Woensdag 08. 02. 2023 REGIO 13
Dier van de week
Elke week zet Saskia Thijssen van
Dierenbeschermingscentrum
Limburg een dier in het zonnetje.
Deze week is dat Dino.
Waarom zit hij in het asiel?
„Deze grote vriendelijke reus is een
tijd geleden door ons herplaatst nadat
zijn baasje overleden was. Helaas
kan hij niet bij zijn huidige gezin
blijven en zoeken we opnieuw naar
een eigen, fijn thuis voor hem.”
Hoe is zijn karakter?
„Dino is een ontzettend lieve, aanhankelijke,
vrolijke hond naar mensen.
Hij kan het ook goed vinden met
kinderen van zes jaar en ouder wonen.
Hij graag in de buurt van mensen.
Er is echter wel een probleem in
de omgang met andere honden. Hij
kan erg uitvallen naar honden en
daarom is het beter om hem met
muilkorf uit te laten.”
Wat voor baas zoeken jullie?
„We zoeken een baas die stevig in
zijn schoenen staat. Iemand die hem
fysiek aankan met uitlaten. Een tuis
met een goed omheinde tuin in een
buurt met heel weinig andere honden
zou voor hem het beste zijn.”
Schinveld
Plus Muijs ontvangt
Supermarkt Keurmerk
Plus Muijs in Schinveld is onderscheiden
met het Super Supermarkt
Keurmerk (SSK). Het SSK is
een keurmerk voor zelfstandige supermarktondernemers
die zich bijzonder
inzetten voor de leefbaarheid
in en rondom hun supermarkt.
De supermarkt in Schinveld werd
op verschillende punten beoordeeld:
lokale betrokkenheid, stimulerend
personeelsbeleid, onderscheidend
assortiment, duurzame
energie, veilige omgeving, bewuste
afvalreductie en slimme logistiek.
Met Plus Muijs in Schinveld hebben
260 supermarkten in Nederland het
Super Supermarkt Keurmerk.
Heerlen
Certificaten voor
coördinatoren POVH
Tien pedagogisch medewerkers
van Peuteropvang Heerlen (POVH)
hebben onlangs met goed gevolg de
cursus tot voorleescoördinator afgerond.
Het tiental ontving het bijbehorende
certificaat uit handen
van Ingrid van den Bunder, bestuurder
manager Peuteropvang Heerlen,
en Linda Wings, coördinator
taal- en leesbevordering bij
Schunck. Ook ontvingen de verschillende
locaties van POVH een
speciale biebpas. Naast de wisselcollectie,
een aanbod van boeken afgestemd
op de belevingswereld van
het jonge kind, kunnen leidsters nu
ook extra boeken uit de bieb lenen.
Van nul tot nu
Door Martin van der Weerden
Als de Nieuwstraat in Kerkrade
zou kunnen praten...
Langs deze straat in Kerkrade, die
maar half Nederlands is, heeft zich
veel afgespeeld. Centrum van mijnbouw,
smokkel, terrorisme en verbroedering.
De straat werd in 1785
aangelegd en was een van de eerste
steenwegen in deze regio. Toen de
hoge heren op het Congres van Wenen
(1815) nieuwe grenzen trokken
voor Europa werd er geen rekening
gehouden met plaatselijke verhoudingen.
Zo werd een deel van Kerkrade
Duits en de grens liep voortaan
midden over de Nieuwstraat/Neustrasse.
Een echte grens met prikkeldraad
en oplettende douaniers.
Smokkel
Helemaal waterdicht, zoals de Berlijnse
Muur, is deze grens nooit geweest.
Door de wisselvalligheden
van de geschiedenis aan beide zijden
van de grens ontstonden grote
prijsverschillen voor bijvoorbeeld
koffie, thee en sigaretten. Dat nodigt
uit tot levendige smokkel in vele fantasievolle
variaties met regelmatig
wildwest-taferelen aan de grens. In
de steenkolenmijnbouw. Aan de
Nieuwstraat lag de hoofdingang van
de Domaniale Mijn. Hier eindigde
ook de tramlijn Heerlen-Kerkrade.
Dodelijke schietpartij
Op 1 november 1978, toen de grens
nog door een rij betonblokken werd
gemarkeerd, opende hier een tweetal
RAF-terroristen plotseling het
vuur op een viertal Nederlandse
douaniers; twee van hen overleefden
dit niet. Een gedenksteen herinnert
aan deze treurige gebeurtenis.
Daarna is de Nieuwstraat vaker het
decor geweest voor de confrontatie
tussen Nederlandse en Duitse voetbalfans,
zoals tijdens de beruchte
rellen tijdens het WK in 1990. Maar
ook tijdens recentere toernooien
waren noodverordeningen nodig
om ‘supporters’ in toom te houden.
Tegenwoordig wordt de volledig
open grens hier vooral gezien als
symbool van grensoverschrijdende
samenwerking. Op het Theo
Kutsch-rondeel staat daartoe een
inspirerend kunstwerk, bijgenaamd
D’r Knub, van Shinkichi Tajiri,
een Nederlands-Amerikaanse
beeldhouwer van Japanse afkomst.
