Woensdag 06. 03. 2024 13
literaire hoek
De legende Hendrik van Veldeke
AUTO
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
Hendrik van Veldeke.
Autotest
Pionier blijft perfectioneren met Honda CR-V
prijsd dan de ZR-V, maar is hij met
een vanafprijs van 63.185 euro voor
de e:PHEV duurder dan menig concurrent.
Voor de instapper e:HEV
2WD moet 55.185 euro worden overgemaakt.
Eindoordeel
Zeer goede ruime PHEV met zeer
comfortabele en efficiente aandrijflijn.
Mooie techniek en hoge bouwkwaliteit
hebben wel fors prijskaartje.
SPECIFICATIES
Honda CR-V e:PHEV Advance Tech 2WD
Prijs: € 63.185,-
Topsnelheid (elektrisch): 195 km/h
Acc. 0-100 km/h: 9,4 s
WLTP-verbruik gem.: 0,8 l/100 km
CO2-emissie: 18 g/km
Accucapaciteit: 17,7 kWh
Elektr. actieradius (WLTP): 82 km
AC-laden: 6,8 kW
Laadtijd 0-100%: ca 2,5 u.
Verbrandingsmotor: vier-in-lijn, 1.993 cc
Max. vermogen: 148 pk (109 kW)/
6100 min-1
Max. koppel: 189 Nm/4500 min-1
Elektromotor: synchroonmotor perm.
magneet
Vermogen: 184 pk/ 335 Nm
Max. systeemkoppel: 335 Nm
Transmissie: cvt
Aandrijving: voorwielaandrijving
CR-V heeft een automatische transmissie
waarin twee elektromotoren
zijn verwerkt. Verder heeft de aandrijflijn
een koppeling die gebruikt
wordt als er een directe verbinding
nodig is tussen de verbrandingsmotor
en de wielen. De bak heeft twee
overbrengingen, de ene voor stadse
snelheden, de andere voor de hogere
snelheden. Zowel in de PHEV als de
HEV is het samenspel tussen de elektrische
motor en verbrandingsmotor
zo goed geregeld dat je nauwelijks
iets merkt van de schakelmomenten.
Het hele technische arrangement
van de Honda-aandrijflijn is erop gericht
om het brandstofverbruik onder
alle omstandigheden laag te houden.
Ook als er nauwelijks meer elektrische
assistentie gebruikt kan worden,
omdat de accu zo goed als leeg is.
De officiële WLTP-score voor de
e:PHEV is 1 op 125.
Welke CR-V u ook kiest, het is altijd
een bovengemiddeld goed gebouwde
auto. Dat zie je aan mooie en zachte
materialen in het interieur en ook het
knoppenwerk voelt solide aan en ziet
er mooi uit. Ook de praktische kant
van deze SUV is dik in orde. Veel aflegruimte,
royale bekerhouders, een
veelvoudig verstelbare achterbank
en de nodige connectiviteit maken er
een aangename reisgenoot van. De
cockpit is rustig en overzichtelijk
vormgegeven met twee schermen,
Honda CR-V. Foto
Manuel Portugal
die met scherp gedefinieerde graphics
goed informatie geven. Zowel
voor -als achterin zit je letterlijk
goed.
De CR-V zit desgewenst ook boordevol
rij-assistenten, met een camera
die aan de voorzijde een bereik van
100 graden heeft. Vier radarsensoren
maken er een observatiefeestje
rondom van. Alle mogelijk ADASsystemen
zijn leverbaar, zoals niet alleen
adaptieve cruise control, maar
ook Active Lane Change Assist, dat
inhalen voor je regelt als je richting
aangeeft tijdens het ‘cruisen’. Het exterieurdesign
is niet spannend, maar
dat kun je ook tijdloos noemen. Helaas
is deze CR-V minder scherp ge-
Nu de Chinese invasie op zijn
hevigst is, verdedigt Honda zich
met verve. Deze CR-V is in korte tijd
het derde model dat de Japanse
fabrikant introduceert.
Door Jaco Bijlsma
Deze CR-V heeft een aandrijflijn met
maximaal 184 pk en 335 Nm, waarin
de 2,0-liter Atkinson-verbrandingsmotor
samenwerkt met elektromotoren.
Bovendien heeft het systeem
koppelingen die desgewenst de overbrengingen
kunnen fixeren. De CR-V
is overigens ook als ‘gewone’ hybride
zonder stekkermogelijkheid leverbaar
(ook als 4WD).
De SUV is een dik 4,70 meter lange
auto, die in het C-segment opereert.
