.nl/nl/verhalen.
In 1794 werden de Zuidelijke Nederlanden
– grofweg het huidige België
en Nederlands Limburg – bezet
door de legers van de Franse Republiek.
Het gebied werd ingelijfd bij
Frankrijk. De bezetters zouden
twintig jaar blijven en Roermond
belandde midden in de woelingen
van de Franse Revolutie. De samenleving
werd op zijn kop gezet. De
voorrechten van adel en kerk werden
afgeschaft, de scheiding tussen
kerk en staat werd ingevoerd. In de
praktijk betekende dat een harde
onderdrukking van de katholieke
kerk.
De kerk in het nauw
De katholieke kerk had veel macht
en veel (grond)bezit opgebouwd en
was bovendien vrijgesteld van allerlei
plichten die voor anderen wel
golden, zoals belastingen of inkwartiering
van militairen in oorlogstijd.
Sinds de middeleeuwen was de
weerstand tegen die voorkeurspositie
gegroeid. Eind achttiende eeuw
kwam de kerk daardoor in het nauw.
Keizer Jozef II, die van 1780 tot 1790
over de Zuidelijke Nederlanden regeerde,
liet een groot deel van de
kloosters sluiten en plaatste de
priesteropleidingen onder staatstoezicht.
De Franse Republiek ging
nog verder. Alle bezit van de kerk
werd onteigend. Ook de resterende
kloosters werden gesloten. Alle religieuze
uitingen in het openbare leven
werden verboden, zoals kruisen
en heiligenbeelden, habijten en soutanes,
processies en bedevaarten.
Het geloof mocht alleen binnenskamers
worden beleden. En alle priesters
moesten een eed van trouw aan
de republiek zweren. Vooral dat
laatste ging de meeste geestelijken
te ver. Ze gingen ondergronds,
droegen de mis stiekem op in woningen
en kelders, met geïmproviseerde
tinnen en houten kelken, doopten
JeanNicolas
Schlim, pastoor van Aarlen (B), wijst aan hoe hij als
gearresteerde ‘eedweigeraar’ per schip naar het eiland Ré werd
vervoerd. FOTO MUSEUM PICONRUE, BASTOGNE (B)
Fragment uit het dagboek van vicaris Boschingezoomd.
FOTO PRIVÉBEZIT
THORN
Bevrijding van Thorn op
sobere wijze herdacht
De bevrijding van Thorn door de Brigade
Piron wordt herdacht op donderdag
23 september. Vanwege de
coronamaatregelen heeft de organiserende
stichting evenals in 2020
gekozen voor een sobere opzet.
Zo moeten de militairen van het Regiment
5e linie Bevrijding, de opvolgers
van de Brigade Piron, door de
maatregelen verstek laten gaan.
Wel staan, zoals elk jaar gebruikelijk,
de leerlingen van groep 7/8 centraal.
Zij nemen het onderhoud over
van het monument aan de Kerkberg
en dragen ook het gedachtegoed
van de Bevrijding van Thorn uit. In
de middaguren worden op de plaatselijke
basisschool diverse activiteiten
gehouden met de leerlingen en
anciens van de Brigade Piron. Om
15.00 uur worden er bij het monument
op de Kerkberg diverse toespraken
gehouden, kransen gelegd
en vindt na de Last Post de overdracht
van het monument plaats
aan de leerlingen. Rond 15.30 uur
worden bij het monument van de
burgerslachtoffers enkele toespraken
gehouden en worden er door de
families van de burgerslachtoffers
kransen gelegd.
PEYECHT
Herdenking omgekomen
vliegtuigbemanningen
De Stichting Op Vleugels der Vrijheid
houdt op zondag 26 september
de jaarlijkse herdenking voor omgekomen
vliegtuigbemanningen bij
het monument nabij Abdij Lilbosch
aan de Pepinusbrug 6 in PeyEcht.
De herdenkingsceremonie duurt
van 13.30 tot 14.45 uur en wordt muzikaal
opgeluisterd door de koninklijk
erkende Fanfare St. Joseph uit
Pey.
Info: www.opvleugelsdervrijheid.nl.
HEYTUYSEN
Alzheimercafé Leudal
over vergeetachtigheid
Vergeetachtigheid is het centrale
thema tijdens het Alzheimercafé
Leudal, dat op dinsdag 28 september
wordt gehouden in Zorgcentrum
Beek en Bos in Heythuysen. Gastspreker
is GZpsycholoog
mw. Zelissen.
Vergeetachtigheid; is dit normaal of
is er meer aan de hand? Wat zijn de
mogelijke oorzaken van vergeetachtigheid?
Wat kan een GZpsycholoog
doen bij geheugenproblemen?
Hoe wordt een diagnose dementie
gesteld? Deze en meer
vragen komen aan bod tijdens het
Alzheimercafé op 28 september.
Belangstellenden zijn welkom in
Zorgcentrum Beek en Bos aan de
L’Unionlaan 1 in Heythuysen. De
toegang is gratis. De zaal is geopend
vanaf 19.00 uur, het programma
start om 19.30 en eindigt om 21.00
uur. Vrijwilligers die zich in willen
zetten voor het Alzheimercafé zijn
eveneens van harte welkom. „We
kunnen alle hulp gebruiken. Lijkt
het u leuk om koffie te schenken en
onze bezoekers te ontvangen, meld
u aan”, aldus een van de initiatiefneemsters.
Bezoekers dienen zich aan te melden via
mail: alzheimercafeleudal@gmail.com of telefonisch
via 0475494059.