Met het van Beethoven/Schiller afkomstige
motto van het WMC Alle
Menschen werden Brüder.
In de rubriek Van Nul tot Nu gaat
Martin van der Weerden in op de
veelzijdige historie van deze regio.
Ditmaal over de beroemd-beruchte
Nieuwstraat in Kerkrade.
D’r Knub op de Nieuwstraat.
Foto Martin van der Weerden
de jaren van de Hitler-dictatuur
werd met mager succes geprobeerd
om via deze route Duitsland te ontvluchten.
Aan beide zijden van de grens was
ondertussen de bevolkingsdichtheid
sterk gegroeid ten gevolge van
literaire hoek
Peelschrijver Herman Maas, de Limburgse Zola
wijs zo goed als onmogelijk gemaakt.
Er worden zelfs Kamervragen gesteld
wanneer hij in 1915 een baan
krijgt aan de onderwijzersopleiding
in Venlo. Zijn engagement en partij
kiezen voor de kleine man worden
bestraft. Hij krijgt af en toe nog wel
voor korte tijd werk als onderwijzer,
maar uiteindelijk raakt Maas rond
1930 zonder werk en lijdt hij bittere
armoede. Ook omdat zijn vrouw in
1933 naar een psychiatrische inrichting
moet en hij zijn werkloze zonen
moet onderhouden.
Erkenning
De armoede drijft hem in de oorlogsjaren
naar het nationaalsocialistische
kamp. Na de oorlog leeft hij verbitterd
verder en probeert hij erkenning
te krijgen voor zijn sociaalrealistische
boeken uit de jaren 1909
en 1910. Die krijgt hij echter pas na
zijn dood, wanneer in 1969 een omnibus
met daarin die boeken uitkomt.
In het voorwoord daarvan schrijft
collega-Peelschrijver Toon Kortooms:
„Herman Maas verdient ook
in onze dagen – juist in onze dagen –
de waardering die men hem weleer
onthouden heeft. Hij was zijn tijd verre
vooruit. Deze Maasomnibus wil
een hommage zijn aan een miskend
man die om zijn ‘slechte’ boeken door
bekrompen burgergeesten de bijnaam
kreeg van de Limburgse Zola.”
ter wordt hij tevens correspondent
voor de kranten De Zuid-Limburger
en de Maas- en Roerbode. Wanneer
Ouwerling in 1899 hoofdredacteur
wordt van de drie keer per week in
Deurne verschijnende krant De Zuid-
Willemsvaart vraagt hij Maas meteen
als redacteur. Deze verlaat het
onderwijs en gaat van het schrijven
leven.
Ouwerling en Maas schrijven beiden
in De Zuid-Willemsvaart kritisch over
levens- en werkomstandigheden van
met name de turfstekers in de Peel.
In 1901 bundelt Maas een aantal van
die stukken uit de krant in een boek
met de titel Jan van Houtum’s schetsen
van over de Peel. Hoewel hij daarin
mild kritisch is, zijn kerkprelaten en
notabelen niet blij met de bundel.
Nog minder blij zijn ze als hij – nadat
hij weer als onderwijzer aan de slag is
gegaan – de boven genoemde boeken
uitbrengt. Vooral Het goud van de Peel
is hen een doorn in het oog, want
daarin beschrijft hij de misstanden
bij het werken en leven van de turfstekers
in de Peel. De werkgevers
worden in het boek duidelijk herkenbaar
beschreven.
Monddood
Geen wonder dus dat van hogerhand
wordt geprobeerd Maas monddood
te maken. Met succes wordt hem
vanaf 1911 het werken in het onder-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
Herman Maas.
Vloeken in de kerk. Dat is wat de in
Oostrum geboren schrijver Herman
Maas (1877-1958) doet met de publicatie
van zijn romans Verstooteling
(1909) en Het goud van de Peel (1909)
en de novelle Landelijke Eenvoud
(1910). Het zijn werken waarin hij
met bijtende pen de maatschappelijke
misstanden van die tijd in de Peelstreek
op de grens van Limburg en
Brabant beschrijft. Natuurlijk valt
dat niet goed in een samenleving die
door de katholieke kerk, godsvruchtige
notabelen en dito werkgevers
wordt beheerst.
Onderwijzer
Herman Maas haalt op zijn achttiende
het diploma voor onderwijzer en
krijgt meteen een baan als leerkracht
in Oirlo. Wanneer hij een jaar
later, in 1896, in Deurne lessen gaat
volgen voor de hoofdakte maakt hij
kennis met Hendrik Ouwerling, de leraar
Nederlands bij die opleiding.
Deze zet hem ertoe aan om artikelen
te gaan schrijven voor het in Venray
verschijnende blad Peel en Maas. La-
Herman Maas. Archieffoto G. Op ’t ROod
DOOR ADRI GORISSEN
Meer informatie via email,
limburg@dierenbescherming.nl