De 1,86 meter brede en 1,76 hoge SUV
groeide ook iets en heeft nu een wielbasis
van 2,70 meter. De maximale
bagage-inhoud varieert nogal: van
587 liter voor de 2WD e:HEV tot 617
liter voor de e:PHEV. Het maximum
trekgewicht ligt bij de e:PHEV veel
hoger. De plug-in mag 1.500 kilo geremd
trekken, de e:HEV slechts de
helft, ook de 4WD-versie. De e:PHEV
die hier dik 63 mille moet gaan kosten,
heeft een rijklaar gewicht van
1.920 kg. Dat is 110 kilo meer dan de
2WD e:HEV. Bij deze CR-V is de elektrische
actieradius 81 kilometer; prima,
maar niet baanbrekend. De
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto
REGIO
er dus deels een nieuw werk ontstaat.
De opdrachtgevers zijn zo goed als zeker
Agnes, gravin van Loon (1115-
1172) en een zekere Hessel. Die laatste
is kanunnik van het Servaaskapittel
in Maastricht, zeg maar de religieuze
leider in en rond de Servaaskerk.
Terwijl hij nog werkt aan zijn Servaasboek
moet Hendrik al de eerste
regels van zijn tweede werk, getiteld
Eneïde, hebben geschreven. Het is net
als zijn eersteling een herschepping
van een ander werk, namelijk de
Franse Roman d’Énéas, die weer is gebaseerd
op werk van Vergilius. Daarin
wordt de vlucht van de Romeinse
stamvader Aeneas vanuit Troje naar
Rome verplaatst naar de twaalfdeeeuwse
werkelijkheid.
Bizarre wending
De ontstaansgeschiedenis van dit
tweede boek krijgt een bizarre wending.
Als hij het werk in 1174 voor vier
vijfde af heeft, laat hij het aan gravin
Margarethe van Kleef lezen, de waarschijnlijke
opdrachtgeefster. Als zij
datzelfde jaar trouwt met landgraaf
Lodewijk III van Thüringen neemt ze
het manuscript mee naar zijn kasteel
de Wartburg, waarna het verdwijnt
om negen jaar later weer op te duiken.
Hendrik kan het dan pas afmaken.
In welke taal hij het schrijft, is onduidelijk
omdat er alleen Duitse afschriften
van zijn overgeleverd, maar
mogelijk is het een mengeling van
Maaslands en Duits. Reden voor de
Duitsers om Veldeke ook als een van
de eerste schrijvers in hun taal te
zien.
Het verdwijnen van het manuscript
voor Eneïde geeft Hendrik de gelegenheid
om het tweede deel van de
Sint Servaaslegende te schrijven.
Dat is klaar in 1183, hetzelfde jaar
waarin Eneïde weer opduikt. Uiteindelijk
is dat werk in 1190 gereed. Van
Veldeke is inmiddels een beroemd
man, mede doordat hij zogenoemde
minneliederen dicht. Het zijn eigenlijk
gewoon liefdesgedichten, waarvan
hij er waarschijnlijk vele tientallen
schrijft in het Maaslands. Dertig
ervan zijn bewaard gebleven.
Voortleven
Afgaande op het voorgaande en op
het feit dat hij de landgraaf van Thüringen
maar wat goed kent, zou je
zeggen dat hij meedoet aan de eerste
wedstrijd voor minnedichters die in
1206 op de Wartburg wordt gehouden.
Dat is niet het geval, wat kan betekenen
dat hij dan dood is. Een aanname
die wordt versterkt door enkele
regels in het door Wolffram van
Esschenbach rond 1200 geschreven
werk Parzival, waarin staat dat Veldeke
te vroeg gestorven is. Hij leeft
echter voort als de eerste schrijver in
het ‘Nederlands’.
Hij is beroemd als schrijver van de
Sint Servaaslegende, de eerste Nederlandstalige
literaire tekst, maar
zelf is Hendrik van Veldeke eveneens
een legende geworden. Er is eigenlijk
maar heel weinig over hem bekend,
en toch doen tal van verhalen over
zijn leven en werk de ronde.
Ik beperk me tot wat over hem vaststaat
of voor de hand ligt. Hendrik
van Veldeke is waarschijnlijk enkele
jaren vóór 1150 geboren in Veldeke,
een heerlijkheid bij Hasselt, destijds
een leengoed van de graven van Loon.
Gezien zijn schrijfvaardigheid en algemene
kennis heeft hij een goede opleiding
gehad en zal hij als ambtelijk
schrijver hebben gewerkt.
Opdrachtgevers
Veldeke moet rond 1170 zijn begonnen
met de vertaling van de door de
monnik Jocundus honderd jaar eerder
geschreven Actus Sancti Servatii
vanuit het Latijn naar een indertijd in
het Maasland gangbaar Nederlands.
Vertalen betekent in die tijd ook een
tekst veranderen en aanvullen, zodat
Portret Hendrik van Veldeke uit de ‘Codex Manesse’.
Archieffoto Publiek Domein
DOOR ADRI GORISSEN
/auto