Woensdag 22. 11. 2023 13
literaire hoek
Tussen Utrecht en Parijs ligt Heerlen
AUTO
van de filosoof Sartre, omdat hij die
als een vervangende vader ziet?
Voor onderzoek komt hij terecht in
het woelige Parijs van de jaren zestig.
Daar loopt hij warempel de echte
Sartre tegen het lijf. Curieus genoeg
vrienden. Ze eten en drinken met elkaar,
grote levensvragen en de actuele
hectische gebeurtenissen in het Parijs
van 1968.
Het leven bekeken
Maar tussen Utrecht en Parijs ligt
Heerlen. Uiteindelijk komen de
traumatische oorlogservaringen
van zijn vader toch aan bod. Rochus
forceert – in een mooi geschreven
eindbeeld – het contact dat hij al zo
lang zoekt. Hoe, dat verklap ik niet.
Lees vooral zelf deze boeiende zoektocht.
‘Leven is kijken en bekeken worden’,
de gedetailleerde beschrijvingen
van menselijk gedrag en de openhartige
Delabatte. Volgens mij had hij zomaar
heten.
Retour Natzweiler, Jos Schoenmakers
(Uitgeverij Leon van Dorp, 2021).
Autotest
Elektrisch voor iedereen: Honda e:Ny1
worden de Limburgse mijnwerkerszoon
en de Franse filosoof
ze filosoferen en ruziën over
zei Sartre. Dat geldt ook voor
zelfreflectie van de hoofdpersoon.
Die heeft de naam Rochus
Jos Schoenmakers kunnen
de ‘gasrespons’ wat scherper in
Sport. De Honda voelt in elke rijstand
ook vlot genoeg aan.
Zijn grootste handicaps zijn de stevige
prijs van 48.750 euro en de grote en
diverse concurrentie van alle mogelijke
merken, variërend van de Renault
Mégane E-Tech Electric en
Volkswagen ID.4 tot de Jeep Avenger
en Peugeot e-2008. Het is dus weer
een traditionele Honda: een goede
auto, maar te duur als je kijkt naar
zijn prijs en concurrentie.
Eindoordeel
Bovengemiddeld ruime B-segment
SUV. Trendvolger, lage laadsnelheid
verdere redelijke prestaties. Te hoge
prijs voornaamste handicap.
SPECIFICATIES
Honda e:Ny1
Prijs: 48.750,- euro
Topsnelheid: 160 km/h
Acc. 0-100 km/h: 7,6 s
WLTP-verbruik gem.: 18,2 kW/100 km
Accutype: li-ion
Accucapaciteit net./br.: 62/68,8 kWh
WLTP-actieradius: 412 km
AC/DC-laden: 11/78 kW
Motor: elektrisch, synchroonmotor.
perm. magneet
Max. vermogen: 204 pk (150 kW)
Max. koppel: 310 Nm
Aandrijving: voorwielen
laag geplaatst accupakket met een
capaciteit van 78,8 kWh. Daarmee
moet de Honda maximaal 412 kilometer
WLTP op een acculading kunnen
afleggen. Het gemiddelde verbruik
ligt op 18,2 kWh/100 kilometer. Tijdens
onze test bleek dat gemakkelijk
haalbaar.
De Honda e:Ny1 heeft nog meer sterke
punten, want hij is voor een B-segment
SUV bovengemiddeld ruim, zeker
achterin. Daar kun je ook als 1,90
meter lang mens goed zitten. De zitpositie
is goed, maar je zit meer op de
stoelen dan erin en het zitvlak zou wel
wat langer mogen zijn. Het digitale
dashboard met een groot, rechtopstaand
centraal scherm is heel overzichtelijk
ingedeeld in drie apart omlijnde
secties. Zo zie je bovenin de navigatie,
daaronder de audio en helemaal
onderaan de airco-bediening.
De bouwkwaliteit is van een hoge
kwaliteit, maar sommige materialen
zijn van harde plastics en een in het
oog springende rand die de harde
toplaag van het dashboard begrenst,
vertoonde nu al veel krassen. Het interieur
is verder behoorlijk praktisch
met voldoende opbergruimte.
Kijken we naar de prestaties, dan
zien we geen baanbrekende actieradius
en ook geen laadsnelheids
records. Dat de topsnelheid slechts
160 km/h is, kunnen we kwalificeren
als het nieuwe normaal en met de
Honda e:Ny1.
Foto Honda
standaardsprinttijd van 7,6 seconden
kon je toen, maar ook nu nog, voor de
dag komen. Kijken we naar de praktische
cijfers waarmee we bijvoorbeeld
de bagageruimte kwantificeren, dan
zien we dat de nieuwe Honda redelijk
presteert met een minimale inhoud
van 361 liter en een maximumcapaciteit
van 1.176 liters. De SUV weegt
leeg 1.730 kg; daarmee behoort hij tot
de lichtere auto’s in dit segment.
