Woensdag 25. 10. 2023 5
Amstenrade
Infomiddag ‘langer thuis
wonen bij dementie’
Alzheimer Café Amstenrade, onlangs
door Rabo Club Sport beloond
met een cheque ter waarde
van 1364,92 euro, verwelkomt
woensdagavond 1 november ‘casemanagers
en Hetty Corstjens-Jonkhout
om te praten over hun werk. Zij vertellen
onder meer wat ze kunnen
doen om mensen met dementie zo
lang mogelijk thuis te laten wonen.
De bijeenkomst vindt plaats in recreatieruimte
Elvira/Leontine, De Geyselaar
10 in Amstenrade. Aanmelden
is niet nodig.
Sittard
dementie’ Mieke van Gemert
De Gasterij van Zorgcentrum
Krijgt Kemperkoul een
eigen ontmoetingsplek?
Geleen
‘Dialekdaag’ na acht jaar
terug op kalender
Greutsj houdt zondag 29 oktober
van 14.30 tot 16.30 uur in de Hanenhof
in Geleen, na acht jaar ‘dialectstilte’,
weer een Dialekdaag. De organisatie
belooft bezoekers een tjokvol
programma voor jong en oud,
want ‘’t plat kalle moet de aandacht
krijgen die het verdient’, is de gedachte.
Er zijn voordrachten en optredens
door de band Keizem. „Onder
de deelnemers bevinden zich
bekende namen als Kenjer van de
Driesprong, Phil Schaeken en Laura
Theunissen”, meldt de organisatie.
Entree: vijf euro (gratis tot en met 17 jaar).
Eeserveren: michel.vandijke@ecsplore.nl.
REGIO
Foto Getty Images
De wèntjer geit op klómpe,
de herfs op sjlóffe
zien humme. En ouch: Oet de druime
van ’t vruigjaor wurt in de herfs
jam gemaak. Deze vènj ich ouch
sjoon: De wèntjer geit op klómpe, de
herfs op sjlóffe. Dat op sjlóffe of pantóffele
loupe höb ich lèts zelf óngervónje
wie ich euver paedjes vol
herfsblajer leip. Ein apaart maar
fejn gevuil, toch? Ich wanjelde door
de bósj in de Eifel en zoug versjeije
plaatsje duik oppe gróndj ligke. Dao
woorte de neutjes en anger vruchte
opgevange en verzameld óm nao de
kwekerieje te brènge. Sjlum bedach.
Feeste wie de beeste
Väöl beeste höbbe in deze herfstied
inderdaad fees. Ómdat d’r väöl
vruchte in de bósj ligke: kesjtaanjele,
beukeneutjes en eikels. Z’ón riek
jaor mit väöl bósjvruchte nuimp me
oppet Dutsj: Mastjahr. ‘t Woord
‘mast’ is ouch bekènd bie de jaegesj
en in de bósjboew. ’t Haet wenig te
make mit de oetdrökking waat ras
dat mas! Ómdat ‘r in ein mastjaor
väöl aete in de bósje is te vènje, kómme
de wilj verke minder sjnel op ‘lokvouwerplaatsje’
aaf.
De naam mastjaor kump van vruiger,
wie de boere hun verkes in de
bósj leite (vr)aete. In de jaore mit
väöl neutjes enz. vónje en oute de
verkes mee, daodoor woorte ze goud
gemast; daoróm mastjaor. Nao z’ón
jaor volg meistes ein beurtjaor, mit
väöl minder vruchte. De natoer regelt
dat zelf.
Mast is gans get angesj es most, dat is
de naam veur frisj gepreste, mer nog
neit vergiste sap van de droeve. Dao
make ze dèks Federweisser van. Feder
kump van vaer en weiss wis nao
de neit heldere kleur van deze gans
jónge wien. Es ’r van roje droeve
wurt gemaak nuimp me ’t ouch waal
roje sauser. Eine richtige zuite
herfsdrank.
Feeste wie de beeste is ouch ein leidje
van de Janse Bagge Bend. Eine regel
oet d’n teks zaet waal genóg: ‘Wie de
vèrkes gaon veer noe zoepe en oppe
kneen op heim aan kroepe.’ De beeste
in de bósj zeen ein sjtök versjtenjiger!
Pès de volgende maondj. Blief gezóndj.
Reacties:
johnhertogh@gmail.com.
Ós Modesjtaal
Door John Hertogh i.s.m. Veldeke Krènk Zitterd-Gelaen-Bor
Ein rubriek euver ’t gebroek van ós
modesjtaal, dialek, plat, Limburgs.
Waat geit d’n tied toch sjnel. Veer zitte
al deip in oktober. Herfs, d’n tied
van de herfsdräöd of zomervane. Ich
dach eesj aan Herfse kees, ouch
sjtink-kees of rommedoe genuimp,
mer dae kump oet ’t Landj van Herve
oppet Belsj. Dao koosjte vruiger
de erm boere hun milk neit kwiet en
zeen ze begoosj mit ’t make van deze
sjpeciale kees. Doe mós d’r van hawte!
