12 Woensdag SPORT 14. 02. 2024
Brons voor Lilian Nijskens
met slecht zicht en zere voet
Slecht zicht met haar linkeroog,
een pijnlijke linkervoet en niet-aangeboren
hersenletsel. Toch wist
hardloopster Lilian Nijskens op het
NK een bronzen medaille te
veroveren. „Ik kan het nog steeds
niet bevatten.”
Door Qasim Hakim
van nul tot nu
Door jacques haumann
REGIO
Dubbele dorpsnamen door massadeportatie?
Hij somt meer dan dertig dorpsplaatsnamen
op langs de Maas, die
ook in het Wesergebied rondom Hameln
voorkomen (de Duitse namen
zijn cursief gedrukt), waaronder Afferde/
Afferden, Heyen/Heijen, Hajen/
Aijen, Börry/Bergen, Wehle/
Well, Aerzen/Arcen, Von den Velde/
Velden, Grubbenhagen/Grubbenvorst,
Brockensen/Broekhuizen,
Venrode (noordoostelijk van Amt
Kalenberg)/Venray, Fuhlen/Veulen,
Berkel/Horst (heette vroeger Berkele),
Herkendorf (Herkensen)/
Herkenbosch, Posterhol/Posterholt,
Löwensen/Leeuwen, Hehlen/
Haelen, Lenne (zijrivier van de Weser)/
Linne, Horn (bij Detmond)/
Horn, Brede (noordwestelijk van Papenhoven)/
Bree/Maasbree.
Opvallend is dat verschillende dubbelle
dorpsnamen ook in de Betuwe
voorkomen: Afferden, Heijen, Well,
Brakel, Leeuwen, Leuth en Wehl. En
net over de Duitse grens kennen we
Broekhuysen, Bruckhausen en
Leuth. Mogelijk houdt de naam
Weeze verband met de rivier de Weser
die door Hameln loopt en zou
wreed onderworpen en gedwongen
om zich te bekeren tot de leer van de
Rooms-Katholieke kerk. De legende
wil dat daarbij 4500 Saksische edellieden
en militairen op bevel van Karel
de Grote zijn onthoofd.
Historisch bewijs ontbreekt echter,
er zijn nooit massagraven gevonden.
Duitse historici denken dat er
een administratieve fout gemaakt
is, waarbij delocabat (=verplaatst)
en decollabat (=onthoofd) verwisseld
zijn, wat zou betekenen dat
deze mensen gedeporteerd zijn. Indertijd
was dit een gangbare strategie
om voorgoed van grote groepen
tegenstanders af te komen en de angel
uit het conflict te halen.
Als deze groep daadwerkelijk gedeporteerd
is, zijn ze door de Franken
tot over de Rijn gebracht. In 792 is
bij een nieuwe opstand weer een
groep Saksen gedeporteerd richting
Frankfurt, waar zij Saksenhausen
hebben gesticht.
Het lijdt geen twijfel dat zoveel dubbele
dorpsnamen in twee dezelfde
regio’s alleen maar konden ontstaan
door een volksverhuizing. Er
is weliswaar geen oorkonde of ander
bewijs teruggevonden, maar
het meest aannemelijke is dat de
dubbele dorpsnamen in onze regio
ontstaan zijn door de deportatie van
4500 Saksische edellieden en militairen
uit de regio Hameln in het
jaar 782.
Emmerich naar de Emmer, een zijrivier
van de Weser, genoemd kunnen
zijn. Huisman zal dit vast teruggevonden
hebben, maar memoreert
het niet in zijn onderzoek.
Mogelijk zit het nog ergens verstopt
in de archieven in Utrecht.
