Woensdag 13. 12. 2023 3
De acteurs in het kerstspel
van vorig jaar. Foto ton sieben
america
Levende Kersttocht klaar
voor druk wandelverkeer
Héérl k
herfst!
Ontdek de leukste uitjes van Limburg
REGIO
Wullem
DOOR WIM MOORMAN
Column
Precies vijftig jaar geleden stond
Nederland op z’n kop vanwege de
Oliecrisis. Olie-exporterende
landen staakten de export van olie.
Dat leidde tot een aantal autoloze
zondagen en benzine die op de bon
ging. Op zoek naar de weerslag van
de Oliecrisis op onze regio, stuitte
ik op een bericht in weekblad Peel
en Maas van 14 december 1973. Een
kort bericht, maar lang genoeg om
er tranen van in de ogen te krijgen.
‘Hulp aan buitenlanders’, luidt de
kop. De tekst luidt als volgt: ‘De
distributie van benzine en het
daarmee verbonden afhalen van
bonnen plus de papieren rompslomp
is voor ons een ingewikkelde aangelegenheid;
voor de buitenlanders is dit
alles nog veel moeilijker. Velen
hebben de witte kaart al weggegooid
in de veronderstelling dat het
reclame was. Als u de buitenlanders
met raad en daad kunt bijstaan,
alleen maar bijv. door hun erop
attent te maken wanneer ze naar het
postkantoor moeten gaan voor hun
bonnen, bewijst u hen een goede
dienst en onontbeerlijke hulp.’
Je kunt erin lezen wat je wilt, maar
voor mij spreken uit die 82 woorden
vooral begrip voor anderen en
de vanzelfsprekendheid om
iemand een goede dienst te
bewijzen en hem of haar te helpen,
ongeacht of hij of zij Nederlander
is of niet. Solidariteit, we zitten
allemaal in hetzelfde schuitje,
alleen samen rooien we het. Zoiets.
‘Vooral niet te ingewikkeld
doen over de schrijfwijze’
1.250+ servicepunten GRATIS af te halen Lees digitaal via uittipslimburg.nl/krant
Daarmee illustreert het bericht
voor mij perfect wat er tussen de
jaren zeventig en nu verloren is
gegaan. En dat doet pijn. Vandaar
die tranen.
Ik ben niet beter dan de meeste
anderen: ongetwijfeld lijd ook ik
aan het idealiseren van mijn
kinderjaren. Natuurlijk waren ook
de jaren zeventig niet het paradijs
op aarde. Maar het was wel anders
dan nu. Lichter, vrolijker, optimistischer,
minder zwaar op de hand,
onschuldiger, naïever misschien
wel, in elk geval idealistischer. ‘Wij
geloven in de droom van die
andere samenleving en die droom
zal nooit sterven’, zei Joop den Uyl,
protagonist van de jaren zeventig.
Die andere samenleving lijkt
verder weg dan ooit. En die droom
lijkt toch gestorven. Angst- en
koortsdromen zijn ervoor in de
plaats gekomen.
Voor de zekerheid heb ik na het
lezen van bovenstaand bericht ook
de edities van Peel en Maas van 21
en 28 december 1973 geraadpleegd.
Leidde de oproep tot hulp
aan buitenlanders misschien tot
een lawine van boze reacties en
ingezonden brieven? Nee. Het
bleef muisstil. Aangenaam stil. Je
kunt het je heden ten dage nauwelijks
voorstellen. Toch was het zo.
Huidige lichtpuntjes? Die zijn er
ongetwijfeld ook. Ik zie ze alleen
even niet. Komt wel weer, laten we
het wijten aan de donkere dagen
voor kerst.
Reageren?
redactievenray@delimburger.nl
Buitenlanders
Stiekem hoopte hij op zo’n 350 tot
400 bezoekers, zei medeorganisator
Marco Hesp vorig jaar aan de
vooravond van de eerste Levende
Kersttocht in America. Hij schrok
van zijn eigen woorden. ‘Ik heb liever
niet dat je dat opschrijft’, voegde
hij er haastig aan toe. Het werden er
uiteindelijk bijna tweemaal zoveel.
Zo’n 650 mensen verzamelden zich
op het plein voor de kerk. „De opkomst
was geweldig, maar ook overweldigend.
Met zo veel publiek hadden
we absoluut geen rekening gehouden.”
