Woensdag 29. 11. 2023 REGIO 13
literaire hoek
Obscure boeken op ‘index’ interessant vanwege verbod
AUTO
Scholtens bijgedragen aan het openen
van de ogen van de Limburgers.
Kranten die hier als kinderen van de
duivel werden gezien, hij verspreidde
ze allemaal, hij bood ook net zo opgewekt
de Lach en de Piccolo aan,
door de kerk ranzige blaadjes genoemd.
De pastoors preekten er fel
tegen. In Helden kwam het zelfs zo
ver dat de politie huiszoekingen deed
naar deze zogenaamde ‘pornografie’
en mensen voor het bezit van deze,
wat wij nu weten nogal onschuldige
blaadjes, voor de rechters in Roermond
sleepte.
Door Scholtens tijdschriften- en boekenbedrijf
kregen we ook meer grip
op wat werkelijk interessant was om
te lezen, naast de gebruikelijke brave
romans van Marie Koenen en niet te
vergeten de heiligenlevens van pater
Molenaar. Alle boeken boven op de
toonbank hadden ook nog een stempel
van de Nederlandse bisschoppen:
imprimi potest (het mag gedrukt worden)
en nihil obstat (niets staat in de
weg). Stond die tekst met de naam
van de censor (bisschoppelijke keurmeester)
er niet in, dan haalde de
boekhandel het boek niet in huis. Of
legde het onder de toonbank. Daar
lag vanaf de jaren vijftig ook de Playboy,
want dat blad met meisjes in bikini
verkocht zeker zo goed als de Katholieke
Illustratie, die boven op de
toonbank lag.
breken van een directe verbinding
met de voorwielen toch voldoende.
Door deze bijzondere focus op sturen
ervaar je de auto ook als wat sportiever.
De besturing is serieus goed, al
blijft het wel een SUV die bijna 2,3 ton
weegt. Het is vooral een elektrische
allrounder die redelijk goed presteert
en daar hoort een caravannetje
van maximaal 750 kg trekken ook bij.
Eindoordeel
Goede EV SUV met mooie innovatieve
techniek. Bijzondere besturing
nog niet perfect maar werkt goed samen
met 4WD.
SPECIFICATIES
Lexus RZ 450e
Prijs: € 67.495 ,--
Topsnelheid: 160 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 5,3 s
Gem. WLTP-verbruik: 16,8-18,7 kW/
100 km
Accucapaciteit br./net.: 71,4 kWh/
64 kWh
WLTP-actieradius: 395-440 km
AC/DC-laden: 11 kW/150 kW
Motor: twee synchroonmotoren
met perm. magneet
Max. systeemverm: 313 pk (230 kW)
Max. koppel: 435 Nm
Transmissie: eentraps reductieversnelling
Aandrijving: vierwielaandrijving
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over
‘obsure boeken’.
Autotest
Lexus RZ 450e is serieus goed
tijktest in de heuvels rond Aix-en-
Provence dat ook?
Deze Lexus heeft 313 pk oftewel 230
kW en dat royale vermogen is verdeeld
over twee motoren: in de voorste
e-axle zit een 204 pk (150 kW)
sterke elektromotor, in de achterste
is een exemplaar van 109 pk (80 kW)
geïntegreerd. Het li-ionpakket heeft
een bruto capaciteit van 71,4 kWh en
een netto capaciteit van 64 kWh. Kies
je voor 18 inch wielen dan kom je 35
kilometer verder dan met 20-inch
exemplaren waarmee je maximaal
395 kilometer haalt. Het verbruik van
16,8 kWh is voor een SUV van dit formaat
best goed te noemen. Laden kan
met de 11 kW-boordlader, snelladen
moet tot 80 procent in een halfuur
kunnen met een maximale laadsnelheid
van 150 kW.
De RZ is 4,80 meter lang. Dat is iets
langer dan de bZ4x, maar de wielbasis
is met 2,85 meter hetzelfde. Verder
is het een echte Lexus met veel
luxe en uitrusting en hier en daar een
nieuwigheid. De Japanners introduceren
een straalkachelsysteem dat
een flinke energiebesparing zou moeten
opleveren ten opzichte van een
conventionele warmwaterverwarming.
Een elektronisch dimbaar panoramadak
is al eerder vertoond,
maar voor deze Lexus een nieuwtje
net als de e-latch beveiliging, die ook
op de Toyota zit en voorkomt dat je de
deur opent als er een fietser nadert.
De zitpositie is zoals je die van een
moderne SUV verwacht: hoger dan
in een hatchback, maar minder op de
bok dan in een echte terreinauto. Qua
ruimteaanbod is de cabine zowel
voor als achter redelijk. Het leer aan
boord is mooi verwerkt en ook de rest
van de afwerking is van hoog niveau.