De voortdurende geschillen tussen
de christelijke Franken en heidense
Saksen, die zich niet lieten kerstenen,
vormden uiteindelijk de aanleiding
tot de grote Saksische Oorlogen
van 772 tot 804 ten tijde van Karel
de Grote. In 780 vaardigde deze
keizer het decreet Capitulatio de
partibus Saxoniae uit, waarin stond
dat de Saksen zich op straffe des
doods moesten bekeren tot het
christendom. In 782 werd hun hele
woongebied met zwaar militair geweld
veroverd. De bevolking werd
Professor Johannes Huisman
(1919-2003) van de Universiteit
Utrecht heeft onderzoek gedaan
naar de herkomst van dubbele
plaatsnamen in Noord- en Midden-
Limburg en het gebied rond
Hameln in Duitsland.
Kaarten van de gebieden
Maasgouw en Hameln
vertonen veel overeenkomsten.
Foto jacques haumann
Grashoek
ders lukt het me niet. De atletiekvereniging
in Helden heeft me een sleutel
gegeven van de baan. Ik heb overigens
wel een coach in de persoon
van Ted Altena. Van Ted moet ik een
logboek bijhouden, waarin ik precies
beschrijf wat ik gedaan heb, hoe
ik me voelde en wat de omstandigheden
waren.”
Nijskens werd in 2022 Nederlands
kampioen op de honderd en tweehonderd
meter sprint. De voorbereiding
op het NK Indoor Masters in
Apeldoorn dit jaar (4 en 5 februari)
verliep erg stroef. Toch wist ze op de
zestig meter sprint een bronzen
medaille te bemachtigen. „Ik had
Lilian Nijskens kreeg in 2010 een auto
ongeluk. Ze besloot tijdens haar
revalidatie om te gaan hardlopen.
„Ik moest fitter worden, dat is de reden
waarom ik ben gaan rennen”,
vertelt de 58-jarige hardloopster uit
Grashoek. Ze bleek talent te hebben,
maar drie jaar later sloeg het
noodlot weer toe. „Ik vloog met mijn
racefiets over de kop. Ik verloor acht
tanden, maar het ergste was dat ik
er niet-aangeboren hersenletsel
aan heb overgehouden.”
Van kwaad tot erger
Het ging van kwaad tot erger, Nijskens
werd twee jaar geleden afgekeurd.
„Ik ben ontzettend gevoelig
voor geluiden en mensen om me
heen. Daardoor ben ik sociaal ontzettend
beperkt geworden. Het
hardlopen houdt me op de been.”
Nijskens traint drie dagen in de
week. Op die dagen werkt ze twee
sessies af. „Trainen doe ik alleen, an-
Lilian Nijskens. Foto privéarchief
heupklachten die zijn verholpen bij
de fysiotherapeut, maar vervolgens
kreeg ik last van mijn linkervoet. Er
stond zelfs een operatie op de planning.
”
Een fysiotherapeut in IJsselstein
(Utrecht) behandelde Nijskens’
voet dusdanig, dat ze toch aan de
start van de zestig meter kon verschijnen.
„Wonderbaarlijk, maar ik
heb kunnen sprinten zonder goed te
trainen en zonder operatie. Ik kan
het nog steeds niet bevatten dat ik
dit heb kunnen presteren.”
Het was niet het enige obstakel voor
Nijskens. ,,Ik heb slecht zich met
mijn linkeroog sinds een paar
maanden. Het is een zeldzame aandoening,
uveïtis (ontsteking van het
vaatvlies van het oog en aanliggende
structuren, red.). Tijdens het
sprinten had ik dus ook nog een wazig
beeld aan één kant. Het wordt nu
verder onderzocht. Mogelijk gaat
het gepaard met een auto-immuunziekte.”
Doel
Ondanks alle pech is Nijskens niet
kapot te krijgen. „Ik ga niet bij de
pakken neerzitten. Sterker nog, ik
heb een duidelijk doel: meedoen aan
het EK. Zolang ik kan rennen, blijf ik
doorgaan. Het houdt me letterlijk
en figuurlijk op de been.”
Ondanks haar klachten
wist Lilian Nijskens
tijdens het NK Indoor
Masters op de zestig
meter sprint een
bronzen medaille te
bemachtigen.