Opgroeien in Limburg 13
“Vraag in een klas aan jongeren of geld
gelukkig maakt en iedereen roept ‘ja’.
Maar vaak hebben ze geen besef van
de waarde van geld. Ze denken dat een
salaris van meer dan 3000 euro heel
normaal is. Via social media, groepsdruk
of gokreclames worden ze verleid om
mee te doen met hun leeftijdsgenoten.
Zo geven ze hun geld soms op de verkeerde
manier uit. Aan de consequenties
denken ze niet, pubers leven in het
moment.”
Kirstin Hagen, coördinator Jongeren en
Geld Zuid-Limburg bij Humanitas, ziet
in de praktijk waar het toe kan leiden als
jongeren te maken krijgen met geldproblemen.
Leerlingen die niet meer naar
school gaan, dreigende huisuitzettingen,
deurwaarders die schulden komen
innen. Maar gelukkig komt het lang
niet altijd zo ver. Bij Humanitas kunnen
jongeren worden gekoppeld aan een
‘maatje’; een getrainde vrijwilliger die
hen helpt om hun geldzaken de baas
te worden. In Zuid-Limburg gebeurt dat
onder de noemer ‘Jongeren en geld’, in
Noord- en Midden-Limburg heet het
project ‘Get a Grip’.
“Als iemand zich bij ons aanmeldt,
gaan we eerst op huisbezoek voor een
kennismaking”, vertelt Kirstin. “Dan bespreken
we wat de precieze vraag is en
welke problemen er spelen. Vervolgens
zoeken we een vrijwilliger. Hebben beide
partijen een klik, dan maken we een
vervolgafspraak. Daarna is er wekelijks
of tweewekelijks contact. De coördinator
zorgt voor ondersteuning waar dat
nodig is en evalueert het traject met de
betrokkenen.”
“Als eerste brengt de vrijwilliger de in-
en uitgaven van de deelnemer in kaart”,
legt Cristel Sieben, coördinator Thuisadministratie
De nieuwste telefoon, die coole sneakers, online gokken: veel jongeren kunnen de
verleidingen van onze consumptiemaatschappij niet weerstaan. Dat leidt ertoe dat zo’n
veertig procent van de jongeren tussen 15-25 jaar schulden heeft. Om grip te krijgen op hun
geldzaken, kunnen ze de hulp inroepen van een maatje van Humanitas.
en Get a Grip Midden-Limburg,
uit. “Op basis daarvan kunnen we
het uitgavenpatroon sturen. We onderzoeken
of iemand bepaalde toeslagen
kan aanvragen, welke uitgaven goedkoper
kunnen en hoe we eventuele schulden
kunnen verminderen. De volgende
stap is dat we vaste of terugkerende
betalingen, zoals gemeentelijke belastingen,
gaan inplannen.”
Betalingsachterstanden
In alle gevallen houdt de deelnemer
zelf de regie. De vrijwilliger is er alleen
ter ondersteuning. Meestal duurt de
begeleiding maximaal een jaar, daarna
kan de jongere zelfstandig zijn of haar
geldzaken regelen. De hulp van Humanitas
is gratis.
Cristel en Kirstin merken dat veel
deelnemers te maken hebben met
betalingsachterstanden. “Vaak zijn
het betaalapps als Klarna, waarbij je
je aankoop in drie delen achteraf kunt
betalen, die jongeren in de problemen
brengen. Officieel mag je de app
pas gebruiken als je 18 bent, maar het
gebeurt ook al eerder. Veel jongeren
overzien de gevolgen niet: ze bestellen
bijvoorbeeld kleding en hebben niet in
de gaten hoeveel ze uitgeven. Als de rekening
komt, hebben ze het kledingstuk
al maanden gedragen en kunnen ze het
niet meer terugsturen.”
Rond het moment waarop iemand 18
wordt, verandert er financieel een hoop.
Kirstin: “Als je gaat studeren, moet je
studiefinanciering aanvragen. Je moet je
zorgverzekering en je eventuele zorgtoeslag
regelen. Misschien ga je ook op
kamers. Behalve je huur heb je andere
vaste lasten, zoals je energierekening
en gemeentelijke belastingen die via de
BsGW worden geïnd. Lang niet iedereen
realiseert zich dat.”
Zakgeld
Tijdens gesprekken met deelnemers
en bij workshops op scholen horen de
coördinatoren vaak dat ouders maar
weinig zicht hebben op de financiële
situatie van hun kind. Dat verbaast hen.
“Voor kinderen is het belangrijk dat ze
al vroeg leren wat de waarde van geld
is”, meent Kirstin. “Ouders kunnen daar
op allerlei manieren bij helpen. Bijvoorbeeld
door zakgeld te geven. Zo leer
je budgetteren. Wil je een reis maken,
nieuwe spullen voor op je kamer of een
telefoon? Dan kun je zelf bepalen hoeveel
je daar aan wilt uitgeven en ervoor
sparen.”
Cristel: “Als ouder kun je je kind ook
stimuleren een bijbaantje te zoeken en
uitleggen wat de valkuilen zijn van geld
lenen. Voor studenten is het verleidelijk
om misschien wat extra te lenen bij
DUO. Dat gaat bovendien heel gemakkelijk.
Het beste is om daar samen met
je kind naar te kijken. Ga het gesprek
aan, heb oog voor de financiën van je
kind; daar leert hij of zij het meeste van.”
De maatjes van Humanitas treffen vaak
jongeren aan die al schulden hebben
gemaakt. Dan is het de eerste taak om
een duidelijk overzicht te creëren en
te proberen om de schulden terug te
betalen. Als de geldproblemen te groot
zijn en Humanitas niet de juiste steun
kan bieden, verwijzen de maatjes door
naar andere instanties, zoals de Kredietbank.
“Maar het liefst zien we de jongeren
al veel eerder”, zegt Kirstin. “Zodat
we ze kunnen helpen zelf hun zaakjes
te regelen. Discipline en denken aan
later: dat zijn de belangrijkste lessen die
wij ze meegeven.”
www.gripopjemoney.nl
Cristel Sieben en Kirstin Hagen
Grip op je geld dankzij
een maatje
Tekst: Meyke Houben
Beeld: Moniek Wegdam
“Voor kinderen is het
belangrijk dat ze al vroeg
leren wat de waarde van
geld is”