Woensdag 17. 04. 2024 REGIO 5
Koempels, pastoors en andere Parkstedelingen COLOFON
Door Martin van der Weerden
Advertenties VIA Kerkrade
Marcel Beumers
E Marcel.beumers@mediahuislimburg.nl
T 06-55853947
I www.mediahuislimburg.nl
Redactie
E
zuid@delimburger.nl
t.a.v. VIA weekkrant
I www.limburger.nl/via
Mediahuis Limburg
Wim Duisenbergplantsoen 1
6221 SE Maastricht
T. 088 - 82 45 000
‘De Kleine Republiek’, over de jonge jaren
van Lodewijk van Deyssel op Rolduc
In 1890 publiceerde de bekende
schrijver Lodewijk van Deyssel –
een van ‘De Tachtigers’– zijn
roman ‘De Kleine Republiek’ over
zijn schoolervaringen. Er komt nu
een bewerkte heruitgave.
Van 1830 tot 1972 is Rolduc een van
de grote Nederlandse katholieke internaten
geweest. Nogal wat ‘bekende
Nederlanders’ hebben hier
hun opleiding gehad. Karel Joan Lodewijk
Alberdingk Thijm
(1864–1952), bekend geworden onder
het pseudoniem Lodewijk van
Deyssel, bracht hier omstreeks 1875
een deel van zijn jeugd door. In 1890
publiceerde hij hierover zijn roman
De Kleine Republiek. Het is een boek
zonder veel verhaal, maar met
prachtige, bijna impressionistische
beschrijvingen van het dagelijkse
leven op het internaat.
Kennismaking
Op twaalfjarige leeftijd wordt de
nieuwe leerling, na een avontuurlijke
reis naar het verre Kerkrade,
persoonlijk door zijn vader afgeleverd.
De jongeman is diep onder de
indruk, van het gebouwencomplex
én van de directeur:
„Toen verscheen, in een gekraak van
trap-afkomen en in een nieuwheidswind
van naderende gewichtige beweging,
de directeur van het gesticht,
groot en breed en hoog en zwaar van
machtige zwartheid. Het glinsterglimmend
hoofd met een wijde energieke
voorhoofdsschedel was dat van
een krachtig gestichts-beheerder, vol
levensmoed; het glooide op naar een
zwart krul-kuifje, dat als een soldatenpluimpje
wapperig lag bovenop
dit leven van ijverkracht en altijddoor
indruk maken. En dit hoofd
stond op de zwaar-zwarte romp in de
priestertoog tot aan de grond; zwart
was de breed-glooiende rug, zwart de
brede borst; en in ’t midden daalden
de zestig kleine toogknoopjes, als een
gebroken rozenkrans, af naar de onderste
tooghelft, die als een zwarte
vrouwen-onderrok, maar dan lager,
tot op de voeten in zwart glimmende
schoenen met stalen gespen hing. En
onder in dit hoofd stak de zwarterig
glad geschoren kin vooruit als een in
beenderen uitgehouwen wil, van het
voorhoofd tot het boordje.”
Ophef over het boek
Het boek is volledig geschreven
vanuit de beleving van een twaalfjarig
jongetje. De dagelijkse wandelingen
en het eindeloze geklets onder
vrienden wordt knap beschreven.
Er gebeurt weinig en toch blijf
je lezen. Enkele fascinerende, openhartige
passages gaan over de ‘bijzondere
vriendschap’, een soort
verliefdheid tussen jongens, met
een miniem klein beetje schutterige
puberseks. Voor tegenwoordige lezers
heel herkenbaar, maar in 1890
Boven: Rolduc gezien vanuit
Herzogenrath, rond 1920. Links:
Directeur Mgr. Dr. Willem Everts.
Foto's archief Rolduc
veroorzaakte dit een klein schandaal.
Omdat dit toen te verwachten
was, heeft Van Deyssel niet de echte
namen van de betrokkenen gebruikt,
maar pseudoniemen.
Wandelgids
Het boek is ook nu nog te gebruiken
als een wandelgids door het kloostercomplex
en de wijde omgeving.
