Gezond in 5
De arbeidsmarkt
voor zorgmedewerkers
is overspannen.
Marktwerking
is volgens
Judith Semeijn,
hoogleraar duurzaam
HRM aan de
Open Universiteit
in Heerlen, geen
oplossing voor het
chronische personeelstekort
in de
branche. “Je kunt
beter samen met
organisaties binnen
en buiten de zorg
bouwen aan netwerken
en de vijver
waarin je vist groter
maken.”
Samen vissen in
dezelfde vijver is
voor werkgevers in
de zorg in tijden van
grote tekorten aan
zorgpersoneel onontkoombaar.
Het is
niet zo slim om daarbij in elkaars
vaarwater te gaan zitten of, nog
erger, kandidaten bij elkaar weg
te kapen. Judith Semeijn: “Daar
wordt de zorg niet beter van.
Ga dus niet voor marktwerking
maar voor samenwerking. Dat
kan bijvoorbeeld door netwerken
te bouwen met collega-zorgorganisaties
en organisaties buiten
de zorg. Samen kun je bouwen
aan een grotere pool van medewerkers,
waarin je, in overleg,
naar geschikte kandidaten
hengelt. Het belangrijkste is dat
medewerkers op de juiste plek
belanden en goed passen bij hun
werkgever. Wie lekker in zijn vel
zit, doet zijn of haar werk beter
én blijft langer. Wanneer iemand
niet meer op de juiste plek zit, is
dat niet prettig voor werkgever
én werknemer. Het is een goed
idee om af en toe een ‘visje’ terug
te zetten in de grote vijver en
een kans te geven bij een andere
werkgever. Daarbij moet je
zorgnetlimburg.nl/ontdekdezorg
medewerkers wel goed helpen en
begeleiden. Het is niet de bedoeling
dat iemand zonder zwemdiploma
zo maar in het diepe wordt
gegooid. Dit kan worden ondersteund
met flexibele leerroutes
richting vakbekwaamheid. Een
medewerker die op een gegeven
moment minder functioneert,
kan zo in een andere organisatie
of functie weer helemaal opbloeien.”
Hoger loon of meer
autonomie?
Een hogere beloning voor zorgmedewerkers
is volgens Semeijn
niet dé oplossing voor de tekorten.
“Een passende beloning is
nodig, want zorgmedewerkers
doen zeer belangrijk werk. Uiteindelijk
kiezen mensen echter
vooral met hun hart voor de zorg,
ze willen graag iets voor anderen
betekenen. Interessant werk is
daarom nog belangrijker dan
salaris. Essentieel is de mate van
autonomie die mensen ervaren.
In de zorg valt dat helaas regelmatig
nogal tegen. Het is vervelend
als je kiest voor het helpen
van mensen en dan uren per
dag achter je laptop moet zitten
om ‘je te verantwoorden’. Al die
bureaucratie en het bijbehorende
wantrouwen tasten de motivatie
aan. Geef mensen de ruimte om
daadwerkelijk het werk te doen
dat ze willen: zorg en aandacht
geven aan medemensen. Vormen
van zelfmanagement, zoals
collega’s die in samenspraak hun
roosters kunnen maken, helpen
bij het vergroten van de autonomie.”
Parallelle jobs
“Anders denken door zowel werkgevers
als werknemers is nodig
en kan op meerdere manieren.
Wie een volledige baan in de zorg
bijvoorbeeld te zwaar vindt, kan
kiezen voor twee dagen zorgen
en daarnaast een parallelle job
nemen in een totaal andere sector.
Het gaat erom dat je op een
manier kunt werken die jou en
jouw werkgever gelukkig maakt.”
Je hoeft geen rekenwonder te zijn
om te begrijpen dat, zelfs met
de vele creatieve oplossingen,
de tekorten aan zorgpersoneel
de komende jaren alleen maar
groter zullen worden. Semeijn
denkt dat technologie een
deel van de oplossing kan zijn.
“Maar we moeten er ook niet te
Judith Semeijn.
veel van verwachten, want de
menselijke factor blijft keihard
nodig. Gelukkig zijn er nog wel
mogelijkheden om mensen naar
de zorg te trekken. Er zijn flink
wat herintreders die weer aan
de slag willen, maar daarbij hulp
nodig hebben. Een groot aantal
zorgmedewerkers is, bijvoorbeeld
zodra de kinderen uit huis zijn,
best bereid om meer uren te werken.
Een groot aantal migranten
staat te trappelen om aan het
werk te gaan. Tevens zijn er mensen
uit sectoren zoals bankwezen
of horeca die graag de stap naar
de zorg willen zetten. Het is goed
als werkgevers openstaan voor
andere soorten medewerkers, die
wel alles in huis hebben om in de
zorg te slagen. Een mens is veel
meer dan een pakketje diploma’s!
Medewerkers op hun beurt moeten
beseffen dat de baan voor het
leven er niet meer in zit en het
allerbelangrijkste is dat je het in
je werk naar je zin hebt. Ga dus
altijd voor de baan die het beste
bij jou past. Besef tot slot dat
werken in de zorg wellicht niet
de hoofdprijs oplevert, maar wel
arbeidsgeluk.”
Tekst: Peter Swelsen
Beeld: Bas Quaedvlieg
Judith Semeijn, hoogleraar ‘duurzaam HRM’ over ernstig tekort aan zorgmedewerkers
‘Een mens is meer dan een
pakketje diploma’s’
/ontdekdezorg