De Kènjerbouke-waek, de herfsvakans
en ‘t Oktoberfest zeen al achter
de rök. ’t Is ‘t lètste kwartaal van dit
jaor. Kwart kump van ’t Latien quartus
waat ein kwaart (veierde deil) beteikent.
Trimester kump ouch oet ’t
Latien: tres is drie en mensis is maondje.
Gezègkdes
Veur dees rubriek bèn ich op zuik gegange
nao weurd en gezègkdes die in
dezen tied passe. Beveurbeeld: De
herfs nump gein blaad veur ziene
móndj. Of: De herfs zèt oktober in
Struinheukske
COLOFON
Op de hondenafdeling van Dierenbeschermingscentrum
verhuisden de afgelopen tijd
verschillende honden naar een
nieuw thuis. Teun wil dat ook
dolgraag en daarom stelt Saskia
Thijssen hem voor.
Heksenkring blijft fascineren
Hoewel paddenstoelen elk seizoen
voorkomen, is dit jaargetijde bij
voorkeur geschikt om ze op te zoeken.
In Nederland komen 8.500
soorten voor. Wereldwijd zijn er ongeveer
14.000 beschreven.
Enkele weken geleden zag ik een
groep roestvlekzwammen op een
open plek in een kring staan. Paddenstoelen
ontstaan uit ondergrondse
schimmeldraden. Als dat
schimmeldradennetwerk in een cirkel
gedijt - vaak op een open plek - en
er aan die schimmeldraden op diverse
plekken nieuwe paddenstoelen
groeien, ontstaat een soort
kring van dezelfde paddenstoel.
De heksenkring heeft een geheimzinnig
karakter door zijn ronde
vorm en het feit dat hij vaak plotseling,
soms in één nacht, verschijnt.
Ooit heeft dat bijgedragen aan de
Limburg
mythevorming rondom dit natuurverschijnsel.
In de volksverhalen
van weleer schreef men dat hier
heksen dansten; vandaar de bijnaam.
De eenvoudige mens dacht
dat het betreden van de kring gevaarlijk
was, dat het ziekten zou
kunnen veroorzaken, of dat je, als je
het betrad, er nooit meer uit kwam.
Inmiddels, ingehaald door onderzoek
en kennis, smullen we van dit
soort optekeningen. En zucht… wetenschappelijke
verklaringen kunnen
funest zijn voor de fantasie.
Om de week tekent natuurliefhebber
Piet Schuttelaar een verhaal op
vanuit zijn natuurhuisje. Deze
week: paddenstoelen en heksenkringen
zijn geheimzinnige wezens.
Heksenkring van roestvlekzwammen. Foto piet schuttelaar
Door piet schuttelaar
Burgerinitiatief Samen Sterk Tegen
Eenzaamheid houdt een open dag
met allerlei activiteiten om mensen
samen te brengen op zaterdag 28 oktober
tussen 11.00 en 15.00 uur. Dat is
echter niet het enige doel, want de
organisatie is al enige tijd met de gemeente
Sittard-Geleen in gesprek
over de komst van een ontmoetingsruimte
voor inwoners van de wijk.
Om dat initiatief kracht bij te zetten,
is steun van de buurt noodzakelijk.
Ook daarover kunnen bezoekers die
dag meer te weten komen en een
vragenlijst invullen. De dag is op het
pleintje aan de Romeinenstraat in
de Sittardse wijk Kemperkoul.
Advertenties
T 088 - 82 45 000
E bereiklimburg@delimburger.nl
I www.mediahuislimburg.nl
Redactie
E zuid@delimburger.nl
t.a.v. VIA weekkrant
I www.limburger.nl/via
Mediahuis Limburg
Wim Duisenbergplantsoen 1
6221 SE Maastricht
T. 088 - 82 45 000
Dier van de week
Teun is een kruising cane corso van
drie jaar oud. Het is een vrolijke en
lieve hond die ook een waaks kantje
heeft. Die uit zich op het moment
dat hij nieuwe mensen ontmoet. Hij
heeft tijd nodig om te wennen. Andere
honden vindt Teun oké. Door
zijn indrukwekkende voorkomen
komt hij overweldigend over. Daarnaast
is hij ook nog eens hartstikke
enthousiast en vocaal aanwezig.
Prik je door dat stoere voorkomen
heen, dan blijkt hij dol te zijn op aaien
en knuffelen en ook een hele
zachtaardige kant te hebben. Teun
kan goed alleen zijn en kent de basiscommando’s.
Hij vindt het ook leuk
om mee te gaan in de auto om samen
op stap te gaan.
Info: limburg@dierenbescherming.nl.