Veel plekken worden nauwgezet beschreven,
waaronder de wandeling
naar de Leenderkapel in Schaesberg.
Een bijzondere ervaring om
passages op locatie te kunnen lezen.
Zeer geschikt voor het onderwijs.
Heruitgave
Jan Hartmann, die zelf ongeveer
honderd jaar na Lodewijk van Deyssel
het gymnasium volgde op Rolduc,
heeft De Kleine Republiek hertaald
naar modern Nederlands en
voorzien van vele foto’s uit het archief
van Rolduc. Vrijdag 19 april om
15.00 uur wordt de heruitgave gepresenteerd,
uiteraard in de aula
van Rolduc.
DE ROLLENDE REPORTER
Mijn naam is Job Claessens en ik
woon met mijn vader, broertje en
onze hond in Hoensbroek. Mijn moeder
is helaas ruim een half jaar geleden
overleden. Ik ga één keer per
maand een column voor u schrijven.
Zoals u ziet heet mijn column De Rollende
Reporter.
Ik zal u uitleggen waarom ik voor
deze titel gekozen heb. Ik ben een
doodnormale 23-jarige jongen die na
de basisschool zijn vmbo-tl-diploma
heeft gehaald. Ik heb veel hobby’s en
ben een gepassioneerd sportliefhebber.
Maar naast al deze aspecten heb
ik ook cerebrale parese. Hierdoor
ben ik spastisch en zit ik in een elektrische
rolstoel. Vandaar de naam
‘rollende reporter’. Ik mis fijne motoriek
waardoor ik niet kan schrijven
met een pen, maar zoals u ziet
lukt het me prima om een stukje te
typen. Dat is mijn ‘medische kant’ en
ik zal zeker schrijven over de uitdagingen
die het leven in een rolstoel
met zich meebrengt, maar ik ben
meer dan mijn beperking.
Ik hou bijvoorbeeld van bijna alle
soorten sport maar vooral van voetbal.
Zowel professionele sport als de
amateurs. Ik verheug mij alweer op
de komende Olympische en Paralympische
Spelen in Parijs. Verder
draai ik als dj muziek. Ik hou van vrijwel
alle muziekstijlen, van klassiek
tot rock en van house tot het levenslied.
Ik draai regelmatig op verjaardagen
en feestjes van familie en
vrienden en één keer per maand ga
ik naar een zorgcentrum waar ik muziek
draai uit de jaren 50, 60 en 70
voor de bewoners. Het is prachtig
Wie is Job Claessens?
JJob Cllaessssenss..
FFoottoo Maarrcc PPlloouumm
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg wachten veel dieren op
een nieuw plekje. Onder hen is
kater Oliver.
om te zien wat muziek uit hun jeugd
met deze mensen doet.
Af en toe naar het theater en de bioscoop
gaan met een vriend of vriendin
vind ik heel fijn om te doen. Ik ben
lid van een heel bijzonder musicalgezelschap.
Verder ga ik graag naar
rommelmarkten en weet ik veel van
radio- en televisiegeschiedenis.
Ik kijk ernaar uit om met u te delen
waar ik zoal tegenaan bots en wat ik
al rollend meemaak.
Reageren? job.claessens@gmail.com.
DOOR Job Claessens
Dier van de week
Oliver is 7 jaar oud en is een prachtige
zwarte panter. Bij zijn vorige
baas heeft hij drie jaar gewoond, totdat
het niet meer samen ging met de
kinderen die op bezoek kwamen. Hij
is eenkennig en bezoek ontvangen is
niet zijn favoriete activiteit. Het opvangcentrum
gaat daarom voor
hem op zoek naar een nieuw thuis
waar het rustig is. Hij kan de braafste
kater ter wereld zijn en dan
heerlijk tegen je aan kruipen. Maar
zodra hij hier genoeg van heeft is het
gedaan met de pret en maakt hij je
dat duidelijk.
Heb jij geen problemen met een tikkie onvoorspelbaarheid
in een huisdier? Mail dan
naar limburg@dierenbescherming.nl.