Het goede nieuws is dat zo’n vliegtuigstuur
werkt, niet alleen als je op
laag tempo voorzichtig verkennend
stuurt, maar zelfs op uitdagende en
krappe, bochtige, Franse bergwegen.
Insturen en weer uitsturen wordt een
heel gericht spel. De besturing voelde
bovendien behoorlijk natuurlijk aan
en feedback krijg je ondanks het ont-
Lexus RZ 450e.
Foto Lexus
Wat maakt deze Lexus RZ 450e
anders dan al die andere volledig
elektrische SUV’s? Zijn platform
en een groot deel van de techniek
niet, want die deelt hij met zijn
concerngenoten Toyota bZ4X en
Subaru Solterra. Maar er zijn wel
degelijk flinke verschillen, waaronder
een opzienbarende.
Door Jaco Bijlsma
Deze Lexus RZ 450e heeft geen
stuurwiel meer, maar een yoke, Engels
voor stuurknuppel. Zo’n heel
klein volledig afgeplat stuurtje, dat
we ook wel kennen uit de autosport.
Maar wat moet je daarmee in een
normale auto, laat staan in elektrische
SUV zonder echte sportpretenties?
Vooral je technische kunnen benadrukken
en laten zien dat je innovatief
bent. Dit systeem is steer-bywire
en heeft geen mechanische
verbinding tussen het stuur en de
wielen. Zie de yoke maar als een
draaiknop waarmee je de elektromotor
op de tandheugel van de stuurinstallatie
commando’s geeft. Lexus
prijst het systeem vooral aan als een
feature die het stuurgemak verhoogt.
Je kunt door de variabele overbrenging
je handen in positie houden, vandaar
de benaming One Grip Motion.
Dat klinkt niet alleen gemakkelijk,
maar ook veilig. Bevestigt de prak-
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto
wat was er obscuur aan Cervantes,
de schrijver van Don Quichotte? En
Daniel Defoe, Copernicus, Erasmus,
Flaubert, Victor Hugo, Sartre, Spinoza,
Voltaire, Zola en Gerard Walschap?
En honderden anderen? Ze
waren niet katholiek, maar het waren
juist wel de grote denkers. Ze waren
nog interessanter omdat ze door
het leesverbod ook nergens te vinden
waren en onze Limburgse boekhandelaren,
door hun zelfcensuur, ze niet
in huis haalden. Laat staan de bibliotheken,
die onder de controle stonden
van parochiekapelaans.
Daar kwam verandering in toen kort
na de oorlog de Rotterdamse amateurwielrenner
Richard Scholtens in
Limburg verzeild raakte, om hier
wedstrijden te fietsen en in Munstergeleen
kennismaakte met onderwijzeres
Hélène Haerden, met wie hij
trouwde. Om wat te verdienen ging
hij het blad Sportwereld verkopen, zo
kwam hij er al vlug achter dat er in
Limburg grote behoefte was aan allerlei
kranten, zoals Het Parool, De
Waarheid en Het Vrije Volk, die niet katholiek
waren en daarom hier niet gedistribueerd
werden. Van een rooms
verbod trok Richard zich niets aan,
zo ontstond in korte tijd in Munstergeleen
een distributiecentrum van
niet-roomse kranten, tijdschriften
en boeken.
In zijn vrijzinnigheid heeft Richard
Tot in de jaren zestig van de vorige
eeuw hadden we in Limburg de index,
een lijst van verboden boeken.
Daar stonden alle interessante boeken
op, in het kort: alle boeken die niet
waren goedgekeurd voor rooms-katholieken.
Dat waren ze bijna allemaal.
Een interessante schrijver uit
die tijd was Anna Blaman, wier roman
Eenzaam avontuur was verboden
omdat het over de liefde van
vrouwen voor vrouwen zou gaan. De
begrippen homoseksualiteit en lesbische
liefde waren nog onbekend of alleen
bekend in kleine kring. Het was
de tijd dat de latere apostelen van de
heren- en damesliefde zoals Gerard
van het Reve en Hans Warren zelf nog
een gevecht voerden met hun seksuele
identiteit en trouwden. Warren
kreeg zeven kinderen, voordat hij het
gezin verliet en met een vriend ging
samenwonen. Gerard van het Reve
trouwde met dichteres Hanny Michaelis.
De boeken op de index waren vooral
interessant door het verbod. Ze werden
‘obscure boeken’ genoemd. Maar
Richard Scholtens in 1982 tussen ‘zijn’ drukwerk.
Archieffoto Peter Roozen
DOOR TON VAN REEN