De Honda voelt nog lichter aan dan
hij daadwerkelijk is. De rijeigenschappen
zijn tevredenstellend en
vooral comfortabel. Je kunt drie rijstanden
kiezen, maar dat verandert
niets aan de demping. Wel neemt de
stuurbekrachtiging iets af en wordt
Na de vrolijk vormgegeven Honda e
vond Honda het tijd voor zijn
tweede EV. We reden in Noorwegen
met de Honda, waarvoor je op
spraakles moet om zijn naam te
kunnen uitspreken, de e:Ny1.
Door Jaco Bijlsma
De Honda e:Ny1 (e-anyone) heeft een
lengte van 4,38 meter en een wielbasis
van 2,60 meter. Dat zijn flinke afmetingen,
zodat hij tot de grotere
auto’s in het B-segment behoort, zowel
qua exterieur- als interieurmaten.
De compacte SUV lijkt als twee
druppels water op de auto waarmee
hij veel techniek deelt, de Honda
HR-V. Het design is zeer volwassen en
rustig van lijn, een tikje saai, maar
daardoor waarschijnlijk ook tijdloos.
Het grootste verschil is dat de HR-V
een hybride-aandrijflijn heeft en de
e:Ny1 een elektrische. Aan de buitenkant
herken je hem aan de anders gestileerde
neus. Deze is dicht en gestroomlijnder.
Hij heeft geen grille,
maar een luik waarachter de laadopening
schuilgaat. Onder de motorkap
geen extra bagageruimte, maar
ruimte boordevol elektrotechniek.
Voor de e:Ny1 koos men een ‘gewone’
configuratie van de elektrische aandrijflijn.
Een elektromotor van 204
pk en 310 Nm drijft de voorwielen aan
en haalt zijn kracht uit een opvallend
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto
REGIO
bondenheid, blijkt als hij bij zijn eerste
orgasme met een vrouw in huilen
uitbarst. Heeft dat ook te maken
met zijn vroeg overleden moeder?
En zoekt hij antwoorden op zijn leven
en doodvragen in de boeken
Wat is dat toch met Limburgse
schrijvers de laatste tijd? De ene na
de andere roman verschijnt over
wat oorlogsgeweld met mensen kan
doen. Peter Lenssen schreef Het
theater der herinneringen, Piet Poell
De kruistocht van een clown. En in Retour
Natzweiler onderzoekt de in
Heythuysen geboren Jos Schoenmakers
(1948) waartoe mensen in
staat kunnen zijn. En daarbij spaart
hij zichzelf niet.
„Drie vrouwen waren boos op me na
mijn noodlanding op aarde: mijn
moeder omdat ik te vroeg kwam, de
vroedvrouw omdat ik mijn achterste
liet zien en de wijkzuster, omdat
ik in haar ogen plaste. Ik werd op
vrijdag de dertiende geboren. Dat
was vragen om moeilijkheden.”
Wie zo veel belooft aan het begin
van zijn verhaal, heeft het nodige in
te lossen. En dat gebeurt. Vaardig
worden feit en fictie vermengd tot
een herkenbaar én diepgravend geheel.
Geheim
De vader van Rochus Delabatte, een
in Wallonië geboren mijnwerker,
wordt op de dag van de geboorte van
zijn zoon opgepakt. Hij verdwijnt
als nacht-und-nebel-gevangene in
kamp Natzweiler. Drie jaar later
keert hij, vermagerd en vervuild, terug
naar Heerlen, zelfs voor zijn
vrouw onherkenbaar. Zo snel mogelijk
probeert hij de oude te zijn. Hij
gaat weer de mijn in en over zijn
kampervaringen wordt niet gesproken.
Zoon Rochus groeit op in een
gezin met een geheim.
Met veel oog voor detail beschrijft
Schoenmakers gebeurtenissen die
typisch zijn voor de haast fundamentalistisch
katholieke enclave,
die Limburg destijds was. Een pastoor,
die voor gezinsuitbreiding
komt pleiten, krijgt van Rochus’ vader
het deksel op de neus: ‘Josef en
Maria hadden ook maar één kind.
Waarom moet ik er dan tien krijgen?’
‘Misverzuim 51x’ staat op het
schoolrapport en over seks wordt
niet gepraat. En ook niet over een
traumatisch oorlogsverleden.
Dus gaat de jonge babyboomer zelf
op fysieke en filosofische ontdekkingstocht.
Eerst naar Utrecht,
waar hij culturele antropologie studeert.
Hij ontdekt dat onderzoek
zich niet ver weg in een of ander
Afrikaans binnenland hoeft af te
spelen, maar ook kan plaatsvinden
in een Heerlens tehuis voor mijnwerkers
uit Marokko.
Sartre
Antwoorden op wat zijn lijf hem aan
verlangens dicteert, vindt hij bij
vooral oudere meisjes en vrouwen.
Dat het hem daarbij vooral gaat om
een diep verlangen naar fysieke ver-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Jos Bours over Jos
Schoenmakers.
Jos Schoenmakers.
Foto Maaike Oud
DOOR JOS BOURS