Dat bleek wel tijdens de
wandeling. Doordat het gros van de
bezoekers bovendien tegelijkertijd
wilde starten, leidde de drukte onvermijdelijk
tot opstoppingen en
wachttijden op de locaties waar een
stukje uit het Americaanse kerstverhaal
werd gespeeld. „Hoewel het
ook nog behoorlijk koud was, namen
de meesten het oponthoud gelukkig
voor lief. Natuurlijk werd er
wel wat gemopperd, maar na afloop
was er toch vooral lof voor de opzet,
het spel en de entourage. Daarmee
hebben we America echt als kerstdorp
op de kaart gezet.”
In tegenstelling tot de levende
kerststal, het overbekende tableau
vivant op kerstmarkten, nodigt de
Levende Kersttocht bezoekers uit om
zelf in het verhaal te stappen en van
scène naar scène te wandelen.
Waarbij het hele dorp als decor fungeert.
Het idee is afkomstig van
Liesbeth Hubertus, die twee jaar
geleden naar America verhuisde en
voordien jarenlang een kerstwandeling
in haar vorige woonplaats
Gennep organiseerde. Omdat daar
niemand het stokje wilde overnemen,
nam ze ook de handgemaakte
kostuums, decorstukken en attributen
mee in de verhuiswagen.
Als voorzitter van de dorpsraad
greep Marco Hesp haar aanbod om
in America een doorstart te maken,
met beide handen aan. Zijn enthousiasme
werkte aanstekelijk en
breidde zich als een olievlek uit over
het hele dorp. „Gennep is een mooie
kersttraditie verloren, wij hebben
er een bijgekregen. De hele bevolking
staat erachter. Ondernemers
steunen ons waar mogelijk en inwoners
helpen massaal mee. De rollen
in het kerstspel waren vorig jaar in
een mum van tijd verdeeld en ook
deze keer is de animo groot.”
Om verkeershinder op de route te
voorkomen, hanteert de organisatie
ditmaal een strak tijdschema waarbij
de groepen die op pad gaan wat
groter mogen zijn en iets sneller na
elkaar starten. Ook de regie heeft de
teugels aangetrokken. „Elke scène
mag maximaal vijf minuten duren.
Ook dat wordt gemonitord, anders
loopt het spaak.”
De belangrijkste wijziging in het
draaiboek is echter de startlocatie.
„Die is nu bij De Bondszaal. Als de
toeloop groter wordt, kunnen bezoekers
hier wat lekkers nuttigen en
luisteren naar kerstmuziek tot de
drukte weer is afgenomen, in plaats
van buiten op het plein te staan koukleumen.”
Over de voorstelling op 16 december
wil Hesp niet al te veel kwijt. „De
1400 meter lange route is nieuw en
er zitten verrassende elementen in
het verhaal. We laten mensen ontdekken
waarom Kerstmis gevierd
wordt en waarom juist op 25 december.”
Starten kan tussen 16.30 en
18.30 uur, deelname is gratis.
Levendig was het vorig jaar zeker,
de kersttocht door America. Het
was zo druk op de route dat er files
ontstonden. Een strak tijdschema
moet ditmaal voor een betere
doorstroming zorgen.
Door Marcel van Lier
» Vervolg van de voorpagina.
„Een voorbeeld is aerm of èrm, wat
allebei gangbaar Wellerloois dialect
is voor arm.”
Dat neemt niet weg dat er ook archaïsche
woorden in staan. „Zoals
mojjik, een oud-Lots woord dat je
zelden nog hoort. Zo noemde men in
Wellerlooi vroeger een bewaarplaats
in het hooi om appelen of peren
te laten rijpen. Afgeleid hiervan
is het werkwoord mojjikse, wat luieren
in de zon of in bed betekent.” Zo
ontstond het Lots-Lois woordenboek,
een 172 pagina’s dikke uitgave
die deze maand verschijnt bij gelegenheid
van het tienjarig bestaan
van Stichting Archief de Loi, het
dorpsarchief van Wellerlooi.
Nieuwsgierig wat slaaitrèijers zijn,
of bôtterböntjes? Wat een maaieschieter
is en wat kräökele betekent? Kijk
dan voor meer informatie op
www.archiefdeloi.nl. Het woordenboek
is verkrijgbaar voor 20 euro